ماجرای اوکراین و ایران؛ جاده ای یک طرفه به نفع روسیه بود

شیعه نیوز | یک استاد دانشگاه و کارشناس مسائل منطقه درباره آینده منطقه بعد از جنگ غزه می گوید: آمریکایی ها در سیاست کلانی که در خاورمیانه دارند می خواهند مسئولیت اداره اقتصادی و عربی را به عربستان بدهند و تضمین امنیت منطقه را به اسرائیل واگذار کنند. این سیاست آمریکا برای منطقه است تا عربستان سعودی مسئولیت اقتصادی حوزه دریای سرخ و خلیج فارس را بر عهده بگیرد که شامل شمال آفریقا و شبه جزیره عربستان است و سیاست های حفظ امنیت به اسرائیل سپرده شود.

به گزارش «شیعه نیوز»، دکتر میرقاسم مومنی در پاسخ به این سوال که تنش و درگیری در منطقه به ماجرای حملات حوثی ها به کشتی ها و ترور یکی از فرماندهان سپاه در سوریه رسیده است آیا این مسائل می تواند اتفاقاتی بزرگتر رقم بزند یا نه؟ پیش بینی شما در مورد آینده درگیری در منطقه و تحولات پیش رو چیست؟ اظهار داشت: تحولاتی که در منطقه داریم به صورت زنجیره وار به هم متصل هستند ما بحث جنگ اوکراین را داریم، بحث جنگ قره باغ را داریم که منجر به پیروزی جمهوری آذربایجان و آزاد سازی مناطق تحت حاکمیت ارمنستان شد. موضوع کریدور زنگه زور مطرح است که به موضعی بین المللی تبدیل شده است. همچنین بحث غزه را داریم اخیرا مساله حوثی های یمن نیز به این موارد اضافه شده است. من همه این موارد را در قالب سیاستی کلان می بینم که دکترین امنیت ملی آمریکا و سیاست های آتی اتحادیه اروپا پشت این سیاست کلان قرار دارد.

موضوع خاورمیانه امروز با رقابت های چین و آمریکا و روسیه گره خورده است

وی افزود: موضوع خاورمیانه امروز با رقابت های چین و آمریکا و روسیه گره خورده است. آمریکا نمی خواهد هژمون نظامی، امنیتی و اقتصادی خود در جهان را از دست بدهد. اروپاییان در این مساله دنباله روی سیاست های آمریکا هستند از این رو آمریکایی ها در سیاست گذاری های کلان خود دو رویکرد را دنبال می کنند؛ اولین مساله تضعیف قدرت های مقابل آمریکا در حوزه های سیاست خارجی و اقتصادی و امنیتی بین روسیه و چین است. چینی ها امسال برای اولین بار کسری بودجه آوردند که بر طبق آمار اعلامی دولت چین است. بعد از چند دهه پیشرفت و رشد اقتصادی، چین امسال دچار کسری بودجه شد. شرکت های چینی تحت تاثیر تحولات جهانی قرار گرفتند. این وضعیت نشان دهنده یک پیام جدید و اثر گذاری سیاست های آمریکا در منطقه است.

آمریکایی ها در سیاست کلانی که در خاورمیانه دارند می خواهند مسئولیت اداره اقتصادی و عربی را به عربستان بدهند و تضمین امنیت منطقه را به اسرائیل واگذار کنند

در عرض دو سه سال تحولی ژرف در ساختار سیاسی و مذهبی عربستان ایجاد شد

وی تصریح کرد: مساله دیگر بحث مدیریت گروه های مقاومت و جنبش های آزادی بخش است که به زعم غربی ها در خاورمیانه بحران سازی می کنند. آمریکایی ها در سیاست کلانی که در خاورمیانه دارند می خواهند مسئولیت اداره اقتصادی و عربی را به عربستان بدهند و تضمین امنیت منطقه را به اسرائیل واگذار کنند. این سیاست آمریکا برای منطقه است تا عربستان سعودی مسئولیت اقتصادی حوزه دریای سرخ و خلیج فارس را بر عهده بگیرد که شامل شمال آفریقا و شبه جزیره عربستان است و سیاست های حفظ امنیت به اسرائیل سپرده شود. سیاست هایی که ملک عبدالله در عربستان انجام داد به پیمودن ره صد ساله در یک شب می ماند. تغییر قانون اساسی عربستان، آزادی هایی که به جامعه داده آن هم جامعه ای که حتی زنانش آزادی رانندگی نداشتند اما امروزه در عربستان دیسکو و کنسرت برپا است. انتخاب پوشش آزاد شده است یعنی در عرض دو سه سال تحولی ژرف در ساختار سیاسی و مذهبی عربستان ایجاد شد درحالیکه عربستان خود را ام القرای اسلام معرفی می کند.

آمریکا می خواهد دست و پای ایران را در منطقه ببندد

برخورد با گروه های جهادی در منطقه شامل یمن، عراق، لبنان، سوریه و فلسطین و برخی از کشور های شمال آفریقا از سیاست های آمریکا در منطقه خواهد بود

مومنی با بیان اینکه عربستان ساختار شکنی بزرگی کرد و در این دوره سنت های گذشته را کنار گذاشت و به سمت مدرنیته حرکت کرد اظهار داشت: تاجاییکه امروزه مدرن ترین شهر جهان در حال ساخته شدن در عربستان است. از این رو آمریکا می خواهد برای مقابله با چین و روسیه اقداماتی انجام دهد تضعیف روسیه از طریق اوکراین و مشغول کردن روس ها در آن منطقه و همچنین حل بحران های صد ساله خاورمیانه از طریق قدرت بخشی به عربستان و اسرائیل از آن جمله است. آمریکا می خواهد دست و پای ایران را در منطقه ببندد از این رو حماس، جهاد اسلامی، حزب الله و گروه های عراقی و یمنی را با درگیری اخیر در تنگنا قرار دارد از این رو جنگ غزه شروعی بر استارت خوردن این سناریو در منطقه است. برخورد با گروه های جهادی در منطقه شامل یمن، عراق، لبنان، سوریه و فلسطین و برخی از کشور های شمال آفریقا خواهد بود، این شروعی بر مسئولیت دادن آمریکا به اسرائیل است. اسرائیل زمینه و انگیزه این برخورد ها را دارد و بهانه های لازم را به او داده اند.

اگر اینبار حوثی ها مایل به صلح نباشند آمریکا به جای عربستان و یمن به مقابله با آنها برمی خیزد

مساله حوثی ها و مساله فلسطین در منطقه با هم حل خواهد شد

وی ادامه داد: کشور های غربی از اسرائیل حمایت کرده اند و این رژیم تا کنون با هیچ قطعنامه ای محکوم نشده و پیوسته مورد حمایت بوده است، حتی طرح مصری ها مورد قبول واقع نشد. نتانیاهو در غزه برای نظامیان اسرائیلی سخنرانی کرده و از لزوم پاکسازی کل غزه حرف زده است. این یعنی حماس و جهاد اسلامی که دارای تشکیلات و سازمان بودندبسیار ضعیف خواهند شد و به چند نفر شخصیت سیاسی که در کشور های مختلف پراکنده هستند تبدیل خواهند شد. حتی در مورد این نفرات نیز اسرائیل این وعده را داده که آن ها را در هر کجای دنیا که باشند ترور خواهد کرد. اسرائیل به دنبال این هدف است و آن را محقق خواهد کرد چون حمایتی جهانی را پشت سرش دارد. اسرائیل می تواند جنگ غزه را به سرعت تمام کند، اما اقدامی که حوثی ها علیه نفت کش های بین المللی داشتند در قواعد بین الملل به معنی از بین بردن امنیت ترانزیت بین المللی و در حقوق بین المللی مبحثی جداگانه دارد، دیگر مساله امنیت اسرائیل مطرح نیست بلکه امنیت تجارت بین المللی مطرح هست و می تواند اجماعی جهانی علیه حوثی ها ایجاد کند تا با این گروه برخورد شود. وقتی طرح صلح بین دولت یمن و حوثی ها پیشنهاد شد، حوثی ها نیز از آن طرح استقبال کردند اما امروز روی حوثی ها فشار می آورند. اگر اینبار حوثی ها مایل به صلح نباشند آمریکا به جای عربستان و یمن به مقابله با آنها برمی خیزد. امریکا و اروپا ناوگانی با مشارکت ۶۰ کشور تشکیل داده و در منطقه حضور دارند و در صورت تکرار چنین مواردی با حوثی ها برخورد خواهند کرد. حوثی ها قادر به مقابله با چنین حجمی از برخورد های نظامی بین المللی نخواهند بود. مساله حوثی ها و مساله فلسطین در منطقه با هم حل خواهد شد.

مومنی با اشاره به اینکه مساله بعدی لبنان است اظهار داشت: اسرائیل و آمریکا دو پیشنهاد در مورد لبنان خواهند داشت. بعد از حل مساله فلسطین نوبت لبنان است، اینکه حزب الله خلع سلاح شود و به عنوان یک حزب در داخل دولت فعالیت کند یا اینکه همین برنامه را با حزب الله انجام خواهند داد. چک سفیدی که اسرائیل از آمریکا گرفته برخورد صهیونیست ها و حامیانشان با گروه های مقاومت در منطقه را توجیه می کند. مساله بعدی می تواند اختلاف اندازی بین حزب الله و مردم لبنان باشد. ساختار قدرت در لبنان بین مسلمانان شیعه و سنی و مسیحیان مارونی تقسیم شده است. رییس جمهور باید از ارامنه باشد، رییس مجلس از شیعیان و نخست وزیر باید از سنی ها باشد. به همین دلیل حزب الله که ریشه شیعه دارد می تواند زیر فشار سایر گروه های سیاسی لبنان و مردم این کشور قرار بگیرد و هم سو بودن با صلح منطقه ای را به حزب الله تحمیل کنند، باید دید توان حزب الله تا کجاست!

اجماع جهانی وجود دارد که شبه جزیره عربستان به فوب انرژی جهان تبدیل شود

وی افزود: اجماع جهانی وجود دارد که شبه جزیره عربستان به فوب انرژی جهان تبدیل شود و هند و پاکستان و اروپا از این منطقه استفاده خواهند کرد و نیاز خود را به روسیه کم خواهند کرد در اینجا می بینیم سیاست کلان آنها بلند مدت است و بعد از حماس به سوی حزب الله و گروه های عراقی خواهند رفت و جمهوری اسلامی را از نظر ارتباطات بین المللی اش با گروه های آزادی بخش تحت فشار قرار خواهند داد، بعد از این به سراغ ایران می آیند. هدف نهایی ایران است. هدف این است که قبل از برخورد با ایران دست و پای ایران و نفوذ ایران در کشور های منطقه را کم کنند. چون ایران همیشه این ارتباط را به عنوان قدرت خود پیش می کشد. ایران بار ها اعلام کرده است که اگر اتفاقی بیفتد می تواند منافع آمریکا را در دنیا به خطر بیاندازد از این رو ابتدا این گروه ها را از بین خواهند برد. ابتدا نفوذ ایران در یمن و فلسطین و لبنان از بین برده می شود و سپس به سراغ ایران خواهند آمد این سیاستی است که آمریکایی ها دارند و به صورت مرحله ای انجام می دهند.

مومنی ادامه داد: بازگشت مجدد حماس به فلسطین بعید است یعنی اسرائیل دیگر اجازه نخواهد داد. دولت فلسطین و عربستان نیز اجازه نخواهند داد، کشور های عربی هم بعید است اجازه دهند که گروه حماس بازگردد و در فلسطین و در ساختار قدرت حضور داشته باشد. حماس این اجازه را از دست داد زیرا هم با حماس برخورد شد. سیاست تفرقه بیانداز و حکومت کن برای اسرائیل جواب داده است. بین گروه های فلسطینی و کشور های عربی اختلاف افتاده است. امروز گروه های مختلف در جهان عرب در حال تضعیف هم هستند. می بینیم که سازمان آزادی بخش فلسطین که یاسر عرفات و سپس محمود عباس مسئول آن بودند، از حماس و جهاد اسلامی حمایت نمی کنند ولی از مردم فلسطین حمایت می کند. این رفتار ها از توافقاتی خبر می دهد که بعد از اتمام جنگ اسرائیل و حماس نمود اش را در بستن قرارداد با محمود عباس خواهیم دید.

عربستان سعودی، امارات و قطر سیاست های توسعه ای دارند

سعودی ها امروز نفت را ابزار توسعه قرار داده اند نه شیوه ای برای گذران معیشت

این کارشناس منطقه درباره اینکه واکنش ایران به این تحولات چگونه پیش بینی می شود؟ تصریح کرد: ایران در سیاست خارجی خود همواره حمایت از گروه های آزادی بخش را هدف قرار داده است این جزو سیاست خارجی است ولی نوع حمایت فرق می کند زمانی این حمایت تبلیغاتی و فرهنگی است زمانی حمایت مادی است و در زمانی دیگر حمایتی عقیدتی و ایدئولوژیک است. ایران به دلیل وجود بحران در منطقه به حمایت های معنوی اش ادامه خواهد داد ولی میزان تاثیر گذاری ایران بر افکار عمومی منطقه و اثر بخشی حمایت هایش محل سوال است. افکار عمومی منطقه و برخورد سران دولت ها و تحولاتی که در کشور های عربی پیش می آید باید هم سو باشد به طور مثال امروز مردم عربستان از اقدامات ملک عبداله حمایت می کنند. آزادی هایی که داده شده مطلوب جامعه است. ۵۰ درصد از مردم عربستان زنان هستند این جمعیت از آزادی های جدید استفاده می کنند به دلیل بالا بودن میزان سرمایه اجتماعی سرمایه گذاری در این کشور بالا است. سعودی ها می خواهند وابستگی به نفت را کم کنند و انرژی خورشیدی را جایگزین کنند عربستان سعودی در حال خریدن انرژی اتمی است و می خواهند راکتور های اتمی مستقر کند. کشور هایی نظیر عربستان سعودی، امارات و قطر سیاست های توسعه ای دارند و هم سو با توسعه جهانی قدم بر می دارند تا پا به پای کشور های اروپایی توسعه یافته باشند. سعودی ها امروز نفت را ابزار توسعه قرار داده اند نه شیوه ای برای گذران معیشت. در ایران نفت فروخته می شود تا حقوق کارمندان پرداخت شود و هزینه های جاری کشور حل و فصل شود، چنین شیوه ای برای توسعه یافتگی کفاف نمی کند.

اهداف عربستان بلند مدت است

کشور های عربی در پروسه های جامع و بلند مدت وابستگی های خود به نفت را کاهش می دهند و به سمت تولید می روند

وی افزود: کشور های عربی نفت می فروشند و سرمایه گذاری بلند مدت دارند. عربستانی که آب ندارد هندوانه صادر می کند چون کشت و کار گلخانه ای را توسعه داده است و زمین های برهوت را به جنگل تبدیل کرده است. امروزه در عربستان چندین کیلومتر جنگل کاری شده است درحالیکه زمین های این کشور شوره زار است تمامی این کار ها با سرمایه گذاری میسر شده است. اهداف عربستان بلند مدت است از این رو کشور های عربی در پروسه های جامع و بلند مدت وابستگی های خود به نفت را کاهش می دهند و به سمت تولید می روند تا با کشور های جهان هم سو باشند آن ها با این روش موفق تر از ما خواهند بود. تمام مردم توانایی آنالیز کردن پیچیدگی های مسائل سیاسی و معادلات قدرت جهانی را ندارند. مردم آن چیزی را درک می کنند که در سفره آن ها است. مردم آرامش و آسایش را درک می کنند. وقتی کشور های منطقه آرامش و آسایش و رفاه و بهداشت و درآمد و آموزش دارند با سیاست های دولت های خود هم سو خواهند شد و دنباله رو و موافق سیاست های کشورشان خواهند بود زیرا هر تصمیمی را در مسیر توسعه قلمداد می کنند، این طرحی است که در منطقه در جریان است.

نقشه بزرگی علیه ایران کشیده شده است

ما فرصت آزمون و خطا نداریم

روسیه با حمایت از اعراب که اقتصاد بزرگی دارند به حمایت از ایران ترجیح می دهد

روسیه ایران را وابسته به خود می داند و فکر می کند می تواند هر کاری که خواست در قبال ایران انجام دهد

ایران به دلیل مساله اوکراین ضرر زیادی دید

ماجرای اوکراین و ایران؛ جاده ای یک طرفه به نفع روسیه بود

مومنی ادامه داد: ما در این وضعیت باید ذکاوت به خرج بدهیم و هوشیار باشیم نقشه بزرگی علیه ایران کشیده شده است. ما فرصت آزمون و خطا نداریم اگر بخواهیم تحلیل هایمان بر اساس گذشته باشد به جایی نخواهیم رسید باید تحول و دستاورد ایجاد کنیم و به مسائل منطقه نگاهی جدید داشته باشیم. روسیه در اجلاس مراکش از اعراب حمایت کرد درحالیکه ما در جهان تاوان روسیه و اوکراین را می دهیم! چرا روسیه چنین کرد؟ روسیه دو دو تا چهار تا می کند روسیه با حمایت از اعراب که اقتصاد بزرگی دارند به حمایت از ایران ترجیح می دهد. رفتار ما با دنیا اشتباه است، تنها چیزی که برای روسیه مهم است اقتدار و امنیت و منافع اش است که آن ها را از طریق اعراب تامین می کند و کاری به کار ایران ندارد. روسیه ایران را وابسته به خود می داند و فکر می کند می تواند هر کاری که خواست در قبال ایران انجام دهد ما هم اگر بر اساس منافع خود محاسبه نکنیم، در این خصوص خسارت خواهیم دید ایران به دلیل مساله اوکراین ضرر زیادی دید روس ها در مقابل این هزینه کرد ایران برای ما چه کردند؟ ماجرای اوکراین و ایران جاده ای یک طرفه به نفع روسیه بود.