مسجد جامع ۱۱۳ ساله در سن پترزبورگ

شیعه نیوز | سن پترزبورگ روسیه یکی از شهرهایی است که بیشترین تعداد مسلمانان را دارد، اما در مقایسه با شهرهای دیگر روسیه از زیرساخت‌های اسلامی کمتری مانند فروشگاه، رستوران حلال و مسجد برخورداراست.

به گزارش «شیعه نیوز»، تعداد مسلمانان در شهر سن پترزبورگ روسیه نزدیک به نیم میلیون نفر تخمین زده می شود که ۱۰ درصد از جمعیت آن را تشکیل می دهند.

برهمین اساس، سن پترزبورگ در بین شهرهای روسیه بیشترین تعداد تازه مسلمانان را دارد، این شهر در کنار مناطق شمالی قفقاز، جمهوری تاتارستان، جمهوری باشقیرستان و مسکو پایتخت روسیه که دستکم یک مسلمان در آن سکونت دارند، قرار گرفته است.

میرعلی عسکروف، شرق شناس ساکن سن پترزبورگ به العربی الجدید، گفت: این شهر در مقایسه با شهرهای دیگر روسیه که مسلمانان بسیاری زندگی می کنند، زیرساخت‌های لازم برای مسلمانان از نظر داشتن مساجد و محصولات حلال برخوردار نیست.

عسکروف می گوید: بیشتر مسلمانان شهر ما به مانند شهر مسکو از جمهوری‌های شوروی سابق در آسیای میانه و در راس آنها تاجیکستان و ازبکستان و شمال قفقاز و تاتارستان آمدند.

شب های سفید روسیه که از آن با نام شب های روشن هم یاد می‌شود، هر سال وقتی رخ می‌دهد که فصل تابستان تازه از راه می‌رسد؛ یعنی در تاریخ ۱۱ ژوئن تا دوم جولای. در این رویداد که به دلیل موقعیت جغرافیایی تنها در سن پترزبورگ شاهد آن هستیم، خورشید در فاصله نزدیک‌تری نسبت به ماه و زمین قرار می‌گیرد.

او می‌گوید: سن پترزبورگ در شمال روسیه واقع شده است که با ساعات طولانی روز در تابستان و پدیده شب‌های سفید در ابتدای تابستان مشخص می شود، اگر ماه مبارک رمضان مصادف با این دوره زمانی شود، سختی روزه گرفتن افزایش می یابد.

عسکروف دراین باره می گوید: از پایان بهار، روزها بسیار طولانی می شود، هنگام شب‌های سفید روزه‌داران مجبور می شوند اوقات نماز را براساس نزدیک‌ترین شهر مسکونی به شب‌های تاریک به عنوان زمان افطار و سحر تطبیق دهند. در برخی اوقات به گونه‌ای است که ادای نماز صبح در نیمه شب است.

شب های سفید روسیه که از آن با نام شب های روشن هم یاد می‌شود، هر سال وقتی رخ می‌دهد که فصل تابستان تازه از راه می‌رسد؛ یعنی در تاریخ ۱۱ ژوئن تا دوم جولای. در این رویداد که به دلیل موقعیت جغرافیایی تنها در سن پترزبورگ شاهد آن هستیم، خورشید در فاصله نزدیک‌تری نسبت به ماه و زمین قرار می‌گیرد. شب‌های روشن یا سفید پدیده‌ای رایج در کشور روسیه به شمار می‌آید.

او درباره مشکلات مسلمانان سن پترزبورگ در انجام مناسک‌شان می گوید: سن پترزبورگ در مقایسه با شهرهای دیگر مسکو و جمهوری تاتارستان و قفقاز فاقد زیرساخت‌های اسلامی مانند فروشگاه، رستوران حلال و مسجد است، این مساجد برای همه نمازگزاران برای ادای نماز در روزهای جمعه ظرفیت ندارند.

در مرکز سن پترزبورگ و در نزدیکی بناهای تاریخی اصلی، ساختمان مسجد زیبایی با سبک معماری متعلق به آسیای میانه وجود دارد. این بنا شبیه آرامگاه «تامرلان»(تیمور لنگ) در شهر سمرقند ازبکستان است.

این مسجد جامع که بیش از یک قرن پیش ساخته شده است، گنجایش چند هزار نمازگزار را دارد. ارتفاع گنبد ۳۹ متر و ارتفاع مناره‌ها ۴۸ متر است. این مسجد هدیه امیر بخارا به شهر سن پترزبورگ است. گنبد موزاییکی به رنگ آسمان دارد و مناره‌های آن از سراسر شهر قدیمی روسیه قابل مشاهده است.

درهای این مسجد به روی بازدیدکنندگان از همه مذاهب به شرطی که پایبند به لباس پوشیده و داشتن حجاب باشند، باز است.

سن پترزبورگ برای مدت طولانی خالی از مساجد بود و نمازها در منازل برگزار می شد. در سال ۱۸۸۱ ، اقلیت تاتارها در سن پترزبورگ به امپراطوری روسیه درخواست دادند تا اجازه ساخت مسجد را بدهد، اما این درخواست پذیرفته نشد.

قبل از اینکه «نیکلاس دوم» تزار روسیه، با ساخت مسجد جامع در سال ۱۹۰۴ موافقت کند، با «عبدالاحد خان» امیر بخارا دیدار کرد. عبدالاحد خان تجارت ویژه مواد معدنی مس و آهن، طلا، خزهای باارزش و پشم را در بخارا برای جذب سرمایه‌ها و کارگران خارجی به راه انداخته بود.

امیر بخارا، مبلغ هنگفتی برای خرید یک قطعه زمین در چند کلیومتری قلعه پتروپولوفسک که یکی از نمادهای شهرسن پترزبورگ به شمار می آید، اهدا کرد و به این ترتیب سنگ بنای مسجد جامع در سال ۱۹۱۰ گذاشته شد و اولین نماز در سال ۱۹۱۳ به مناسبت سیصدمین سالگرد قدرت گرفتن خاندان رومانوف‌ها در روسیه اقامه شد. امیر بخارا نیز یک فرش دستباف به وسعت بیش از ۴۰۰ متر برای داخل سالن اصلی اهدا کرد.

اما این مسجد برای مدت طولانی درهای خود را به روی نمازگزاران باز نکرد، زیرا اسلام به مانند سایر ادیان با توجه به اعلام الحاد به عنوان ایدئولوژی رسمی دولت جماهیر شوروی، مورد آزار و اذیت قرار گرفت. این مسئله تا سال ۱۹۵۶ ادامه داشت.

احمد سوکارنو، رئیس جمهوری وقت اندونزی در سفر خود به لنینگراد(نام شوروی سن پترزبورگ)درخواست اجازه بازدید از این مسجد را کرد. این مسئله به تسریع بازگشایی آن کمک کرد. اقلیت مسلمان این شهر نیز درخواست‌های متعددی دراین باره پس از جنگ جهانی دوم ارایه کردند.

اسلام دومین دین رایج در روسیه پس از مسیحیت ارتدوکس است، تعداد مسلمانان این کشور ۲۰ میلیون نفر برآورد می شود . مسلمانان روسیه نقش مهمی در توسعه روابط با کشورهای جهان اسلام ایفا می کنند.