نگاهی به ویژگی‌های شخصیت وجودی پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه قرآن

«شیعه نیوز»: قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی و کلام وحی بهترین معرف برای رسول خدا(ص) است در این کتاب خداوند متعال در آیات متعدد به ابعاد گوناگون شخصیت پیامبر اسلام(ص) نیز اشاره کرده است. آنچه در میان این آیات مانند خورشید می‌درخشد، ۵ ویژگی برجسته‌ای است که تشکیل دهنده اساس شخصیت وجودی آن حضرت نیز است.

ویژگی‌های برجسته‌ای که می‌توان برای شخصیت وجودی حضرت محمد(ص) برشمرد به این ترتیب است؛ اسوه حسنه بودن، پیامبر اکرم(ص) برای تمامی انسان‌ها در همه زمان‌ها و زمینه‌ها الگو و سرمشق است و همه باید در رفتار و گفتار از آن حضرت پیروی کنیم تا به سعادت و خوشبختی نائل شویم. قرآن کریم می‌فرماید «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» برای شما در زندگی رسول خدا الگو و اسوه نیکویی است. (احزاب آیه ۲۱)

دومین ویژگی که می‌توان برای رسول اکرم(ص) نام برد داشتن اخلاق عظیم است؛ اخلاق مهمترین عامل جذب افراد و تقویت پیوند اجتماعی است، با اخلاق می‌توان در قلب افراد نفوذ و بر دل‌ها حکومت کرد و در پیشبرد اهداف، همه را همراه خود پیش برد.

تعبیر قرآن راجع به اخلاق پیامبر اکرم(ص) «خلق عظیم» است که می‌فرماید «وَإِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ» (قلم آیه ۴). بنابراین پیامبر اعظم(ص) با همین اخلاق عظیم توانست افراد سخت دل و خشن را به سوی خود جذب و همه را مطیع خدا قرار دهد.

پیامبر رحمت سومین ویژگی شخصیت وجودی حضرت محمد(ص) است؛ فردی که رسول خداست و برای جهانیان فرستاده شده، قطعا باید شخصیت وجودی‌اش بر اساس فطرت انسان‌ها و رسالت‌شان خواسته تمام بشریت باشد. به همین جهت قرآن از میان تمامی خصوصیات پیامبر اکرم(ص)، او را به عنوان «پیامبر رحمت» معرفی می‌کند تا همه جهانیان بر محور وجودی آن حضرت گرد هم آیند و خدا را بندگی کنند. «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ»، ما تو را نفرستادیم مگر اینکه رحمت برای جهانیان باشید. (انبیا آیه ۱۰۷)

عطوفت و قاطعیت از جمله ویژگی‌های شخصیت حضرت محمد(ص) است که اداره سیاست و اجتماع ایجاب می‌کند قاطعیت در کنار عطوفت و مهربانی باشد تا هم مؤمنان امیدوار و دلگرم شوند و هم دشمنان و مخالفان بترسند و دست از توطئه و کارشکنی بردارند؛ به همین جهت قرآن در معرفی پیامبر(ص) می‌فرماید «مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ»، محمد رسول خدا و افرادی با او هستند بر کفار سخت‌گیر و در میان خودشان دلسوز و مهربان هستند. پیامبر اکرم(ص) کانون عطوفت و مهربانی برای مؤمنان و مظهر صلابت و قاطعیت در برابر دشمنان بود.

مردمی بودن و مردم داری از دیگر ویژگی‌های شخصیت وجودی پیامبر اکرم(ص) است که رهبران الهی همواره در میان مردم بودند و در همه حال با آن‌ها زندگی می‌کردند و برای خودشان هیچ امتیازی قائل نبودند و در غم و شادی مردم شریک بودند، همین خصلت سبب شد تا بتوانند مردم را در مسیر هدایت، رشد و کمال قرار دهند.

قرآن به این ویژگی پیامبر(ص) با تعبیر بسیار دقیق و عمیق اشاره می‌کند و می‌فرماید «لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ» قطعا برای شما پیامبری از جنس خودتان آمد که درد و رنج شما بر او دشوار است و به هدایت شما حریص و علاقمند و نسبت به مؤمنان دلسوز و مهربان است.

انتهای پیام