درمان ترک و شکستگی دندان: جلوگیری از تخریب بیشتر دندان

ترک دندان معمولا در نتیجه جویدن یک ماده سخت، دندان قروچه و یا حتی با بالا رفتن سن رخ می دهد. این مشکل بسیار رایج است و دلیل اصلی افتادن دندان در جوامع صنعتی است.

دلایل ترک خوردگی دندان

ترک خوردگی دندان به دلایل مختلفی مثل موارد زیر رخ می دهد:

• فشار ناشی از دندان قروچه
• سوراخ بزرگی که قدرت و ساختار دندان را متاثر کند.
• جویدن یا گاز زدن یک جسم سخت مثل یخ، یا مصدومیت در حادثه، ورزش، افتادن یا موارد دیگر.
• تغییر ناگهانی دمای دهان – برای مثال خوردن یک ماده بسیار داغ و سعی در خنک کردن آن با آب یخ
• سن؛ اکثر ترک خوردگی های دندانها در سن بالای 50 سال رخ می دهد.

انواع ترک دندان

هیچ دو دندان ترک خورده ای شبیه به هم نیستند و شاید بتوانید حدس بزنید که انواع مختلفی از ترک خوردگی دندان در افراد مختلف رخ می دهد. درک مناسب انواع ترک خوردگی دندان، فرایند تعیین درمان درست برای کاهش درد و نشانه های دیگر این مشکل را ساده تر می کند. انواع ترک دندان عبارتند از:

کریز لاین (Craze line) یا ترک مویی

ترک های بسیار ریزی که در مینای دندان رخ می دهد و دردی ایجاد نمی کند و به درمان هم نیازی ندارد.

ترک‌هایی که تا زیر لثه ادامه پیدا می‌کند.

ترمیم ترک عمودی دندان که تا زیر لثه ادامه پیدا نکند، ممکن است. اما اگر این ترک تا زیر لثه هم ادامه پیدا کند، شاید لازم شود که آن را بکشید؛ رسیدن ترک به زیر لثه با درد همراه می شود. درمان سریع، بهترین راه بازیابی این دندان و درمان برای این نوع ترک محسوب می شود.

شکستگی کاسپ دندان

این نوع ترک معمولا در اطراف پرشدگی دندان رخ می دهد و با توجه به عدم درگیری پالپ، دردی ایجاد نمی کند.

ترک نصف کننده

ترکی که از بالای دندان تا زیر لثه ادامه می یابد و همانطور که از اسمش مشخص است، دندان را به دو نیم تقسیم می کند. این ترک خیلی جدی است و به درمان فوری و حتی کشیدن دندان نیاز خواهد بود.

ترک عمودی دندان

این ترک از زیر لثه شروع می شود و به سمت نوک دندان ادامه پیدا می کند. این مشکل معمولا و اگر عفونی نشود، نشانه ای نخواهد داشت و در صورت عفونی شدن شاید لازم شود که دندانتان را بکشید.

ترمیم ترک دندان

دندانپزشک بعد از تعیین مشکل، روشهای مختلف را برای انتخای بهترین گزینه مد نظر قرار می دهد. فاکتورهایی مثل نشانه ها و محل ترک می تواند نشان دهنده نوع درمان باشد و بعضی از روشهای درمان دندان ترک خورده عبارتند از:

چسب زدن

دندانپزشکان، رزین پلاستیکی (یک ماده چسبنده شبیه به چسب) را برای پر کردن ترک و بازیابی ظاهر و عملکرد دندان طبیعی، با استفاده از چسب بر روی دندان می چسبانند.

روکش دندان

پروتزی که عمدتا از جنس سرامیک ساخته می شود و بر روی دندان آسیب دیده نصب می شود و دندانپزشک برای نصب آن باید بخشی از مینای دندانتان را بتراشد. سپس از قالب دندانتان گرفته می شود و پس از انتخاب رنگ آن براساس دندان های دیگرتان، به آزمایشگاه ارسال می شود تا آن را بسازند. فناوری های پیشرفته فعلی، امکان ساخت روکش در همان روز را فراهم کرده است. با مراقبت مناسب از این روکش ها می توانید سالیان متمادی از مزایای آن بهره مند شوید. گاهی ممکن است به  علت هزینه بالایی که روکش‌های دندانی دارند، بخواهید از کامپوزیت‌های دندانی استفاده کنید اما باید قبل از تصمیم گیری درباره تفاوت روکش‌ها و کامپوزیت‌ها اطلاعات بسیاری کسب نمایید؛ میتوانید در این باره با پزشک خود نیز مشورت نمایید.

عصب کشی

اگر پوسیدگی دندان به پالپ دندان آسیب دیده برسد و به آن صدمه بزند، می توانید با مراجعه به دندانپزشک، جراح یا متخصص ریشه، آن را عصب کشی کنید. از عصب کشی برای تخلیه پالپ دندان و جلوگیری از آسیب های بیشتر (از جمله بروز عفونت) استفاده می شود.

کشیدن دندان

اگر شدت آسیب های وارد بر ساختار، اعصاب و ریشه دندان گسترده باشد، شاید لازم شود تا آن را برای جلوگیری از آسیب دیدگی دندان های کناری بکشید. بعد از کشیدن دندان و با مراجعه به متخصص لثه می توانید محل دندان کشیده شده را با ایمپلنت دندان جایگزین کنید. کاشت ایمپلنت دندان یک فرایند پیچیده است و به همین دلیل هم باید از دستورالعمل‌های بعد از جراحی پیروی کنید.

مشکلات ترک خوردگی دندان

شاید بزرگترین مشکل دندان های ترک خورده، عفونتی است که از آنجا تا استخوان و لثه منتشر می شود. بعضی از نشانه های عفونت دندان (که به آن آبسه دندان هم گفته می شود) عبارتند از:

• تب
• درد در هنگام جویدن
• تورم لثه
• حساسیت به گرما و سرما
• تورم غدد لنفاوی در گردن
• بوی بد دهان

شاید دندانپزشکتان سعی کند که ابتدا چرک دندان را کشیده و سپس برای از بین بردن باکتری، مصرف آنتی بیوتیک را تجویز کند.

خود مراقبتی و پیشگیری از ترک خوردگی دندان

اگرچه درمان ترک خوردگی دندان در خانه ممکن نیست، اما می توانید برای مراقبت از دندان ها و پیشگیری از ترک خوردگی آن اقداماتی را انجام دهید. بعضی از اقدامات پیشگیرانه برای تقویت دندان هایتان عبارتند از:

حفظ بهداشت دهان و دندان

حفظ بهداشت مناسب دهان و دهان، اصلی ترین اقدام پیشگیرانه ای است که می توانید انجام دهید. اگر دندان های سالم و قدرتمندی داشته باشید، احتمال ترک خوردگی آن را پایین می آورید. توصیه می شود که دندان هایتان را دو بار در روز مسواک کنید، دندانهایتان را نخ بکشید و هر شش ماه یکبار هم برای چکاپ دوره ای به دندانپزشکتان مراجعه کنید.

از یک گارد دندان استفاده کنید.

اگر ورزشکار هستید، می توانید از گارد دندان برای جلوگیری از آسیب دیدگی آنها استفاده کنید. اگر مشکل دندان قروچه در زمان خواب دارید هم می توانید از مزیت استفاده از گارد دندان بهره ببرید. یک مورد دیگر که فرد حتی متوجه انجام آن نمی شود، دندان قروچه است. دندان قروچه می تواند نشانه ای از استرس باشد، بنابراین بهتر است به دنبال تعیین عامل بروز استرس باشید و برای درمان آن تلاش کنید.