یادداشت مرحوم آیت الله صافی بر کتاب نخستین امام + سند

«شیعه نیوز»: حجت الاسلام محسن اکبری شاهرودی در نوشتاری با عنوان«یادداشتی بر یک کتاب» این گونه آورده است:

فقیه عالیقدر آیت الله صافی گلپایگانی رضوان الله تعالی علیه همیشه می‌فرمودند از پنج‌سالگی یعنی رفتن به مکتب تا به حال، کتاب از دستم رها نشده است. ایشان بسیار اهل مطالعه بودند حتی تا آخرین روزهای حیات یکصد و سه ساله‌شان که در منزل بودند، اوقاتشان علاوه بر مراجعات مردمی و دیدارهای مسئولان، صرف مطالعه کتب، مجلات علمی، روزنامه‌ها و بولتن‌های خبری می‌شد.

ایشان غالباً پس از مطالعه هر کتابی، یادداشتی در صفحات ابتدایی آن مرقوم می‌فرمودند و علاوه بر تقدیر از نویسنده برای مطالب خوب، نظرشان را در مورد اشتباهات او می‌نوشتند که اکثر آنها را در کتابی گردآورده‌ام.

از جمله آن کتاب‌ها، کتاب نخستین امام آقای هدایت الله حکیم الهی استاد کرسی زبان فارسی دانشگاه لندن است که معظم له پس از مطالعه آن، یادداشت ذیل را مرقوم فرموده‌اند:

خواننده عزیز! در عین حالی که آقای هدایت الله حکیم الهی نویسنده کتاب «نخستین امام» در بسیاری از قسمت‌ها، خوب از عهده بر آمده است، در موارد چندی هم اشتباهات عجیب تاریخی نموده و همچنین گاهی اظهارنظرهایی کرده که بسیار دور از واقع است و اشخاص متتبّع و مطّلع، کاملاً نادرستی آن نظریات را درک می‌کنند و عمده علّت این اشتباهات این است که نویسنده فقط یا بیشتر در نظریات خود به نوشته‌های خاورشناسان اتّکا داشته و نتوانسته است از آنچه مورّخین اسلامی نوشته‌اند، حقایق را استنباط کند، در حالی که مبنای اطلاعات مستشرقین هم در هر کجا نظر صحیحی داده باشند همان معلوماتی است که از کتب نویسندگان مسلمان به دست آورده‌اند.
می‌خواستم در هر مورد، اشتباهات او را تذکّر دهم، ولی به واسطه کثرت مشاغل، فرصت کافی ندارم و به اطلاع و سعه معلومات خوانندگان وامی‌گذارم و در خاتمه از نویسنده از آن قسمت‌هایی که توانسته از عهده برآید قدردانی می‌کنم و از اشتباهات و سوء عقاید و انحرافات او، دیگران را بر حذر می‌دارم.

منبع: «محضر آفتاب» نکوداشت مرجع عالیقدر شیعه آیت الله صافی گلپایگانی قدس سره/محسن اکبری شاهرودی