پشت پرده موضع‌گیری‌های بن سلمان علیه بایدن

به گزارش «شیعه نیوز»، «عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه رای الیوم و تحلیلگر شناخته‌شده جهان عرب در مقاله جدید خود به بررسی مصاحبه طولانی «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی با مجله آمریکایی «آتلانتیک» پرداخت که شامل اظهارات و مواضع بی سابقه بن سلمان بود.

عطوان در ابتدای این مقاله اعلام کرد، طبق اصول ژورنالیستی که ما آموخته‌ایم و آموزش داده‌ایم می‌توان گفت که مصاحبه اخیر مجله آمریکایی آتلانتیک با محمد بن سلمان یک گفتگوی بسیار طولانی بود که در عین حال به موضوعات کمتری پرداخت و اطلاعات زیادی ارائه نداد. شاید این مصاحبه می‌توانست فرصتی طلایی برای ارائه بسیاری از سوالات تحقیقی جهت رسیدن به پاسخ‌هایی باشد که علاقه‌مندان به مطالب سیاسی مشتاقانه در پی یافتن آنها هستند؛ مسائلی مانند پرونده‌های قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی، جنگ یمن و شرایط و تحولات مربوط به آن و همچنین روابط عربستان با ایران و اینکه آیا ریاض قصد دارد با رژیم صهیونیستی روابط عادی برقرار کند؟ تحولات مربوط به بحران اوکراین و روسیه و موضع عربستان در این زمینه نیز می‌توانست از موضوعاتی باشد که باید در این گفتگو مطرح می‌شد.

عطوان ادامه داد، اما مهمترین نکته که در این گفتگو توجه ما را به خود جلب کرد مربوط به تهدیداتی است که محمد بن سلمان علیه «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا و دولت آن مطرح ‌کرد که طی سال‌های گذشته در روابط عربستان و ایالات متحده چنین موضع گیری‌هایی بی سابقه بوده است.

این تحلیلگر برجسته جهان عرب معتقد است اظهاراتی که محمد بن سلمان در گفتگو با مجله آتلانتیک مطرح کرد شاید به این دلیل بود که ولیعهد سعودی می‌خواست بگوید این که جو بایدن وی را نادیده می‌گیرد و با او ارتباط برقرار نمی‌کند، اهمیتی ندارد. همچنین بن سلمان به کاهش سرمایه گذاری عربستان در آمریکا که بالغ بر 800 میلیارد دلار می‌شود اشاره و تلویحا اعلام کرد که آمریکا به عربستان نیاز دارد و نه برعکس.

عبدالباری عطوان تصریح کرد، در این میان شاید یادآوری این نکته مفید باشد که بارزترین تنش‌ها در روابط ایالات متحده و عربستان سعودی در اکتبر سال 1973 رخ داد؛ زمانی که کشورهای نفتی عربی در یک نشست اضطراری که در کویت برگزار شد تصمیم گرفتند برای حمایت از حملات مصر و سوریه علیه رژیم صهیونیستی، صادرات نفت خود به اروپا و آمریکا را قطع کنند. این پاسخ محکمی به حمایت‌های آمریکا و اروپا از اسرائیل بود و واشنگتن 2.3 میلیارد دلار برای نجات اسرائیل از شکست اختصاص داده بود.

وی تصریح کرد، البته در اینجا قصد نداریم شرایط آن دوره را با مرحله فعلی مقایسه کنیم و چنین مقایسه‌ای درست نیست؛ چرا که وضعیت کاملا متفاوت است. اما می‌توانیم این مسئله را در رابطه با تغییرات سریع فعلی در عربستان در همه سطوح و نحوه برخورد این کشور با بحران‌ها و موقعیت‌هایی که می‌تواند پیامدهای بین‌المللی و منطقه‌ای برای آن داشته باشد مورد بررسی قرار دهیم. در اینجا به اختصار اشاره می‌کنیم که تنش‌ها در مناسبات آمریکا و عربستان به دلیل مسئله نفت و نوسانات موجود در بازار آن تشدید شده است.

عطوان ادامه داد، علت تشدید تنش‌ها در مناسبات واشنگتن و ریاض آن است که محمد بن سلمان که اکنون حاکم واقعی عربستان به شمار می‌رود درخواست آمریکا که توسط بایدن به «سلمان‌بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی ارائه شده بود را رد کرد. جو بایدن از عربستان خواسته بود که با منحل کردن توافق خود با روسیه مقادیر اضافی نفت تولید کند تا گامی برای کاهش قیمت‌ها و تحت فشار قرار دادن اقتصاد روسیه و در عین حال نجات اقتصاد آمریکا و اروپا باشد تا درگیر پیامدهای منفی بحران اوکراین نشوند. رد این درخواست آمریکا از جانب عربستان در نوع خود بی‌سابقه است.

در ادامه این مقاله آمده است، پاسخ مستقیم و سریع دولت بایدن به موضع بی‌طرفانه و شاید مخالف آمریکا درباره بحران اوکراین که از جانب بن سلمان اتخاذ شد، این بود که سخنان وزیر انرژی عربستان از دستور کار کنفرانس انرژی آمریکا حذف شد؛ درحالی که او یکی از مهم‌ترین کارشناسان در این زمینه به شمار می‌رود. علاوه بر آن درحال حاضر درگیری آمریکا در بحران اوکراین مانع از واکنش‌های دیگر واشنگتن به این موضع عربستان می‌شود و انتظار می‌رود واکنش‌های تندتری در راه باشد.

در پایان این مقاله آمده است، در هرصورت جنگ اوکراین به شکل مسالمت‌آمیز و یا هر روش دیگری به پایان خواهد رسید؛ اما آیا بایدن این توهین متحد سعودی خود را می‌بخشد؟ به ویژه اینکه اکنون قیمت نفت در هر بشکه به 120 دلار رسیده و ممکن است طی روزهای آینده به 200 دلار نیز برسد و باید منتظر پیامدهای مصاحبه محمد بن سلمان با مجله آتلانتیک آمریکا بر روابط ریاض و واشنگتن باشیم.

انتهای پیام