راه و رسم مقابله با زورگویان در شبکه‌های اجتماعی

به گزارش «شیعه نیوز»، این روز‌ها در فضای اینترنتی ایران، بین مسؤولان مساله صیانت از کاربران و تلاش برای سلامت آن‌ها بسیار داغ است. بدون پرداختن به مباحث مطرح شده و نظرات موافقان یا مخالفان، موضوع بسیار مهم، امنیت روانی کاربران در شبکه‌های اجتماعی است؛ امنیتی که بخشی از آن توسط صاحب شبکه و سیستم تامین می‌شود و بخشی دیگر توسط فرد به‌واسطه آموزش و یادگیری در مدرسه و در طول دوران بلوغ.

متاسفانه به‌دلیل ضعف‌های بسیار زیاد آموزشی و تربیتی، با مساله قلدری مجازی (Cyberbully) بیش از پیش مواجه هستیم. اوج این رفتار در حمله به صفحات اشخاص معروف مثل داوران فوتبال دیده می‌شود، اما صرفا به اینجا محدود نمی‌شود و روزانه افراد بسیار زیادی در شبکه‌های مختلف مورد حمله قلدر‌های مجازی که معمولا از نزدیکان، دوستان و آشنایان هستند، قرار می‌گیرند.

زورگویی یعنی تحت فشار قرار دادن یک نفر یا گروه به شیوه روانی، جسمی، فیزیکی و عاطفی جهت رسیدن به هدف و خواسته شخصی. از نظر قانونی زورگویی جرم است و در فضای شهری و اجتماعی انجام چنین عملی با برخورد قانونی مواجه می‌شود، اما با گسترش اینترنت و فضای مجازی، افراد زورگو (که شاید در اجتماع کاملا بی‌آزار باشند) به سراغ این شبکه‌ها رفته و زورگویی خود را در اینجا نشان می‌دهند.

زورگویی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به‌دلیل مخفی بودن، حاشیه امنی برای زورگویان ایجاد کرده است. متاسفانه در سیستم آموزشی کشور نحوه مقابله با افراد زورگو به‌هیچ‌شیوه‌ای آموزش داده نشده است. حتی دیده شده برخی‌ها به‌دلیل چنین رفتاری دست به خودکشی می‌زنند.

گرچه آمار‌های دقیقی از این مسأله در دست نیست، اما می‌توان گفت علت اصلی آن عدم‌آموزش و رشد عزت نفس برای جلوگیری از آن است. زورگویی در اینترنت صرفا به کشور ما محدود نمی‌شود و یک پدیده جهانی است و شرکت‌های جهانی برای مقابله با آن تلاش‌های زیادی می‌کنند.

قربانیان زورگویی صرفا یک سن و قشر خاص را شامل نمی‌شود. زورگویان می‌توانند نزدیک‌ترین افراد به شما حتی اطرافیان و بستگان باشند. زورگویان رفتار متجاوزانه خود را نوعی حق برای خودشان تلقی می‌کنند و معمولا بدون درج اطلاعات واقعی دست به چنین کاری می‌زنند.

نمونه رفتار‌های زورگویانه چیست؟

قلدری در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند از یک پیام ساده با هدف ایجاد فشار روانی بر شما آغاز شود. مثلا «بابات خبر داره این‌طوری عکس میذاری» یا «همسرت می‌دونه تنهایی رفتی اینجا» یا «پاک کن حرفتو (یک موضوع اجتماعی) وگرنه با مامور میام در خونه‌ات».

رفتار‌های زورگویانه صرفا به پیام محدود نمی‌شود. یکی از این رفتار‌ها ساخت اکانت‌های جعلی با اطلاعات واقعی افراد است. برای مثال فیک‌پیج با استفاده از عکس و مشخصات یک فرد و درج اطلاعات نادرست و ناصحیح در مورد آن فرد. رفتار‌هایی مثل پیام‌های خشونت‌آمیز، تهدید کردن، ارسال عکس‌های غیراخلاقی و کامنت‌های توهین‌آمیز همه مصداق‌های قلدری در فضای مجازی هستند.

عموما رفتار‌های زورگویانه با هدف جلب توجه صورت می‌گیرد، اما متاسفانه افراد قلدر این رفتار را نوعی تجاوز نمی‌دانند! کسی که حساب کاربری خود را خصوصی کرده و مدام از جانب یک فرد با حساب‌های مختلف درخواست Follow دریافت می‌کند، در صورت اهمیت ندادن از طریق پیام‌های مختلف دایرکت، مزاحمت برای وی ایجاد می‌شود. این نوع رفتار‌ها همه می‌تواند به سلامت روان فرد قربانی آسیب بزند.

رفتار‌های زورگویانه‌ای که از طریق نزدیکان و خانواده صورت می‌گیرد، معمولا شکلی دیگر دارد. این نوع رفتار‌ها با هدف کنترل قربانی صورت می‌گیرد و نه صرفا جلب توجه. تهدید‌های یک پسر‌عمو برای افشای عکس‌هایی که دخترعمو در صفحه خود منتشر کرده، نه تنها نوعی تجاوز به حریم خصوصی است بلکه یک رفتار قلدر مآبانه با هدف کنترل فرد تلقی می‌شود.

این رفتار به‌طور ویژه در جوامع سنتی بیشتر دیده می‌شود؛ جوامعی که هر‌کسی خود را قیم و صاحب نوجوان و فرد می‌داند و به خود حق‌می‌دهد در مورد هرچیزی از او نظر دهد.

مقابله با قلدری با ریپورت کردن

همان‌طور که گفته شد، شرکت‌های فناوری و شبکه‌های اجتماعی تلاش زیادی برای حفظ سلامت مخاطبان در برابر قلدری خود می‌کنند. برای مثال اینستاگرام از تابستان ۲۰۲۱ سیستم جدید مسدود کردن تمام حساب‌های کاربری آینده یک فرد را در‌نظر گرفته است. در این شیوه حتی اگر فرد اقدام به حذف حساب بکند، چون از یک گوشی مشخص ثبت‌نام مجدد می‌کند، همچنان برای قربانی block شده باقی می‌ماند؛ در صورتی‌که فرد قلدر در فهرست دوستان یا Following‌های شما است، می‌توانید با پایان این دوستی، او را از حریم خود خارج کنید.

اما اولین اقدام برای مقابله با شخص قلدر، عدم‌توجه به وی است. به‌هیچ عنوان با او وارد گفتگو نشوید. اسکرینی از پیام‌های او منتشر نکنید و به شیوه‌ای رفتار کنید که انگار وجود نداشته است. چنین رفتاری بسیار مشکل است، اما نادیده‌گرفتن کمک بزرگی برای رفتن فرد قلدر می‌کند. شما نباید در زمین او بازی کنید!

در شبکه‌های مختلف امکان ریپورت‌کردن وجود دارد. گزارش مزاحمان به سایت به بهبود کیفیت شبکه کمک می‌کند. معمولا ریپورت‌کردن‌ها به نتایج درستی می‌رسند چرا که شرکت‌ها از هوش مصنوعی برای کنترل کیفیت مخاطبان و جلوگیری از ایجاد کاربران مزاحم استفاده می‌کنند.

شکایت از طریق پلیس فتا

یکی از بهترین رفتار‌ها در ایران، شکایت و پیگیری از طریق پلیس فتا است. در صورتی که فردی شما را تهدید کرد یا رفتار‌های ناروا به شما نسبت داد، به‌راحتی می‌توانید با ذخیره اسکرین‌شات به پلیس فتا مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کنید.

تجربه ثابت کرده است با شکایت کردن، فرد قلدر به سرعت محو می‌شود. او انتظار چنین رفتاری از قربانی ندارد به همین دلیل برای فشار آوردن بیشتر تلاش می‌کند. با اولین واکنش جدی قربانی، فرد قلدر متوجه خطر برای خود می‌شود و همین ترس، عامل جلوگیری از تکرار اقدامات زورگویانه وی می‌شود.

انتهای پیام