رکود فعالیت انجمن سواد رسانه‌ای طلاب

به گزارش «شیعه نیوز»، رئیس انجمن سواد رسانه‌ای طلاب ضمن تشریح اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای به طلاب، دلیل رکود یک سال و نیمه فعالیت این انجمن را کاهش حمایت دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم از موضوع سواد رسانه‌ای بیان کرد.

رفیع‌الدین اسماعیلی، رئیس انجمن سواد رسانه‌ای طلاب، به تشریح اقداماتی پرداخت که این انجمن برای توسعه و ترویج سواد رسانه‌ای انجام داده است و در خصوص ضرورت مطرح شدن مبحث سواد رسانه‌ای به طلاب گفت: سال ۹۳ با مطالعه منابع غربی متوجه اهمیت سواد رسانه‌ای و ترویج آن در کشور شدیم؛ متأسفانه در آن زمان منابع قوی در ایران وجود نداشت و هیچ انجمن و مؤسسه‌ای نیز به طور جدی فعالیت نمی‌کرد. ما ابتدا در دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم این ایده را مطرح کردیم و با توجه به اینکه مخاطب جدی این دفتر طلاب بودند و آنان با بخش قابل توجهی از مردم جامعه در ارتباط هستند، دریافتیم که شروع کار با طلاب ضرورت دارد.

اسماعیلی تصریح کرد: در ادامه تمامی اساتیدی را که در حوزه رسانه و ارتباطات طلبه بودند دعوت و سپس این ایده را در جمع آنها مطرح کردیم و پس از بحث و گفت‌وگو به این نتیجه رسیدیم که انجمنی شکل گیرد و هیئت مدیره انجمن کار را پیش ببرد. بنابراین در اواخر سال ۹۳ انجمن سواد رسانه‌ای طلاب را راه‌اندازی کردیم.

وی از مطالعه جدی اعضای انجمن و ترسیم نحوه مطرح کردن سواد رسانه‌ای برای طلاب سخن گفت و افزود: فکر کردیم سواد رسانه‌ای را که در غرب رایج است چطور برای طلاب مطرح کنیم و این سواد چه کمکی به ما خواهد کرد. ما دو هدف داشتیم؛ اول اینکه آموزش را به صورت جدی و عمیق انجام دهیم نه سطحی و دوم اینکه فضای گفتمان‌سازی را به راه بیندازیم که هر دو هدف را در عرض هم پیش بردیم.

رئیس انجمن سواد رسانه‌ای طلاب با ابراز تأسف از اینکه اکنون بسیاری از آموزش‌های سواد رسانه‌ای سطحی است و تفکر عمیقی را به فرد منتقل نمی‌کند، گفت: در مرحله اول و اولین ثبت‌نام ۸۰۰ طلبه ثبت‌نام کردند که امکان آموزش همه این افراد فراهم نبود و ظرفیت و امکانات لازم را هم نداشتیم. به همین دلیل از متقاضیان مصاحبه گرفته شد و ۱۰۰ آقا و ۱۰۰ خانم پذیرش شدند. در طول یک سال و نیم هفته‌ای یک روز و هر جلسه به مدت هشت ساعت ۲۰۰ نفر را آموزش دادیم و تلاش کردیم که تمام مباحث ارائه و فضا از مهارتی به تحلیلی ارتقا داده شود.

وی اظهار کرد: شناخت دقیق پدیده‌های رسانه‌ای از فلسفه تکنولوژی و رسانه گرفته تا عملیات روانی، تکنیک‌های عملیات روانی و رصد سطح رویی تا عمیق آثار تولیدی رسانه‌ای مباحثی بود که آموزش داده شد. آموزش ما از فضای سینما و رسانه‌های نمایشی تا فضای مجازی، تلویزیون و شبکه‌های ماهواره‌ای را در بر می‌گرفت و اینگونه نبود که فقط بخواهیم اطلاعات را به افراد ارائه کنیم، بلکه سعی می‌کردیم مبانی را یاد بدهیم و افراد را با ماهیت رسانه آشنا کنیم و تحلیل عملکرد و پیام‌های رسانه‌ای را آموزش دهیم.

رئیس انجمن سواد رسانه‌ای طلاب با اشاره به اینکه کم‌کم از همین افراد به عنوان استاد برای ترویج مبحث سواد رسانه‌ای استفاده شد، گفت: برای ایجاد فضای گفتمان‌سازی نیز به نهادهای مختلف می‌رفتیم و سعی می‌کردیم آنها را دغدغه‌مند کنیم که موفق شدیم و این فضا پررنگ شده و نهادهای مختلف در این حوزه شروع به کار کردند و باعث افتخار ماست که بسیاری از نهادهایی که اکنون به صورت جدی در این حوزه کار می‌کنند شروع کارشان از همین برنامه ابتدایی بود.

وی به تشریح سایر اقدامات انجمن سواد رسانه‌ای طلاب پرداخت و بیان کرد: بعد از برگزاری دوره عمومی‌ به برگزاری دوره‌های تخصصی پرداختیم و در کنار این آموزش‌ها، کارهای پژوهشی را انجام می‌دادیم. یکی دیگر از اقداماتمان برگزاری نشست‌های علمی با نهادهای مختلف بود که بیش از ۳۰ نشست علمی برگزار شده است. در این نشست‌‌های علمی سعی ‌کردیم که به اتفاقات رسانه‌ای ایران و جهان واکنش سریع نشان دهیم و به تحلیل و نقد آنها بپردازیم که این نشست‌‌ها و نقدها بازتاب‌های جدی داشت و بخشی از عملیات اقناع‌سازی و تحلیل فضای رسانه‌ای را در این نشست‌ها به طلاب آموزش دادیم.

اسماعیلی افزود: از دیگر اقدامات فعال کردن مبحث سواد رسانه‌ای در استان‌ها بود. برای مثال در سال ۹۵ یک دوره مستندسازی با موبایل برای ۸۰ طلبه خانم برگزار شد که این بانوان همچنان در حال تولید محتوای جدی در این حوزه هستند. همچنین تلاش کردیم اساتید را به استان‌ها اعزام کنیم تا این ادبیات در استان‌های کشور هم مطرح شود.

وی در پاسخ به این سؤال که مهم‌ترین نیاز طلاب در کدام بخش آموزشی است؟ گفت: کار ما در ابتدا نیازسازی بود تا طلاب با این موضوع و اهمیت آن آشنا شوند و به مرور نیازسنجی صورت گرفت. با توجه به گستردگی فضای مجازی، طلاب بیشتر تلاش می‌کردند که در حوزه فضای مجازی بحث و تبادل نظر صورت گیرد. یعنی بیشتر بر سواد فضای مجازی تمرکز می‌شد، اما با توجه به اینکه آنان طلبه و از بحث‌های فقهی و مبانی فکری اسلامی آگاه بودند، از این ظرفیت طلاب استفاده ‌کردیم تا نحوه استفاده از سواد رسانه‌ای را از منظر فقهی و مبانی خودمان بازخوانی کنیم و ببینیم براساس مبانی فکری اسلامی در چه مواردی می‌توان از سواد رسانه‌ای بهره گرفت.

تسلط طلاب به سواد رسانه‌ای چه کمکی به تبلیغ دین می‌کند؟

رئیس انجمن سواد رسانه‌ای طلاب در پاسخ به اینکه تسلط طلاب به سواد رسانه‌ای چه کمکی به تبلیغ دین می‌کند؟ اظهار کرد: هدف این بود که آموزش سواد رسانه‌ای به تبلیغ دین کمک کند. وقتی طلاب بعد از آموزش سواد رسانه‌ای به تبلیغ اعزام می‌شدند و بازمی‌گشتند، می‌گفتند که توانسته‌اند نگاه متفاوتی را در تبلیغ داشته باشند و مردم هم بسیار استقبال کرده‌‌اند. همین امر تغییر احساس نیاز طلاب به سواد رسانه‌‌ای را بیشتر کرد. بدین ترتیب حوزه‌های علمیه از ما خواستند که برای همه طلابی که قرار است به تبلیغ اعزام شوند دوره سواد رسانه‌ای را برگزار و بازخورد عملکردها را دریافت کنیم.

اسماعیلی در پاسخ به این سؤال که آیا محتوای آموزشی برای طلاب خاص یا متفاوت است؟ گفت: دیدگاه ما این بود که آموزش طلبه‌ها نباید با سایرین تفاوتی داشته باشد. کسانی که می‌خواهند در این کشور براساس نگاه بومی و دینی خودمان کار کنند ابتدا باید مبانی را بدانند و براساس آن مبانی مباحث مهارتی را بیاموزند. بنابراین تفاوتی در آموزش ما وجود نداشت. البته طلاب در فضای حوزوی بودند و می‌دانستند که برای تبلیغ به چه مباحثی بیشتر نیاز دارند و به همین دلیل نیازهایشان را به ما منتقل می‌کردند، اما با توجه به اینکه دیگران فضای مطالعاتی طلاب را نداشتند، برخی از دغدغه‌‌ها را کمتر احساس می‌کردند.

رکود در انجمن سواد رسانه‌ای طلاب؛ چرا؟

رئیس انجمن سواد رسانه‌ای طلاب به تشریح دلایل کاهش فعالیت این انجمن پرداخت و گفت: انجمن سواد رسانه‌ای طلاب یک انجمن مستقل با هیئت مدیره مشخص است، اما ذیل دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم تعریف شده است. ما کار را خوب شروع کردیم و به خوبی نیز پیش بردیم و با فعالیت‌ انجمن، سایر نهادهای حوزوی نیز وارد مبحث سواد رسانه‌ای و آموزش آن شدند. این امر موجب خوشحالی انجمن ما شد. به همین دلیل از سال ۹۸ تلاش کردیم به سایر نهادهایی که می‌‌خواستند در این مبحث کار کنند کمک کنیم و برنامه‌‌های خودمان را به سمت تولید محتوا در فضای مجازی ببریم که در پی تغییر مدیریت دفتر تبلیغات معاونت هنر و رسانه دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، حمایت از این انجمن کاهش یافت.

اسماعیلی در پایان بیان کرد: اکنون آن‌طور که قبلاً از فضای کاری سواد رسانه‌ای حمایت می‌شد، حمایت نمی‌شود و انجمن به حالت رکود درآمده است و کمتر از قبل فعالیت می‌کند و ما هم تا جایی که توانستیم کارها را خارج از دفتر تبلیغات انجام دادیم. دلیل رکود در طول یک سال و نیم گذشته این است. البته در سال جدید می‌خواهیم که فعالیتمان را با شیوه‌های جدید در فضاهای جدید پیگیری کنیم و آموزش را به صورت جدی و با نگاه‌ جدیدی ادامه دهیم.
انتهای پیام