مسلمان تا مسلمان فرق دارد!

شیعه نیوز: مرحوم آیت‌الله‌ حاج سید احمد زنجانی در کتاب «الکلام یجر الکلام» دربارۀ تفاوت معرفت و منش انسان‌ها می‌نویسد:

..میرزا عبّاس بسطامى متخلّص به فروغى گوید:
خدا خوان تا خدا دان فرق دارد
که حیوان تا به انسان فرق دارد
موحد را به مشرک نسبتی نیست
که واجب تا به امکان فرق دارد …

فرق خدا دان با خدا خوان آن است که خدا دان چون خدا را مى‌شناسد و او را عادل مى‌داند و مى‌داند که عدل خدا مقتضى است که کیفر تبهکاران را بدهد؛ لهذا بر کسى ستم روا نمى‌دارد. چون مى داند که این ستم، بر خودش است. این است که در میان دو نفر خدادان، هیچ وقت جنگ و ستیزى واقع نمى‌شود؛ چون هیچ کدام تعدّى بر دیگرى نمى‌‏کند تا او دفاع کند و جنگ در گیرد. هیچ شنیده‌اى که دو پیغمبر به یکدیگر اعلان جنگ بدهند!

امّا خداخوان‌هاى بى‌‎خبر از خدا، چه اوضاعى بر سر یکدیگر مى‌آورند! جنگ بین‌المللى بر پا مى‌کنند که عالَم به خون غوطه‌ور مى‌شود، در صورتى که متخاصمین، هر دو، خدا را مى‌خوانند.
در مَثَل مى‌گویند: «هم گریزنده خدا را مى‌خواند و هم گریزاننده!» اگر متوجّه بودید، در نظر داشتید که در جنگ بین‌المللى دوم، هم چرچیل (نخست وزیر انگلستان) و هم طرف مخاصمه وى، هیتلر (پیشواى آلمان)، هر دو مى‌گفتند که به یارى خدا، فلان کار مى‌کنیم! به یارى خدا، فتح نهایی با ماست! هر دو خدا را مى‌خواندند؛ در صورتى که هیچ کدام از آن‌ها خدا را نمى‌شناختند.
ــــــــــــــ
پس خدادان با خداخوان، فرقش این است که خدادان، خدا را همواره منظور مى‌دارد امّا خداخوان، در قیدش نیست. مثلاً او در عین حال که مسلمان و اهل قرآن است و می‌داند که خداوند در قرآن، مى و باده و گوشت خوک را حرام کرده، با وجود این، از خوردن آن‌ها خوددارى نمى‌کند! و یا مى‌داند که ربا از منهیّات اکیده قرآن است، مع ذلک، از خوردن ربا پرهیز نمى‌کند. با اینکه چندین راه حلال نیز دارد، ولى او راه حلال را گذاشته و از راه حرامش وارد مى‌شود. بنابراین مسلمان تا مسلمان فرق دارد!