كودكان چاق امروز، بيماران فردا

SHIA-NEWS شيعه نيوز:

به گزارش «شيعه نيوز» ، چاقي به خودي خود، نوعي بيماري است كه عوارض زيادي را براي فرد به جا مي‌‌گذارد.

هرگونه تغيير در وزن بدن به صورت كاهش يا افزايش بايد مورد توجه پزشكان قرار ‌گيرد. در قرن جديد مشكلات مرتبط با چاقي بيش از مرگ‌هاي ناشي از بي‌غذايي است كه مي‌تواند تأمل برانگيز باشد.

گسترش شهرنشيني، افزايش درآمد، سرانه دريافت انرژي در كنار كاهش تحرك جسماني از علل افزايش وزن در جوامع در حال توسعه است البته گسترش امكانات نيز موجب كاهش فعاليت افراد مي‌شود به طور مثال به دليل وجود دستگاه‌هاي جديد، تعداد شغل‌هايي كه به فعاليت بدني نيازمند است، كمتر مي‌شود.

چاقي در پزشكي نوين يك وضعيت يا توده اضافي بافت چربي است البته چاقي و لاغري نوعي احساس ذهني يا دروني فرد نسبت به توده بدني خويش است.

تحقيقات نشان داده است كه وزن بدن هر شخص و چاقي يا لاغري با دو سيستم عصبي و هورموني مرتبط است. مهم‌ترين عضو عصبي تنظيم‌كننده، غده هيپوتالاموس در مغز است همچنين مهمترين هورمون تنظيم كننده وزن، لپتين است كه از سلول‌هاي چربي توليد مي‌شود و به خون مي‌ريزد كه از طريق هيپوتالاموس عمل مي‌كند.
بدين ترتيب كه سطوح بالاي لپتين در خون، پرخوري را كاهش و مصرف انرژي را در بدن افزايش مي‌دهد كه موجب لاغري بدن مي‌شود و بالعكس اگر سطح لپتين در خون پايين باشد، خوردن را افزايش مي‌دهد و مصرف انرژي نيز كاهش پيدا مي‌كند كه موجب چاقي فرد مي‌شود.

رابطه عصبي بين هيپوتالاموس در مغز و دستگاه گوارش در بدن عصب "واگ " نام دارد و گلوكز يا قند خون و تعدادي از هورمون‌هاي ديگر نيز نقش ماده واسطه‌اي را در كم يا زياد شدن اشتها و در نتيجه تنظيم وزن ايفا مي‌كند.

سلول‌هاي چربي نيز علاوه بر اينكه يك منبع ذخيره چربي محسوب مي‌شود فعاليت‌هاي هورموني را نيز بر عهده دارد همچنين تنظيم چربي بدن، حساسيت به انسولين، كنترل فشارخون و كنترل انعقاد خون را نيز برعهده دارد. به همين دليل است كه معمولاً فشارخون، ديابت و افزايش چربي خون با چاقي همراه است.

عوارض چاقي شكمي عبارت از مقاومت به انسولين، ديابت، فشارخون، افزايش چربي خون و افزايش هورمون‌هاي مردانه در زنان است.

سازمان جهاني بهداشت شيوع بيش از 15 درصد چاقي در يك جامعه را به عنوان حد بحران چاقي كه نياز به مداخله درماني دارد، تعيين كرده است كه افزايش فعاليت‌هاي بدني، توليد و تقويت صنايع غذايي رژيمي و بهبود تغذيه مي‌تواند راهكارهايي براي كاهش وزن در جامعه باشد.

بايد دانست كه افراد بايد رژيم غذايي خود را با فعاليت‌هاي بدني متعادل كرده و كمتر از غذاهاي چرب داراي چربي‌هاي اشباع‌شده استفاده كنند همچنين غذاهاي مصرفي آنها بايد تنوع داشته باشد.

مريم بابايي 50 ساله درباره چاقي مي‌گويد: در دوران جواني‌ام چاق بودم كه همين امر موجب بروز بيماري‌ مختلف در اين سن شده است.

وي ادامه مي‌دهد: در دوران جواني‌ام تحرك زياد نداشتم و از سن 38 سالگي به ديابت مبتلا شدم كه بسيار برايم آزاردهنده بود و الان كه 50 ساله هستم افسوس دوران جوانيم را مي‌خورم.

اين زن 50 ساله اضافه مي‌كند: چاقي موجب بروز بيماري فشارخون و ناراحتي‌هاي قلبي و بيماري‌هاي اسكلتي از قبيل آرتروز در من شده است.

مليحه احمدي 64 ساله درباره چاقي مي‌گويد: من در دوران جواني چاق بودم و دچار بيماري قلبي شدم؛ پزشكان براي من تحرك و پرهيزهاي غذايي مختلف را پيشنهاد دادند و من توصيه پزشكان را قبول كردم.

وي اضافه مي‌كند: من هر روز 30 دقيقه ورزش مي‌كردم و رژيم غذايي سرشار از ميوه و سبزي را پيشه گرفتم كه روز به روز حالم بهتر شد و فهميدم چاقي بيماري بسيار خطرناكي است كه همه ارگان‌هاي بدن را تحت تأثير قرار مي‌دهد.

سميه وحيدي 45 ساله نيز درباره چاقي مي‌گويد: چاقي بسيار بد و آزار دهنده است و موجب بيماري‌هاي زيادي از جمله افزايش فشار خون، ديابت و سكته‌هاي قلبي مي‌شود.

وي مي‌افزايد: من از دوران جوانيم ورزش مي‌كردم و از غذاهاي چرب و شيرين زياد استفاده نمي‌كردم و فكر مي‌كنم كه كسي كه هميشه ورزش مي‌كند از بروز بيماري‌ها مصون است.

اين زن 45 ساله اضافه مي‌كند: تحرك و رژيم غذايي سالم عامل سلامتي افراد است و بدن را از كرختي و رخوت نجات مي‌دهد. چاقي بيماري مزمني است كه مي‌تواند بسيار خطرناك باشد.

ميرسعيدي 47 ساله درباره چاقي مي‌گويد: در گذشته اضافه وزن داشتم كه با رژيم غذايي اضافه وزنم از بين رفت؛ در دوران چاقي دچار ديابت، فشار خون و ناراحتي اسكلتي بودم.

وي بيان مي‌كند: با رژيم غذايي توانستم فشارخون و ديابتم را كنترل كنم و ناراحتي‌هاي اسكلتي‌ام به كلي بهبود پيدا كرد و من متوجه شدم كه چاقي مادر همه بيماري‌هاست.

ميرسعيدي مي‌افزايد: به فرزندانم توصيه كردم كه از مصرف غذاهاي چرب و شيرين و غذاهاي آماده پرهيز كنند و همواره تحرك داشته باشند.

سيد ضياءالدين مظهري در گفت‌و‌گو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبري فارس «توانا» اظهار مي‌دارد: براي مبارزه با هر نوع چاقي، روش خاصي وجود دارد و علت هر چاقي پرخوري نيست.

به گفته وي، زمينه ژنتيكي و ارثي در بروز چاقي افراد مؤثر است و اگر پدر و مادري هر دو لاغر باشند احتمال چاق بودن فرزند آنها 9 درصد است و اگر يكي از پدر يا مادر، چاق و ديگري لاغر باشد 40 تا 50 درصد احتمال چاقي كودكشان وجود دارد و اگر هر دو چاق باشند 60 تا 80 درصد احتمال دارد كه فرزندانشان چاق شود.

اين متخصص تغذيه مي‌افزايد: گسترش شهرنشيني، هجوم مهاجران از روستاها به شهرها، كاهش فعاليت‌هاي بدني و مصرف غذاهاي آماده موجب بروز چاقي در كشور شده است.

وي مي‌گويد: چاقي و اضافه وزن در بين كودكان ايراني شيوع پيدا كرده و بيش از 60 درصد از كودكان با اضافه وزن و چاقي روبه‌رو هستند؛ باور غلطي در بين پدر و مادرها وجود دارد كه كودك بايد تمام غذاي خود را مصرف كند و فكر مي‌كنند كه كودك هر چقدر بيشتر بخورد، سالم‌تر است.

مظهري ادامه مي‌دهد: در صورتي كه اين باور، بسيار غلط است. بروز ديابت نوع 2، فشارخون، بيماري‌هاي قلبي و عروقي از پيامدهاي چاقي در بين كودكان هستند كه در آينده احتمال دارد آنها دچار اين بيماري‌ها ‌شوند. حمله‌هاي قلبي و سكته‌هاي مغزي ناشي از چاقي است و احتمال ابتلا به سرطان در صورت چاقي افزايش پيدا مي‌كند.

اين متخصص تغذيه بيان مي‌دارد: نشستن طولاني مدت كودكان در مقابل تلويزيون نيز از كارهاي غلطي است كه چاقي را به دنبال دارد. چاقي ريشه در خانواده دارد و مشخص شده است كه ژنتيكي است و 250 تا 300 ژن چاقي شناخته شده است.

به گفته وي، به طور معمول ديده مي‌شود كه والدين كودك تصور صحيحي از وضعيت تغذيه كودك خود ندارند و در برخي موارد علاوه بر ترغيب به خوردن بيش از حد غذا، او را به استفاده از داروهاي اشتهاآور، انواع ويتامين‌ها و مواد معدني مجبور مي‌كنند و با استفاده از الگوهاي ناصحيح غذايي و افزودن ادويه‌، نمك و چربي به غذاي كودك، ذائقه كودك را به گونه‌اي تغيير مي‌دهند كه تمايل به خوردن غذاهاي پرچرب و شيرين در او نهادينه ‌شود.

اين متخصص تغذيه مي‌افزايد: برعكس بي‌توجهي و بي‌مهري به كودك و عدم توجه عاطفي از سوي والدين و اطرافيان، كودك را به سمت پرخوري سوق مي‌دهد. اين گونه عوامل و رويكردها به موازات هم باعث مي‌شوند تا آمار مبتلايان به چاقي و بيماري‌هاي گوناگون ناشي از اضافه وزن در ميان كودكان افزايش يابد.

مظهري اضافه مي‌كند: بررسي‌هاي جامعه‌شناختي نشان مي‌دهد كه در ايران و بيشتر كشورهاي در حال توسعه، كودكاني، زيبا و سالم تلقي مي‌شوند كه چاق‌ترند يا عموماً به علت زياد درس خواندن، فعاليت فيزيكي كمتري دارند.

وي مي‌افزايد: اين نگرش در كنار ديگر عوامل اجتماعي مانند كم بودن سرانه محيط‌هاي ورزشي، اختصاص سهمي ناچيز از سبد درآمد خانوار به ورزش، نرخ بالاي رشد جمعيت و زندگي آپارتمان‌نشيني، باعث شده است كه طي 20 سال اخير تعداد كودكان مبتلا به چاقي در ايران بيش از 3 برابر شود.

ابوالقاسم جزايري، رئيس دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت در نشست خبري هفته بسيج تغذيه گفت كه چاقي بيماري كشنده‌اي نيست اما بسياري از بيماري‌هايي غيرواگير چه مستقيم و چه غيرمستقيم با چاقي ارتباط دارد.

به گفته وي حدود 40 درصد مردان و 52 درصد زنان 15 تا 64 ساله دچار اضافه وزن و چاقي هستند. چاقي موجب بروز بيماري‌هاي ديابت، آرتروز، افزايش فشار خون، نارسايي قلب، نقرس، ديسك كمر، نارسايي‌هاي تنفسي، افزايش چربي خون بالا و كاهش متوسط سن مي‌شود كه بروز اين بيماري‌ها در افراد چاق بسيار بيشتر است.

جزايري مي‌گويد: حدود 59 درصد زنان و 36 درصد مردان بزرگسال 45 تا 63 ساله مبتلا به فشار خون بالا هستند كه فشار خون بالا در دراز مدت مي‌تواند به قسمت‌هاي مختلف بدن آسيب وارد كند.

وي اضافه مي‌كند: فشار خون بالا موجب خونريزي رگ‌هاي خوني و نهايتاً سكته مغزي مي‌شود و در كليه‌ها مي‌تواند با آسيب عروق كليوي موجب نقص كار كليه‌ها شود.

رئيس دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت مي‌افزايد: حدود 40 درصد زنان و 33 درصد مردان 45 تا 65 ساله كشور داراي قند خون بالا هستند. قند خون بالا زمينه بروز ديابت را فراهم مي‌كند و ديابت يكي از بزرگترين مشكلات بهداشتي جهان محسوب مي‌شود.

جزايري ادامه مي‌دهد: بيش از 250 ميليون نفر در جهان با ديابت زندگي مي‌كنند و بيماري‌هاي قلبي عروقي، بيماري‌هاي چشمي و بيماري‌هاي كليوي همچنين آسيب ديدگي اعصاب و كاهش وزن از عوارض ديابت است.

منبع : فارس