کدگذاری مطالب درسی چه کمکی به دانش آموزان می‌کند

شیعه نیوز: آموزش دروس و به خاطر سپردن آن یکی از مشکلات بوده که هر محصلی کم و بیش با آن مواجه شده است؛ برای جبران این مشکل کدگذاری روشی کمک کننده می‌تواند باشد و در این روش سعی بر این است تا با درکی صحیح از مطلب به دریافت و پرداخت متن بپردازیم و آن با زبان خودمان بیان کنیم.

برای انجام صحیح کدگذاری دانستن برخی نکات و جزئیات کمک می‌کند تا از این روش به بهترین شکل ممکن استفاده کنیمو در این میانه باید به سبک‌شناسی درس هم توجه داشته باشیم؛ مثلاً ممکن است یک درس به شباهت و تفاوت یا علت و معلول بپردازد یا مفهومی را توضیح دهد، فرایندی را بیان یا مطلبی را تحلیل کند که شناخت سبک به ما کمک می‌کند تا بتوانیم مطالب درسی را عمیق‌تر و سریع‌تر یاد بگیریم. در ادامه محمد فقیری مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت به تشریح بیشتر این سبک پرداخته است.

کدگذاری چه تأثیری می‌تواند بر آموزش داشته باشد؟

مدرس دانشگاه: این رویکرد در کنار سبک شناسی شیوه‌ای نوین و پیشرفته در آموزش است که می‌تواند سرعت و دقت یادگیری را به ویژه در سطح متوسطه و کنکور افزایش دهد و موجب موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شود.

کدگذاری به معلمان و دانش آموزان چه کمکی می‌کند؟

مدرس دانشگاه: این روش می‌تواند در سازماندهی و تدریس بهتر و یادگیری عمیقتر مؤثر باشد. کُدگذاری موجب افزایش سرعت، قدرت و دقت یادگیری می‌شود و اهمیت این مهارت در شرایط آموزشی پساکرونا ضرورت بیشتری پیدا خواهد کرد.

آیا ممکن است چند مورد عملی استفاده از کُدگذاری را بیان کنید.

مدرس دانشگاه: معرفی انواع کُدهای زنده، تفسیری، مفهومی، مضمونی و موضوعی، چگونگی استخراج مفاهیم و کلمات کلیدی، سازماندهی و طبقه بندی مطالب درسی، چگونگی ترسیم نقشۀ مفهومی، شیوه یادداشت برداری و خلاصه نویسی مؤثر، تفاوت سبک‌های درس‌های خواندنی و تحلیلی، مطالعه مفید و مؤثر با شناخت انواع کُد و سبک، بررسی علل پیچیدگی مفاهیم و مطالب کتاب درسی و کُدگذاری سؤالات کنکور از جمله مهم‌ترین مصادیق محسوب می‌شود.

سبک شناسی کتاب‌های درسی چه نقشی در یادگیری و تدریس مؤثر دارد؟

مدرس دانشگاه: شناخت سبک کتاب‌های درسی به دانش آموزان کمک می‌کند تا سبک غالب کتاب یا فصل را شناسایی کنند، مفهومی و تحلیلی بخوانند و تفاوت این درس‌ها را آگاهانه تشخیص دهند. معلمان هم با تحلیل سبکی، می‌توانند میان سبک‌های ساده و سخت تمیز دهند و در سبک تدریس خود تغییرات و اصلاحاتی ایجاد کنند.

معمولاً کُدهای اصلی را در کدام قسمت یک بند یا پارگراف ممکن است بتوان پیدا کرد؟

مدرس دانشگاه: کُد اصلی ممکن است در قسمت‌های مختلف یک بند پیدا شود؛ در اکثر موارد در جمله‌های اول و دوم بند است که به آن بند مستقیم گفته می‌شود، اما در مواردی ممکن است یکی از حالت‌های زیر را داشته باشد:

بند مستقیم (کُد اصلی در آغاز بند)، بند پیوندی (کُد اصلی در وسط بند)، بند تعلیقی (کُد اصلی در پایان بند)، بند دوپاره (کُد اصلی در دو قسمت بند)، بند شناور (کُد اصلی به صورت پراکنده)، بند استنتاجی (از جزء به کل)، بند استقرایی (از کل به جزء)، بند آشکار (کُد اصلی به صورت صریح) و بند پنهان (کُد اصلی به صورت تلویحی)

به زبانی ساده سبک را تعریف کنید.

مدرس دانشگاه: سبک یعنی شیوه بیان یک مفهوم و طریق انتقال آن به مخاطب؛ یعنی اینکه مفهوم را به چه صورتی بیان می‌کنیم و چه ابعاد، عناصر و روابطی از آن را روشن می‌سازیم. سبک همان نقش و کارکرد متن است که ممکن است تعریف، توصیف، توضیح، تشریح، تمثیل، تفاوت و شباهت، علت و معلول، تحلیل، جدل، روایت و ... باشد.

 آیا در همه کتاب‌های درسی می‌توان نقش و کارکرد‌های مذکور را پیدا کرد؟

مدرس دانشگاه: نسبت به نوع کتاب و رشته ممکن است سبکی خاص غالب باشد؛ مثلاً در کتاب تاریخ ممکن است سبک روایی و تحلیلی، در درس معارف و فلسفه سبک تحلیلی و جدلی و در درس ریاضی و فیزیک، سبک توصیفی و تحلیلی غالب باشد.

سبک‌های کتاب درسی را چگونه می‌توان دسته بندی کرد؟

مدرس دانشگاه: برخی سبک‌ها مانند سبک تعریفی، سبک توصیفی، سبک تمثیلی، سبک ترغیبی، سبک مقایسه ای، سبک داستانی و سبک روایی ساده هستند.

برخی دیگر از سبک‌ها نظیر سبک توضیحی سبک تشریحی، سبک تحلیلی، سبک سببی و سبک جدلی به عنوان سبک‌های ترکیبی سخت معرفی می‌شوند.

با سبک‌های سخت چه باید کرد؟ چگونه دانش آموزان می‌توانند از عهده آن‌ها برآیند؟

مدرس دانشگاه: بهتر است دانش آموزان ابتدا سبک‌های سخت را شناسایی کنند و در صورت امکان آن‌ها را به سبک‌های ساده تبدیل کنند؛ هر درسی را که می‌خوانند، دقت کنند که نقش و کارکرد آن درس چیست، مثلاً سعی کنند مفاهیم و کُدهای اصلی را پیدا و آن‌ها را به صورت نقشه مفهومی درآورند، علت‌ها و معلول‌ها را فهرست کنند، آرای موافق و مخالف را برشمرند، شباهت‌ها و تفاوت‌ها را بیان یا مراحل و روند‌های حل یک مسأله را ترسیم کنند.

کُدگذاری و سبک شناسی چه تأثیر بر پیشرفت تحصیلی خواهد داشت؟

مدرس دانشگاه: با شناخت کُد و سبک متن درسی می‌توان نوید داد که تدریس معلمان و یادگیری دانش آموزان ۲۵ درصد پیشرفت کند همچنین دقت مطالعه دانش آموزان، سرعت پاسخ دهی به سؤالات کنکور و امتحان نهایی و شیوۀ خواندن مفهومی و تحلیلی تا حد قابل توجهی افزایش یابد و به طور کلی می‌توان گفت این رویکرد می‌تواند معضل آموزشی ایران را تا میزان زیادی حل کند.