امری که مراجع بهداشتی را در عراق متحیر کرده است

به گزارش «شیعه نیوز»،  هر از گاهی در برخی محلات بغداد، تیراندازی ممتد هوایی، سینه سپهر پایتخت عراق را می شکافد تا ناقوس گوشخراشی را برای قربانی تازه ویروس قاتل کرونا در این کشور به صدا در آورد.

 چند صباحی است که آستانه ترس مردم عراق نسبت به هیولای کشنده کرونا پایین آمده و تنها این تیراندازی های ممتد هوایی است که هر از گاهی به گوش می رسند تا هشداری بر جولان آزاد ویروس قاتل کرونا در شهرهای مختلف عراق باشد.

فرهنگ عشایری به عنوان یکی از شاخصه های برجسته جامعه عراق، حتی در برخورد با کرونا، نیز حضور و ظهور خود را حفظ کرده و عشایر این کشور وقتی یکی از اعضای عشیره بر اثر کرونا جان می سپارد، اقدام به تیراندازی هوایی به مدت چند دقیقه در منزل فرد متوفا می کنند تا همسایگان و اهالی منطقه و شهر بدانند که مرگ شخص مزبور بر اثر ویروس کشنده کرونا بوده است.
در همین حال به کسانی که حضوری قصد همدردی دارند، به این شیوه ابتکاری هشدار داده می شود که از نزدیک شدن به منزل متوفا خودداری کنند و به نوعی عذرخواهی محترمانه ای است که از لوله تفنگ ها به اطلاع عموم می رسد!
دستگاه های امنیتی عراق نیز چندان متعرض چنین عادات و سنن عشایری برای بیان حزن و اندوه مردمی نمی شوند هرچند همواره در رسانه ها تاکید می شود که مردم از تیراندازی های هوایی به هر مناسبت – حزن یا شادی – خودداری کنند.
در مناسبت های دیگر هم مانند زمانی که تیم ملی عراق در یک بازی فوتبال پیروز می شود براثر حجم شدید تیراندازی های هوایی، چند نفری به خاطر اصابت گلوله های سرگردان جان می سپارند و برای همین بارها نسبت به اینگونه تیراندازی های هوایی در شهرهای عراق هشدار داده شده است تا جایی که حتی مرجعیت عالی دینی این کشور در این خصوص فتاوایی صادر کرده است.
غیر از این سنت عشایری که در عراق برای بیان حزن و اندوه ناشی از قربانیان کرونا وجود دارد، مردم این کشور دیرگاهی است که آستانه ترس و حساسیت شان نسبت به این ویروس کشنده پایین آمده است و از همین رو کارشناسان بویژه در حوزه بهداشت و درمان دائم نسبت به آن هشدار می دهند.
اوائل شیوع کرونا با وجود همه سخت گیری ها و مقررات منع تردد چند هفته ای که دولت عراق در پیش گرفت و حتی یک ماه مقررات منع تردد در ماه رمضان گذشته، اغلب شهرها کمترین پایبندی را به این مقررات نشان دادند.
فرهنگ قانون شکنی به ویژه در مقابله با کرونا در مناطق فقیر نشین و شهرک های اطراف شهرهای بزرگ از جمله پایتخت به نحو برجسته تری شایع بود؛ امری که مراجع بهداشتی عراقی را آزار داد.
با وجود همه تدابیر پیشگیرانه بهداشتی و مقررات طولانی مدت منع تردد و بستن بازارها و تعطیلی ادارات دولتی و مدارس، هرگز دولت نتوانست این مقررات را به طور صد درصد در این مناطق اعمال کند.
ادامه فعالیت های مختلف دینی و اجتماعی از جمله اعتراضات مدنی یکسال گذشته که از اکتبر ۲۰۱۹ (مهرماه۹۸) آغاز شد، به علاوه وفاداری شدید به سنن و عادات عشایری به باور کارشناسان بهداشتی عراق، در عدم مهار کرونا در این کشور مزید علت بوده است.
این در حالی است که ادعا می شود، عراق از جمله کشورهای منطقه است که بعد از سقوط رژیم صدام در بهار ۲۰۰۳ شاهد بیشترین رسانه های دیداری و شنیداری و نوشتاری بوده است و پاره ای آمارهای غیر رسمی نشان می دهد که عراق از کشورهایی است که مردم آن بیشترین حضور را در سطح شبکه های اجتماعی دارند.
در همین این مدت، انتشار سریع اینترنت و شبکه های ماهواره ای و گشایش متعدد دانشگاه ها و مدارس خصوصی، عراق را در صف کشورهای با بیشترین فارغ التحصیلان مدارک عالیه قرار داده است.
به رغم همه اینها این کشور هنوز به اعتقاد کارشناسان اجتماعی، از کشورهایی است که به شدت وفادار به فرهنگ عشایری است و این امر به نوعی بر اقدامات دولت و مراجع بهداشتی برای مبارزه و مهار ویروس کرونا اثر گذاشته است.
مراجع بهداشتی عراق و حتی نمایندگی سازمان بهداشت جهانی در بغداد، بارها از پایبند نبودن مردم به مقررات پیشگیری از شیوع کرونا ایراد گرفته و ابراز نگرانی کرده و از مردم خواسته اند که خطرات کرونا را جدی بگیرند.
براساس آمارهای رسمی عراق با جمعیت حدود ۴۰ میلیون نفر، از اواخر فوریه که نخستین مورد ابتلا به کرونا در این کشور شناسایی شد تاکنون (حدود ۱۰ ماه) تعداد کل مبتلایان ۴۷۳ هزار مورد و تعداد متوفیان ۱۰ هزار و ۹۱۰ نفر بوده است.
آمارها در طول ماه اکتبر روی متوسط سه هزار و ۵۰۰ مورد ثابت مانده و این درحالی است که در سه ماهه اول شیوع کرونا، آمارها در حد یکصد نفر ابتلا در روز بود اما از اوائل ژوئن این آمارها به یکهزار نفر جهش یافت و از آن تاریخ تا به یک هفته اخیر آمارهای متبلایان رو به افزایش گذاشته است. جالب اینکه بیشترین آمار مرگ و میر ناشی از کرونا متعلق به ۲۶ ژوئن گذشته با ۱۰۷ نفر است.

تازه ترین آمارهای وزارت بهداشت عراق حاکی است که تعداد مبتلایان روز یکشنبه در کشور دو هزار ۶۵۸ نفر و تعداد مرگ و میرها نیز ۵۶ نفر بوده که نسبت به هفته های گذشته روند نزولی داشته است.
با وجود همه قانون شکنی ها و پایبند نبودن به تدابیر پیشگیری از کرونا و انتظارات از افزایش آمارها به ویژه بعد از زیارت اربعین حسینی امسال و آغاز شیوع بیماری های تنفسی در این کشور، آمارهای دولتی روند نزولی را نشان می دهد؛ امری که مراجع بهداشتی را متحیر کرده است. البته برخی منابع غیر رسمی معتقدند که آمار واقعی بسیار بیشتر از گزارش های رسمی در عراق است.
همین آمارهای رسمی باعث برداشت ها و تحلیل های مختلف شده است، بطوری که از حیث اجتماعی، این باور در سطح جامعه عراق ایجاد شده که به دلیل پایین آمدن آستانه ترس از این ویروس و از سرگیری زندگی عادی در همه شهرها، نوعی ایمنی طبیعی در بین مردم ایجاد شده است.
برخی نیز معتقدند که ویروس انتشار یافته در عراق در مقایسه با ویروس برخی از کشورها، کمتر کشنده است که البته تاکنون هیچ یک از این دو دیدگاه به تایید مراجع بهداشتی رسمی نرسیده است.
مساله دیگر اینکه، مراجع بهداشتی در تحلیل آمارهای رسمی مبتلایان و مرگ و میرها، از جمله در تناقض موجود میان عدم رعایت پروتکل های بهداشتی و تدابیر دولت، با آمار مبتلایان و متوفیان، پاسخ های علمی ارائه نکرده اند که شاید همین امر باعث شده است که آستانه ترس و وحشت مردم از این ویروس بیش از پیش پایین بیاید.
نکته جالب توجه این است که در کوچه و خیابانهای شهرهای عراق به سختی می توان کسانی را دید که ماسک زده باشند یا مسائل بهداشتی مربوط به آن را رعایت کنند. مغازه دارها و مردم به گونه ای عادی برخورد می کنند که انگار کرونایی در عراق اساسا وجود ندارد.
با این همه، تنها عاملی که هر از گاهی کشنده بودن این ویروس را به عراقی ها یاد آور می شود، صدای همان تیراندازی های هوایی بستگان متوفیان است که دل آسمان آکنده از بحران این کشور را به لرزه در می آورد.