سومین مسجد بزرگ جهان در انتظار افتتاح

به گزارش «شیعه نیوز»، مناره‌های سومین مسجد بزرگ بعد از حرم مکی و مسجد نبوی و بلندترین مناره جهان، در سرزمینی به آسمان کشیده شده است که روزی قرار بود از سوی استعمارگران فرانسوی به کشوری مسیحی تبدیل شود. ده‌ها میلیون نفر از مسلمانان الجزایری در انتظار افتتاح مسجد «ازهر» به عنوان سومین مسجد بزرگ جهان هستند. مسجدی که در ۲۵ هکتار بنا شده و ۱۲ ساختمان و گنجایش ۱۲۰ هزار نمازگزار را دارد. این مسجد به مناره ۲۶۵ متری مزین شده تا بلندترین مناره جهان را از آن خود کرده باشد و قبه‌ای به قطر ۵۰ و ارتفاع ۷۰ متر دارد که بر ۶۸۰ ستون قرار گرفته است.

اهمیت این مسجد تنها در فضای روحانی آن برای ادای نماز نیست، بلکه یک دانشگاه و مرکز علمی به شمار می‌رود و از کتابخانه‌ای حاوی یک میلیون کتاب در علوم مختلف به همراه یک کتابخانه دیجیتال با گنجایش ۹ هزار نفر بهره‌مند است. همچنین، موزه هنر و تاریخ اسلامی، سالن‌های برگزاری کنفرانس، مراکز فرهنگی و رسانه‌ای، مدرسه آموزش قرآن و علوم قرآنی (به عنوان دانشکده علوم اسلامی) پارک‌ها و پارکینگ‌های طبقاتی، پارک اسلامی و محیطی که مشرف به یک دریاچه مصنوعی است از دیگر ویژگی‌های مسجد ازهر الجزایر به شمار می‌رود.

شهروندان الجزایری از سال ۲۰۱۱ در انتظار افتتاح این نماد دینی و تمدنی بزرگ به سر می‌برند. ساخت این مسجد به پایان رسیده اما حوادثی که در سال گذشته در این کشور به وقوع پیوست، از جنبش بزرگ مردمی گرفته تا انتخابات ریاست جمهوری و اخیراً اپیدمی ویروس کرونا، افتتاح رسمی آن را به تأخیر انداخته است.

طرح ساخت مسجد ازهر الجزایر و ابعاد تمدنی آن به دور از ابعاد سیاسی نیست، زیرا این طرح به «عبدالعزیز بوتفلیقیه»، رئیس‌جمهور سابق الجزایر، مرتبط می‌شد. علی‌رغم اینکه ساخت آن را با این وسعت «هواری بومدین» پیشنهاد داد و «عبدالمجید تبون»، رئیس‌جمهور کنونی، بر آن نظارت می‌‌کند.

نارضایتی فرانسوی‌ها از ساخت مسجد اعظم الجزایر

جنگ پنهان و آشکاری که از سوی استعمار فرانسوی رهبری می‌شود و در پی محو هر چیزی است که به اصالت و فرهنگ الجزایر، دین اسلام و زبان عربی مربوط می‌شود نیز بر این پروژه بی‌تأثیر نبوده است. در نخستین گام‎های اجرای این طرح، نارضایتی کلیسای کاتولیک فرانسه کاملاً آشکار بود به ویژه با انتخاب مکانی برای مسجد که یک نماد تاریخی برای این کلیسا به شمار می‌رفت و به جنگ‌های صلیبی علیه الجزایر در گذشته مربوط می‌شد.

موضع‌گیری فرانسوی‌ها تنها به علت میراث تاریخی تمدنی درگیری الجزایر و فرانسه مربوط نمی‌شود، بلکه منافع اقتصادی از دست رفته فرانسه در الجزایر نیز بر آن مؤثر است و همین امر موجب موضع‌گیری شدید فرانسوی‎ها در برابر این طرح و حتی در برابر بوتفلیقیه، رئیس‌جمهور سابق و تبون، رئیس‌جمهور کنونی، شده است، تا جایی که یکی از شبکه‌های منسوب به دولت فرانسه مدعی شد، ساخت مسجد اعظم ۱۰ میلیارد دلار هزینه داشته است؛ ادعایی که احضار سفیر فرانسه را در پی داشت.

فرانسوی ها همچنین تلاش کردند با تحریک عوامل داخلی و خارجی خود این طور ادعا کنند که اجرای طرحی با این وسعت، بیهوده بوده و تنها به منزله هدر دادن دارایی شهروندان الجزایری در اموری است که نیازی به آن ندارند. برای مثال آنها از کمبود مراکز بهداشتی و رنج بیماران در بیمارستان‎ها به عنوان ابزاری برای تحریک احساسات مردم استفاده کردند. در حالی که بودجه استفاده شده برای ساخت این مسجد ارتباطی با بودجه بخش بهداشت نداشت. در حالی که طی بیست سال حکومت بوتفلیقیه بیش از ۱۲۰۰ میلیارد دلار برای طرح‌هایی هزینه شد که به پایان نرسید و بیشتر آن به جیب فاسدانی ریخته شد که اکنون در زندان‎ها به سر می‌برند. کل این پول‌ها نتوانست مشکلات مردم الجزایر را پایان دهد؛ چگونه دو یا سه میلیارد دلار می توانست از این کشور بهشت ثروتمندان بسازد؟

طبعاً فرانسه که در زمان حضور در الجزایر کلیساهای بزرگ خود را در شهرهای ساحلی این کشور بنا کرد تا نمادی برای فتح الجزایر توسط مسیحیت باشد، اکنون گمان می‌کند معرکه نمادهای دینی را باخته است و در مکانی که روزی آرزو داشت بزرگترین کلیسای آفریقا را در آن جای دهد، امروز مناره‌ای بنا شده است که می‌توان از فراز آن همه فرانسه را مشاهده کرد؛ مناره‌ای که بانگ الله اکبر از آن شنیده می‌شود و این برای کشوری که تاریخ آن با کینه و تنفر از دیگران سخن می‌گوید باورکردنی نیست.

جریان‌های فکری معارض

طبیعی است که استعمار ۱۳۲ ساله فرانسه در الجزایر امروز نیز پیروانی دارد که از پذیرش و دنباله‌روی از فرهنگ، زبان، نژاد و حتی دین آن ابایی ندارند و آنچه را مادر فرانسوی آنها دیکته می‌کند بر زبان می‌رانند. مانند آنکه می‌گویند الجزایر نیازمند بیمارستان برای درمان است نه مسجد برای نماز زیرا در هر منطقه یک مسجد برای نماز وجود دارد یا سخنان کلیشه‌ای از سوی مخالفان نظام سیاسی کنونی بیان می‌شود که مسجد اعظم ادامه طرح‌های بوتفلیقیه است که مردم علیه آنها شورش کردند.

مسئله عجیب آن است که مخالفان ساخت مسجد تنها لائیک‌ها نیستند بلکه برخی از متدینین نیز به این جرگه پیوسته‌اند و معتقدند بنای مسجد با این وسعت اسراف به شمار می‌رود که در دین نهی شده است.

مسجد ازهر الجزایر

این گروه معتقدند که مکان عبادت باید مختص به تعبد باشد نه اینکه با نحوه مهندسی و تزئینات به کار رفته در آن به مکان گردشگری و موزه تبدیل شود. علاوه بر این با توجه به گرایش حکومت الجزایر به تصوف، نگرانی‌هایی در ارتباط با استفاده از این مسجد به عنوان ابزاری برای تبلیغ صوفی‌گری نیز وجود دارد.

مسجد یا بمب هسته‌ای؟

روشن است که هدف قرار گرفتن مسجد تنها به این دلیل نیست که یک نماد برجسته مهندسی به شمار می‌رود. بر همین اساس محمد عیسی، وزیر امور دینی سابق الجزایر، در تفسیر حملات و هجمه‌هایی که به این مسجد می‌شود، تصریح کرد: مسجد اعظم برای برخی به منزله یک بمب هسته‌ای است.

الجزایر با همه وسعت و جمعیت زیادی که دارد تنها کشور عربی در شمال آفریقاست که از مرجعیت دینی حقیقی بی‌بهره است. تونسی‌ها با مسجد جامع الزیتونه، مراکشی‌ها با قرویین، مصری‌ها با الازهر در ارتباطند و ساختن مسجد اعظم با گام‌های علمی آن در راستای ایجاد ساختار هرمی برای مساجد به معنای انقلابی حقیقی در زمینه دین و علم خواهد بود، به شرط آنکه با دیدگاه اسلام حقیقی پیش رود.