افزایش احتمال درگیری بین ترکیه و مصر در لیبی

به گزارش «شیعه نیوز»، امضای توافق‌نامه امنیتی دریایی بین ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی در اواخر سال 2019 میلادی٬ منجر به آن شد که ترکیه از یک سو در میدان تحولات لیبی٬ حضور چشمگیرتری داشته باشد و از دیگر سو٬ باعث شد که تنش و اختلاف بین ترکیه و یونان از یک سو و ترکیه و مصر از دیگر سو٬ بیشتر و بیشتر شود. اما شواهد نشان می‌دهد که تنش بین آنکارا و قاهره جدی‌تر است و دست کم در شرایط کنونی٬ آتن از رویارویی جدی با آنکارا حذر میکند.

سیسی زخم کهنه ترکیه

پیروزی جریان اخوان المسلمین در مصر و به قدرت رسیدن محمد مرسی پس از پایان حیات دیکتاتوری مبارک٬ روزنه امیدی به روی ترکیه گشود. چرا که ترکیه امیدوار بود تا اقتدار تیم مرسی در مصر٬ به موازات قدرت گرفتن تیم راشد الغنوشی در تونس٬ منجر به تقویت نفوذ آنکارا در قاره آفریقا شود و گفتمان اخوانیها را غالب گرداند. اما تنش‌های داخلی به سمت و سویی پیش رفت که منجر به قدرت گرفتن عبدالفتاح السیسی شد.

کشور ترکیه ,

اردوغان در تمام سخنرانی‌های داخلی خود٬ خواهان آزادی مرسی بود و پس از مرگ او نیز٬ بارها نزد هواداران خود٬ از مرسی به نیکی یاد کرده و او را شهید راه دموکراسی دانست. بنابراین٬ دولت ترکیه٬ از تحولات مصر٬ زخم و کینه قدیمی به دل دارد و هنوز هم نه تنها رجب طیب اردوغان رئیس جمهور٬ بلکه دیگر مقامات دولت و حزب عدالت و توسعه نیز٬ با الفاظی همچون «دیکتاتور» و «کودتاگر» از ژنرال عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر٬ یاد می‌کنند و رسانه‌های نزدیک به اتاق فکر حزب عدالت و توسعه٬ در سالگرد وفات مرسی٬ از او با لفظ شهید یاد کردند.

لذا طبیعی است که در تحولات لیبی نیز٬ آنکارا نگران آن باشد که یک نظامی به نام ژنرال حفتر٬ با حمایت یک کهنه نظامی خارجی به نام سیسی٬ دولت السراج را کنار بزند.

کشور ترکیه ,

آنکارا و اظهارات نگران‌کننده سیسی

جدیداً عبدالفتاح السیسی اعلام کرده که به حمایت از نیروهای ژنرال خلیفه حفتر ادامه می‌دهد و حفظ دو نقطه مهم به نام جفره و سرت برای قاهره خط قرمز است و ممکن است تحت شرایط خاص٬ قاهره گزینه اعزام نیرو به لیبی را در دستور کار قرار دهد.

بیشتر بخوانید

السیسی: مصر علاقه‌مند به حل صلح آمیز بحران لیبی است

مصر|بازدید السیسی از نیروهای نظامی مستقر در مرز با لیبی

لیبی|دولت الوفاق دعوت مصر را نپذیرفت

جفره و سرت که بر روی نقشه زیر با دایره آبی مشخص شده‌اند٬ به عنوان نقاطی قلمداد میشوند که اگر به طور کامل در اختیار ارتش تحت امر دولت وفاق ملی قرار بگیرند و نیروهای حفتر از حوالی این مناطق بیرون رانده شوند٬ استیلای کامل فائز السراج و در هم پیچیده شدن طومار حفتر٬ در عمل اتفاق خواهد افتاد.

کشور ترکیه ,

سخنگوی دولت و همچنین سخنگوی ارتش لیبی در بیانیه‌هایی جداگانه٬ ضمن توصیف اظهارات سیسی به عنوان مداخله در امور داخلی لیبی٬ او را به حمایت از دشمنان تجزیه‌طلب و برانگیختن جنگ و فتنه داخلی متهم کرده‌اند.

این موضوع بازتاب گستردهای در رسانه‌های ترکیه پیدا کرده و ابراهیم کالین سخنگو و مشاور بخش سیاست و امنیت ملی نهاد ریاست جمهوری ترکیه٬ خواهان آن شد که سیسی دست از مداخله در امور داخلی لیبی بردارد.

نگرانی سفیر و وزیر اسبق ترکیه

یاشار یاکش دیپلمات کهنه‌کاری است که از سال 1995 تا 1998 میلادی سفیر ترکیه در قاهره بوده و شناخت دقیقی از معادلات سیاسی مصر و آفریقا دارد. او همچنین از سال 2002 تا 2003 میلادی وزیر امور خارجه ترکیه بود. اما حالا پس از بازنشستگی و فاصله گرفتن از حزب عدالت و توسعه٬ گهگاه در مورد دیپلماسی و سیاست خارجی دولت اردوغان اظهار نظر کرده و نسبت به تصمیمات تیم اردوغان و دستگاه دیپلماسی آنکارا٬ دیدگاه انتقادی دارد و با روند فعلی دیپلماسی ترکیه موافق نیست.

وزیر امور خارجه اسبق ترکیه٬ دیروز در مصاحبه با روزنامه جمهوریت٬ ضمن ابراز نگرانی از عدم استفاده از ابزار دیپلماسی٬ اعلام کرده که روند کنونی اختلافات قاهره و آنکارا در لیبی٬ احتمال درگیری بین ترکیه و مصر را تقویت می‌کند.

کشور ترکیه ,

یاشار یاکش گفته است: «تنها ابزاری که می‌تواند مانع از درگیری بین نظامیان ترکیه و مصر در مکیدان لیبی شود٬ دیپلماسی است. اما متاسفانه الان این ابزار رها شده و بلااستفاده مانده است. بنابراین در صورت اعزام نیرو از قاهره به لیبی٬ تنش و درگیری بین نیروهای ترکیه و مصر٬ محتمل است و چنین چیزی میتواند پیامدهای بدی به دنبال بیاورد.»

وزیر اسبق امور خارجه ترکیه گفته است:«مرز مصر و لیبی٬ موانع و حصار فنی جدی ندارد و نیروهای مصری میتوانند به راحتی از آنجا بگذرند. من آن مناطق را دیده‌ام. بافت اجتماعی آن مرز٬ بر اساس روابط قبیله‌ای و عشیرتی است و نیمی از عشایر و قبایل لیبی در مرز٬ طرفدار مصر هستند و در صورتی که قاهره نیرو اعزام کند٬ از حمایت این قابل برخوردار خواهد شد.»

یاکش در ادامه دست به مقایسه‌ای عجیب زده و گفته است:«سیسی٬ اخوانی‌ها را همچون یک تهدید جدی می‌بیند. اخوان المسلمین لیبی از دید سیسی٬ همان چیزی است که ترکیه در پ.ک.ک سوریه می‌بیند. سیسی٬ رشد اخوانی‌ها در لیبی را مانند تهدید علیه امنیت ملی خود می‌بیند و اخوانی‌های لیبی را می‌توان نوعی تهدید پ.ک.ک‌ دانست که توجه سیسی را به سوی خود جلب کرده است.»

یاکش همچنین٬ توافق دریایی بین اردوغان و السراج را برای ترکیه به عنوان پنجره فرصت‌های نوین قلمداد کرده و در این مورد گفته است: «بدون شک این توافق ارزشمند است. اما در دیپلماسی٬ هیچگاه نباید به دنبال نتیجه صد در صدی باشید. همین الان هم امکان یافتن راه میانه وجود دارد. اگر با مصر درگیر شویم٬ قطعاً درگیری داغ و خونینی روی خواهد داد. این وظیفه دیپلمات‌هاست که راه میانه را پیدا کنند و این ترکیه است که باید در این مسیر پیشقدم شود.»

سخنان وزیر اسبق ترکیه در حالی بیان شده که روزنامه‌ها و رسانه‌های وابسته به اتاق فکر حزب عدالت و توسعه همچون روزنامه ینی شفق و شبکه تلویزیونی آ خبر٬ موج گسترده سیسی‌ستیزی را آغاز کرده‌اند و شواهد نشان می‌دهد که ترکیه قصد ندارد با مصر وارد مذاکره شود.