راه‌حل‌های چکشی روش‌های ناکارآمد برای مشکلات دنیای مدرنیته

به گزارش «شیعه نیوز»،اگر تنها ابزاری که در اختیار دارید یک چکش باشد پس هر مشکلی به چشم شما شبیه یک میخ دیده می‌شود. "
این یک ضرب المثل معروف انگلیسی است که می‌خواهد بگوید انسان‌ها تحت تاثیر پیشینه و دانش و تخصص خود قرار می گیرند و قصد دارند راهکار‌هایی متناسب با آموخته‌ها و چارچوب ذهنی خود ارائه دهند.
بر این اساس، آبراهام مازلو، روانشناس، نظریه‌ای تحت عنوان " چکش " مطرح و در آن اظهار کرده است که برخی از افراد مشکلات را مثل میخ می‌بینند و می‌خواهند آن‌ها را با چکش حل کنند.

واقعیت این است که زندگی مدرنیته امروز با تمامی پیچیدگی‌ها و مشکلاتی که دارد مستلزم دقت و نگاه متخصصانه است؛ چرا که نمی‌توان به سرعت و با نادیده گرفتن تمامی جوانب نسبت به برطرف شدن مشکلات اقدام کرد.

مهرداد ثابت، روانشناس، در گفت و گو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان, در رابطه با " نظریه چکش مازلو " اظهار کرد: انسان‌ها دیگر مثل گذشته‌های دور به صورت قبیله‌ای زندگی نمی‌کنند و شکل گیری زندگی مدرن و وسیع شهری و مشکلات ناشی از آن و زندگی در این شرایط مستلزم مهارت‌های گسترده‌ای برای حل مسائل و مشکلات است.

وی بیان کرد: انسان‌ها نمی‌توانند در تمامی زمینه‌ها تخصص کافی داشته باشند. از اینرو، در زندگی مدرنیته شهری باید از یکدیگر چیز‌های مفیدی یاد بگیرند و آن دسته از مسائل و مشکلاتی که تخصصی‌تر هستند را باید به افراد متخصص واگذار کنند.

این روانشناس تصریح کرد: افراد عاقل، متفکر و بالغ، هنگام روبرو شدن با یک موقعیت جدید و چالش برانگیز از ابزار قدیمی استفاده نکرده بلکه از روش‌های مفیدی برای برطرف شدن مسائل و مشکلات استفاده می‌کنند.

ثابت گفت: برخی از افراد اطلاعاتشان محدود به یک حوزه است. بدین معنا که تنها با یک ابزار آشنایی دارند و می‌خواهند صرفا با همین روش و ابزار به تمامی مسائل و مشکلات پاسخ دهند. در واقع، آن‌ها تنها یک کلید دارند که می‌خواهند تمامی قفل‌ها را با این کلید باز کنند.

وی با بیان یک مثال ادامه داد: مثلا ممکن است یک روانشناس به تمامی ابعاد و روش‌های درمانی آشنایی کافی نداشته باشد؛ به طوری که برای درمان اختلال‌های متفاوت صرفا از یک بسته درمانی استفاده کند و با همین روش باعث به وجود آمدن مشکلات متعددی برای افراد شود چرا که درحقیقت از راه حل چکشی استفاده کرده است.

این روانشناس تصریح کرد: گاهی برخی از این روانشناسان با استفاده از نظریه چکش مازلو، در زندگی زوجین کلیشه‌هایی را تحمیل می‌کنند چرا که آن‌ها صرفا با یک راه حل آشنایی دارند و بدلیل سهولت یا اطلاع نداشتن از راهکار‌های دیگر و یافتن پاسخ سریع, درصدد ارائه یک راهکار سریع و ناکارآمد هستند.

ثابت گفت: در چینین شرایطی، فرد تمامی مشکلات را به شکل یک میخ می‌بیند و تنها ابزاری که در دسترس دارد چکش است. حال، تصور کنید که این چکش و میخ در اختیار فردی که تخصص کافی ندارد قرار بگیرد. در این صورت، او فکر می‌کند که تمامی مسائل و مشکلات را می‌تواند با استفاده از این چکش برطرف کند.

وی در خصوص پیامد‌های ناشی از به کارگیری راه حل‌های چکشی ادامه داد: آن چه که به عنوان یک راه حل شروع می‌شود، در طول زمان می‌تواند به یک حساسیت و آسیب پذیری ناخوشایند و غیر ضروری همراه با کاهش توانایی افراد در حیطه مهارت‌های تکنیکی، اجتماعی، شناختی، مدیریتی، تحقیقی و آموزشی تبدیل شود.

این روانشناس با اشاره به استفاده از دو راهکار مهم برای اجتناب از راه حل‌های چکشی تاکید کرد: یادگیری مهارت‌های حل مساله و استفاه از نظر افراد خیرخواه و همچنین روانشناسان کارآمد و حرفه‌ای برای این منظور بسیار مفید هستند.