امام حسین(عليه السلام) و عشق به خانواده

SHIA-NEWS شيعه نيوز:

سرویس جهان اسلام «شيعه نيوز» : درباره شهادت امام حسین (عليه السلام) فراوان گفته شده است، و هرچند، هراندازه گفته شود، باز هم حق آن حماسه ادا نخواهد شد، اما اگر محاسبه ای از عمر امام حسین (عليه السلام) داشته باشیم، یعنی 57 سال، عاشورا در عین عظمت محتوا، به لحاظ زمانی بخش كوچكی از عمر آن حضرت است. این در حالی است كه امام حسین (عليه السلام) بخش قابل ملاحظه ای از عمر خویش را همانند دیگران سپری كرده و چنین نبوده است كه در سراسر عمر درگیر در نبرد و منازعه و كار سیاسی باشد.

پس باید به ابعاد دیگر حسین هم توجه داشت، به ویژه اگر بدانیم رابطه امام با پدربزرگش یعنی رسول خدا (صلي الله عليه و آله) بر اساس مفهوم «حب» و دوستی بوده است. حسین با عشق پدر بزرگش تا هفت سالگی قدم گذاشت و یقینا این حب و دوستی در خانواده او و نسبت به او تأثیر عمیق روحی برجای گذاشته است. در این باره روایات فراوان است.

دشمنان اهل بیت(عليهم السلام) در تاریخ بیش سعی كرده اند چنین وانمود كنند كه حسین روحیه جنگی داشته است و حسن روحیه صلح آمیز! اما چنین نكته ای خلاف واقعیات بوده و همان طور كه در جای خود معلوم گشته، این مسأله در سمت و سوی تحریف تاریخ توسط امویان و دشمنان امام حسین است. حتی به شخصی نسبت دادند كه گفته بود: حسن شبیه به پیامبر و حسین شبیه به علی بوده است!
شك نداریم كه امام حسین در كنار پدر و برادر، تابع سیاست آنان بود. در ماجرای صلح هم، همان موضع برادر را پذیرفت. بعد از آن نیز ده سال بر اساس همان موضع زندگی آرام كرد. البته با معاویه جدال سیاسی داشت و رویه امویان را نمی پسندید و از آن انتقاد می كرد. اما شرایط را برای قیام آماده نمی دید.

بنابرین ما باید تلاش كنیم تا از لابلای زندگی امام حسین (عليه السلام)، از آنچه جسته گریخته نقل شده، مفاهیم زندگی را استخراج كنیم، گرچه به باور ما، داستان كربلا هم داستان زندگی است، البته زندگی شرافتمندانه نه ذلیلانه.
در اینجا می‌توان به عنوان نمونه به مناسبات امام حسین (عليه السلام) با همسرش رباب اشاره كرد.

داستان اسلام آوردن امرء القیس در زمان عمر در منابع نقل شده است. وی كه از قضاعیان بود در مدینه اسلام آورد و توسط عمر حتی قبل از این كه یك نماز خوانده باشد، به عنوان فرمانده مسلمانان طایفه قضاعه انتخاب شد. وقت رفتن با علی بن ابی طالب و حسنین (عليه السلام) روبرو شد. امام اظهار تمایل كرد تا دختری از دخترانش را به عقد یكی از فرزندان پیامبر درآورد. او سه دخترش را یكی به علی بن ابی طالب و و دو دیگر را حسنین (عليه السلام) داد. رُباب، سَلمی و مَحیاه این سه دختر بودند. محیاه زن امام علی و صاحب فرزند شد. سلمی همسر امام حسن گردید و رباب همسر امام حسین. (علیهم صلوات الله).

امام حسین (عليه السلام) رباب را بسیار دوست می داشت و در اظهار این دوستی هیچ تقیه ای نداشت. این ویژگی خاص او و از روحیات شخصی اش بود. آنچه در منابع از شعر امام حسین علیه السلام در این باره نقل شده، بسیار مشهور است:
لعمرك إنّنی لأحبّ دارا تكون بها سكینة و الرّباب‏
اُحبّهما و أبذل جلّ مالی و لیس للائمی فیهم عتاب‏
و لست لهم و إن عتبوا مطیعا حیاتی أو یغیبنى التراب‏
به جان تو سوگند، من خانه ای را دوست دارم كه سكینه و رباب در آن باشند.
آن دو را دوست دارم و تمامی اموالم را در این راه می بخشم و برای ملامتگرم حاضر به پذیرش عتاب نیستم.
من مطیع كسانی كه من را عتاب كنند نیستم، در تمام زندگی ام و تا وقتی كه روی در نقاب خاك كشم.

در مقابل رباب نیز فداكارانه امام حسین را دوست داشت و گفته اند كه وقتی امام حسین به شهادت رسید، یك سال سر قبر او بماند. من این را تعبیری شاعرانه می دانم نه واقعی، اما به هر حال، تعبیری از روی عشق و دلدادگی رباب به امام حسین است.
همین محبت و دوستی است كه سكینه را نیز اهل شعر و ادب و دوستی بار آورده است. نقل كرده‌اند كه امام حسن (عليه السلام) از این كه بی پرده از محبت خود نسبت به همسر و دخترش می‌گوید، گلایه كردند، اما امام حسین باز هم بر این محبت تأكید كردند. گویند كه رباب پس از امام حسین، خواستگاران زیادی از قریش داشت كه رضایت به ازدواج نداد، گرچه برخی گفته اند كه تنها چند روزی پس از عاشورا زنده بود (البدایة و النهایه: 8/210).

سكینه هم زن برزگی در تاریخ اسلام شد و روحیات شاعرانه او در همه منابع مورد ستایش قرار گرفته، گرچه شاید اندكی اغراق هم شده است.. جالب است كه نام اصلی سكینه امیمه بوده و بسا سكینه نامی بوده كه امام حسین (عليه السلام) به خاطر آرامشی كه در كنار دخترش داشته، به او داده و بر نام اصلی او غلبه كرده است. (بنگرید: مقاتل الطالبیین، ص 94) در باره سكینه نوشته اند: و كانت سكینة من الجمال و الأدب و الفصاحة بمنزلة عظیمة، كان منزلها مألف الأدباء و الشعراء (منتظم:‌ 7/175).

در باره روش محبت آمیز امام حسین علیه السلام توجه به این روایت نیز جالب است:
كنیزى دسته ریحانى را تقدیم امام حسین(عليه السلام) كرد. حضرت در برابر او را آزاد كردند. به حضرت گفته شد كه شما تنها براى یك دسته گل كنیز را آزاد كردى؟ حضرت فرمود: خداوند در قرآن ما را چنین ادب آموخته است كه «و اذا حُیِّیْتُم بِتَحِیَّة فَحَیُّوا بِأَحْسَنِ مِنْها أو ردّوها». شما پاسخ سلام و تحیت را به بهتر از آنچه خطاب شما گفته شده بدهید. بهتر از دسته گل، آزاد كردن او‌بود.


منبع : آينده ، (نثر الدر، ج 1، ص 335)