آیا جمله «اللسان جِرمه صغیر و جُرمه کبیر» حدیث است؟

شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
جمله «اللِّسَانُ جِرْمُهُ صَغِیرٌ وَ جُرْمُهُ کَبِیرٌ»؛ مطلبی است که در برخی از کتاب‌ها به عنوان یک سخن حکیمانه آمده است.[1] بنابر تحقیق و جست‌وجو در منابع روایی شیعه و سنی، ظاهراً این جمله حدیث نیست. اما با این وجود روایاتی این موضوع را تأیید می‌کند؛ مانند این‌که در روایتی می‌خوانیم: «مردى خدمت پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) آمد و گفت: یا رسول اللَّه! مرا سفارشى کن، آن‌حضرت فرمود: زبانت را نگهدار. (برای دومین بار) گفت: یا رسول اللَّه! مرا سفارشى کن، پیامبر فرمود: زبانت را نگهدار، (برای بار سوم) گفت: یا رسول اللَّه! مرا سفارشى کن، پیامبر فرمود: زبانت را نگهدار. واى بر تو! آیا مردم را جز محصول و نتایج زبان‌هاى برّنده و نیست کننده‌شان‏، چیز دیگری هست که آنها را به روى در آتش جهنّم اندازد».[2]
[1]. أبو منصور ثعالبی، عبد الملک بن محمد بن إسماعیل، اللطائف و الظرائف، ص 104، دار المناهل‏، بیروت، بی‌تا؛ هروی قاری، علی بن محمد، مرقاة المفاتیح شرح مشکاة المصابیح، ج 7، ص 3039، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1422ق؛ هاشمی، أحمد بن إبراهیم، جواهر الأدب فی أدبیات و إنشاء لغة العرب، ج 2، ص 431، بیروت، مؤسسة المعارف، بی‌تا.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏2، ص 115، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج ‏12، ص 191، قم، مؤسسه آل البیت( علیه السلام )، چاپ اول، 1409ق.

T