آنچه لازم است درباره نقد" اطلس شیعه" بدانید

SHIA-NEWS شيعه نيوز:

به گزارش «شيعه نيوز» به نقل از ايكنا ، کارگاه آموزشی نقد اطلس شیعه با همکاری و مشارکت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دانشگاه اصفهان، در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان برگزار شد.

در این نشست که با استقبال گسترده اساتید و دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی رشته‌های تاریخ و جغرافیا مواجه شده بود ابتدا «رامشت»، رئیس دانشگاه اصفهان با خوش‌آمدگویی به حاضران ضمن اشاره به کار سترگ حجت‌الاسلام رسول جعفریان در تدوین کتاب اطلس شیعه، آن‌را پژوهشی ملی نامید که خلأ موجود در این زمینه را برای ایرانیان و دانشمندان خارج از کشور پر خواهد کرد. پس از آن منتظر‌القائم، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان ضمن خیر مقدم به مدعوین انتشار کتاب اطلس شیعه را اثر ارزشمندی در دفاع از تشیع عنوان کرد.

در ادامه تعدادی از اساتید و سخنرانان به ارائه مقالات خود پرداختند. احمد خضری «بررسی تشیع در اندلس»، محسن الویری «تأملاتی پیرامون اطلس شیعه در نگاهی کلی»، منصور داداش‌ن‍ژاد «بررسی اعلام جغرافیایی نقشه‌های اطلس شیعه»، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین مرادی‌نسب «تشیع در شهرهای ایران»، حجت‌الاسلام عبد‌المجید ناصری «نقد و بررسی تشیع در افغانستان و آسیای مرکزی اطلس شیعه»، منتظر‌القائم، «نقش شیعان سنگال در دگرگونی فرهنگی این کشور»، محمد‌علی چلونگر «تشیع در مغرب»، حجت‌الاسلام علمدار «شیعیان پاکستان در اطلس شیعه»، رسول حیدری «نقد و بررسی کم و کیف نقشه‌های اطلس شیعه» و کیومرث عظیمی «‌پراکندگی فرق و مذاهب تشیع در کردستان» را ارائه کردند.

گفتنی است مقالات ارائه شده تنها بخشی از مقالاتی بود که برای این کارگاه ارائه شده بود و به زودی مجموعه مقالات این کارگاه منتشر می‌شود. در مقالات ارائه شده ضمن برشماری ویژگی‌ها و امتیازات کتاب، نقدهایی نیز مطرح شد به عنوان مثال جامیعت کتاب در موضوع خود، نو و تازه بودن طرح و ایده و تلقی از آن به عنوان یک پژوهش ملی، پاسخ به نیاز جدی و فوری در این زمینه، سرعت و ابتکار عمل در تهیه و ارائه اطلس، امتیاز عالی برخی نقشه‌هایی که توسط تدوین کنندگان تهیه شده و تاکنون پیشینه نداشته است از جمله امتیازات این کتاب برشمرده شد و موضوعاتی نظیر عدم اعتبار کافی نقشه‌های ارائه شده و گاه سلیقه‌ای بودن آن‌ها و برخوردار نبودن از معیار یک‌دست و رویه یگانه، فاقد علائم نقشه مانند مقیاس و یا راهنمای کامل مربوط به نقشه، فاقد سند بودن بیشتر متن‌های ارائه شده، عدم ارائه اطلاعات در برخی زمینه‌ها مانند خوارزم و یا ناقص بودن اطلاعات ارائه شده مانند مورد کردستان و پاکستان و نپرداختن به دولت پهلوی به عنوان دولت شیعی، مشخص نبودن منطق دسته‌بندی مطالب کتاب به ویژه در زمینه چین و مالزی و اندلس و عدم لحاظ تقسیم‌بندی‌های جغرافیایی منطبق با معیارهای جغرافی‌دانان قدیم و حوزه‌بندی‌های جغرافیای جدید را می‌توان از جمله نقایص کتاب اطلس شیعه نامبرد.

در ادامه کارگاه پس از سخنرانی‌ها و ارائه مقالات، حجت‌الاسلام والمسلمین رسول جعفریان به عنوان نویسنده کتاب اطلس شیعه به سخنرانی پرداخت و به اشکالات مطرح شده پاسخ گفت.

وی عنوان کرد: طرح هرچند عجولانه بود اما چون سابقه پژوهش در زمینه تاریخ تشیع از سوی تدوین‌کننده وجود داشت مشکل حل می‌شد و تدوین‌کنندگان ترجیح می‌دادند به جهت عدم ثبات در مدیریت کشوری طرح را به زودی و به سرعت به اتمام برسانند تا از این جهت دچار لطمه نشود. ضمن آن‌که تاکنون دائرة‌المعارف‌های گوناگونی که در ایران شروع به تدوین شده به پایان نرسیده و ما نمی‌خواستم سرنوشت‌مان همچون آنان شود.

وی همچنین افزود: از نیروهای متخصص بسیاری برای گرفتن آخرین اطلاعات در زمینه تاریخ تشیع استفاده شد برای نمونه تاریخ تشیع در لبنان، از افراد بومی همان جا استفاده‌های بسیاری شد. هر چند اطلاعات ما از کشورهای همسایه خودمان بسیار کم است و سایت‌ها نیز معمولا به روز نیست و از این جهت ما در کسب اطلاعات دچار مشکل می‌شدیم.

حجت‌الاسلام جعفریان تازه‌های زیادی را در تاریخ تشیع برشمرد و یادآور شد که این اطلس فضای نوینی را عرضه کرده است.

وی در پاسخ به نقد مطرح شده درباره گزیده‌نویسی‌ها در تاریخ تشیع اظهار کرد: در این کتاب در صدد بودیم تا نمایی از تاریخ تشیع را بیان کنیم و بهترین مطالب را انتخاب کنیم و به لحاظ دیدگاه نیز مطالب ارائه شده دیدگاه شیعه معتدل باشد نه دیگاه شیعیان افراطی. در پایان این کارگاه آموزشی به منظور پاسداشت تلاش‌های حجت‌الاسلام و‌المسلمین رسول جعفریان در تدوین کتاب اطلس شیعه از سوی رئیس دانشگاه اصفهان از ایشان تجلیل به عمل آمد.