نقش روحانیت در زندگی روزمره مردم

به گزارش «شیعه نیوز»، روحانیت در ادوار مختلف تاریخ ایران همواره واجد جایگاهی مؤثر بوده است. در اسناد تاریخی انقلاب هم مطالب زیادی در خصوص نقش روحانیت در پیروزی انقلاب اسلامی آمده است که با مطالعه آنها کاملاً مشخص می‌شود که روحانیت چه نقش تأثیرگذاری در جامعه داشته‌اند. در صحیفه امام خمینی (ره) هم آمده است: «مردم، دین می‌خواهند، علما و روحانیت، خدمتگزار دین هستند، لذا آنها را دوست می‌دارند؛ والا اگر فهمیدند که، برای دنیا و حب ریاست است و امثال آن، هیچ اعتنایی به آنها نمی کنند»

شهید بهشتی در یکی از گفتگوهایش اشاره می‌کند که یکبار جلسه‌ای با امام خمینی (ره) داشتند؛ ایشان در مورد نقش روحانیت در زندگی مردم گفته بود: روحانی، باید با مردم زندگی کند و کمال روحانی در این است. سپس -امام خمینی (ره- خاطره‌ای تعریف کردند و گفتند: آن وقت‌ها که ما طلبه در اراک بودیم، خانواده مرحوم حاج آقا محسن اراکی که روحانی متعین و متحول بودند، خوب اینها در شهر اراک سیادت و آقایی داشتند هم زندگی می‌کردند. مرحوم آیه اللّه حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی قدس سره هم به دعوت اینها از عراق آمده بودند به اراک که آنجا، جلسات درسی داشته باشند. ریاست و نوکر و خدم و حشم، مال آن آقایان بود ولی مردم، با آنها نبودند؛ مردم با حاج شیخ بودند، که عبایش را زیر بغلش می‌گذاشت می‌آمد توی بازار. با مردم زیست کردن، این شأن روحانی است و روحانیت باید به این عامل، بیش از هر عامل دیگر توجه کند. برای اینکه اگر می‌خواهد روشنگر و بیانگر اسلام باشد، باید در دل مردم جای داشته باشد. اگر می‌خواهد آنها را موعظه کند، باید در قلب مردم جای داشته باشد و در متن مردم. اگر می‌خواهد آنها را ارشاد و از نظر اخلاقی اصلاح کند و تهذیب کند این باید در متن مردم باشد.

خبرنگار مهر در ادامه این گزارش مشاهدات خود از نقش و حضور روحانیت در یکی از مناطق محروم کشور در جنوب کرمان را بیان می‌کند.

منطقه محروم قلعه گنج که به گفته خود محلی‌ها آفریقای ایران یا آخر دنیا نامیده می‌شود، روستاهای زیادی با پراکندگی قومی و قبیله‌ای دارد و گهگاهی دعوا و مشکلات قومی و قبیله‌ای هم پیش می‌آید ولی بیشتر این دعواها با پادرمیانی روحانیون محله سر به خیر می‌شود.

روحانی مسجد شهر رمشک، تعریف می‌کرد که انقدر سرش شلوغ است که مثلاً در یک روز هم نماز میت می‌خواند، هم خطبه عقد، هم دو طایفه را باهم آشتی می‌دهد و در خانه‌های اهالی این روستا رفت و آمد دارد.

محمد، از ساکنان شهر قلعه گنج تعریف می‌کرد که مدتهاست دلش می‌خواهد با یکی از دخترانی که مدتهاست او را می‌شناسد ازدواج کند ولی خانواده‌ها رضایت نمی‌دهند و معتقدند که باید ازدواج حتماً فامیلی و طایفه‌ای باشد. در نهایت محمد از روحانی شهر که از قم اعزام شده خواهش می‌کند تا با خانواده او صحبت کنند و این وصلت سر بگیرد. روحانی محل هم قبول می‌کند و نزد خانواده محمد می‌رود و آنها را راضی می‌کند که به ازدواج محمد با دختری بیرون از فامیل رضایت دهند؛ پدر ومادر محمد هم به اعتبار و ارزش روحانی و اینکه او را قبول داشتند به ازدواج پسرشان با دختر خانم رضایت می‌دهند و این ازدواج صورت می‌گیرد.

یکی از نکاتی که در مناطق محروم وجود دارد این است که فقر فقط در حوزه اقتصاد نیست و این مناطق فقر فرهنگی هم دارند به همین دلیل موارد بسیاری دیده می‌شود که مردم از روی باورهای غلط و خرافه دست به کارهایی می‌زنند که هم از لحاظ دینی و شرعی و هم عرفی اشتباه است. در چنین مواقعی روحانیون حاضر در منطقه می‌توانند تا حد زیادی مؤثر باشند و کمک کنند. به عنوان نمونه در یکسری از این مناطق محروم مواردی بود که اهالی آنجا ابتدایی‌ترین آداب شرعی مثل وضو، غسل و … را بلد نبودند و یا به اشتباه انجام می‌دادند ولی روحانی حاضر در منطقه به این افراد آموزش صحیح این آداب را می‌داد و آنها را با شیوه صحیح دینداری آشنا می‌کرد. متأسفانه در سالهای اخیر با حضور شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های ماهواره‌ای معاند یکسری اعتقادات خرافه‌ای و غلط در میان مردم راه پیدا کرده که اینگونه خرافات در مناطق محروم که فقر فرهنگی دارند بیشتر است چون آموزش کمتری دیده‌اند و اطلاعات کمی درباره موضوعات دارند بنابراین روحانیون مستقر در این مناطق سعی می‌کنند خوانش صحیح و آموزه‌های ناب اسلام را برای مردم مطرح و معرفی کنند تا کمتر شاهد رواج اعتقادات خرافه‌ای باشیم چون در بسیاری از مواقع همین اعتقادات خرافه‌ای آسیب‌های بسیاری هم به مردم منطقه زده است. مثلاً یکی از اهالی روستا تعریف می‌کرد که در یکی از همین شبکه‌های مواردی دیده است که گفته‌اند اگر فلان کار را کند ثواب دارد و به بهشت می‌رود در حالی که انجام آن کار هیچ‌گونه توجیه عقلانی و منطقی ندارد و روحانی محل او را متقاعد کرده بود که اینگونه نیست.

در چند مورد هم شنیدیم که روحانی محله برای دعواهای خانوادگی پا درمیانی کردند و زن و شوهری که در آستانه جدایی بودند را آشتی دادند یا مثلاً دعوای دو نفر بر سر معامله یک مغازه با حضور و پادرمیانی روحانی منطقه حل و فصل شد و دونفر برای خرید و فروش آن ملک به توافق رسیدند.

روحانی مستقر در رمشک تعریف می‌کرد که موارد بسیاری در این شهر وجود دارد که مردم مشکل مالی دارند و و در مضیقه هستند. در چنین شرایطی فردی که مشکل دارد اولین جایی که به ذهنش می‌رسد برود مسجد و درخواست کمک از روحانی است. روحانی هم تلاش می‌کند با توجه به تسهیلات و امکاناتی که دارد تا جایی که ممکن است مشکل فرد نیازمند را رفع کند.

مجموع همه این مشاهدات گواه براین بود که در کل این منطقه روحانیون در زندگی روزمره و عادی مردم حضور دارند و نقش مهمی ایفا می‌کنند به طوری که هنوز که هنوز است مردم برای رفع بسیاری از مشکلات خود نزد این اشخاص می‌روند. به بیان دیگر روحانیت نقش اساسی و محوری خود که برپایه تعریف امام خمینی (ره) است را حفظ کرده است و مردم منطقه این افراد را جزوی از خود می‌دانند.