اینکه مؤمنان از یک شکم غذا می‌خورند و کافران از هفت شکم، معنایش چیست؟!

شیعه نیوز:
پرسش
باسلام. در روایات آمده است شخص مؤمن از یک شکم می‌خورد، در حالی‌که کافر از هفت شکم می‌خورد، هفت شکم غذا خوردن به چه معنا است؟
پاسخ اجمالی
روایتی با سندهای مختلف از امام صادق( علیه السلام ) با چنین عبارتی نقل شده است: «الْمُؤْمِنُ یَأْکُلُ فِی مِعَاءٍ وَاحِدٍ، وَ الْکَافِرُ یَأْکُلُ‏ فِی‏ سَبْعَةِ أَمْعَاءٍ»؛[1] شخص مؤمن از یک شکم می‌خورد، در حالی‌که کافر از هفت شکم می‌خورد.
در تبیین این سخن امام( علیه السلام ) باید گفت؛ تعبیر این چنینی در حقیقت کنایه از این است که شخص مؤمن از طعام دنیا به مقدار اندک قانع است. مقداری که با آن رفع گرسنگی کند و بتواند عبادت خدا را انجام دهد. مؤمن در غذاخوردن تنها قصد لذت و تن‌پروری ندارد و به هیچ وجه شکم‌باره نیست. چنین قناعتی مانند آن است که به اندازه یک شکم می‌خورد، به جهت نهایت اختصار و پرهیز از پرخوری. اما کافر به جهت حرص و طمع در خوردن و جمع آوری مال دنیا، غذاخوردنش به هفت شکم تشبیه شده است؛ به دلیل آن‌که وی خوردنش برای لذت و تن‌پروری بوده و قدرت و نیرو گرفتن برای عبادت به هیچ‌وجه از انگیزه‌های او به‌شمار نمی‌آید.[2]
بنابر این، عدد هفت کنایه از زیادى حرص کافر به خوردن و لذت‌بردن است. و عدد یک در مورد مؤمنان اشاره به قناعت و پارسایی آنان نسبت به لذات دنیا می‌باشد.
آن‌گونه که امام علی( علیه السلام ) در وصفشان می‌فرماید: «وَ أَجْسَادُهُمْ نَحِیفَةٌ وَ حَاجَاتُهُم خَفِیفَة»؛‏[3]بدن‌هایشان لاغر، نیازهایشان اندک است. چنان‌که:‏ «یَنْظُرُ إِلَیْهِمُ النَّاظِرُ فَیَحْسَبُهُمْ مَرْضَى وَ مَا بِالْقَوْمِ مِنْ مَرَضٍ»؛ مردم آنان را می‌بینند، تصور می‌کنند که بیمارند، ولى آنان بیمار نیستند.
کافران نیز به دلیل همین شکم‌بارگی بارها در قرآن کریم مورد توبیخ پروردگار قرار گرفته‌اند: «کُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلیلاً إِنَّکُمْ مُجْرِمُون»؛‏[4] مدت کوتاهی بخورید و لذت ببرید که شما مجرمانید!

[1]. شیخ صدوق، خصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 351، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش.
[2]. شریف الرضی، محمد بن حسین، المجازات النبویة، محقق، مصحح، صالح، صبحی، ص 341، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1422ق.
[3]. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صالح، صبحی، ص 303، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
[4]. مرسلات، 46.
آیات مرتبط

سوره البقرة (168) : يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
سوره البقرة (172) : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ
سوره المائدة (75) : مَا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ ۖ كَانَا يَأْكُلَانِ الطَّعَامَ ۗ انْظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الْآيَاتِ ثُمَّ انْظُرْ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ
سوره المائدة (88) : وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ
سوره الأنعام (141) : وَهُوَ الَّذِي أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ ۚ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ ۖ وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ

T