آیا به دست کردن انگشتر با همه مدل‌های عقیق، ثواب عقیق سفارش شده در روایات را دارد؟ آیا ثواب عقیق، شامل گردنبند عقیق نیز می‌شود؟

شیعه نیوز:
پرسش
ما عقیق‌های مختلفی داریم از شجری و سلیمانی و یمنی گرفته تا مدل‌های دیگر؛ آیا اثر اینها بر انسان فرق می‌کند؟ سؤال دیگر این‌که اگر در دست بیندازیم یا گردن کنیم اثر سنگ متفاوت خواهد بود؟
پاسخ اجمالی
پیش از پاسخ به دو پرسش مذکور؛ نخست لازم است چند نمونه از احادیث که پیرامون عقیق بیان شده، مطرح شود، سپس به پاسخ پرداخته شود.
امیر مؤمنان على( علیه السلام ) فرمود: «انگشترى عقیق به دست کنید که خدا شما را برکت دهد، و از بلا در امان باشید».[1]
امام باقر( علیه السلام ) فرمود: «کسى که انگشترى عقیق در دست کند،- تا زمانى که آن‌را در دست داشته باشد- همواره نیکى می‌بیند، و پیوسته نگهبانى از جانب خداوند او را محافظت می‌کند».[2]
امام صادق( علیه السلام ) فرمود:
«کسى که انگشترى به دست خود کند که نگین آن عقیق باشد، [به برکت آن] تنگدست‏ نخواهد شد، و حاجت‌هایش برآورده نمی‌شود، مگر به بهترین صورت».[3]
«عقیق ایمنى است در سفر».[4]
همان‌طور که ملاحظه می‌شود، در این روایات؛ تفاوتی میان انواع عقیق‌ها (شجری، سلیمانی، یمنی و سایر مدل‌های دیگر)، قرار داده نشده است.
امّا درباره بخش دوم پرسش باید گفت:
ثواب‌ها و آثاری که درباره سنگ عقیق در بیشتر روایات بیان شده؛ مربوط به دست کردن انگشتر عقیق است؛ زیرا با عبارت‌هایی؛ مانند «تَخَتَّمُوا بِالْعَقِیق»، «مَنْ تَخَتَّمَ بِالْعَقِیق» و «مَنِ اتَّخَذَ خَاتَماً فَصُّهُ عَقِیق» نقل شده‌اند.‏[5] اما در دسته‌ای دیگر از روایات تنها به ذکر لفظ «العَقیق» اکتفا شده است؛[6] یعنی به‌ صورت مطلق نقل شده‌اند، از این دسته از روایات می‌توان استفاده کرد که؛ اصل همراه داشتن عقیق، مطلوب و دارای ثواب مخصوص به خود است؛ مانند روایاتی که همراه داشتن عقیق در سفر را موجب ایمنی می‌دانند که عمومیّت داشته و شامل انگشتر عقیق و یا عقیق به کار برده شده در گردنبند نیز می‌شود.[7] ولی انگشتر عقیق به عنوان مصداقی کامل و مناسب –به‌ویژه در نماز- جزو سنّت‌های پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) و ائمه اطهار( علیه السلام ) و دارای پاداش و خواص زیادی است.[8]
[1]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 174، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.
[2]. همان.
[3]. همان، ص 173.
[4]. همان، ص 174.
[5]. ر. ک: کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 6، ص 470 - 471، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[6]. همان، ص 470.
[7]. مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ‌ج 7، ص 645، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.
[8]. برگرفته از: «ثواب به گردن آویختن سنگ عقیق»، سؤال 29601.

T