خروج آمریکا از عراق، در گرو منافع سیاسی ترامپ

به گزارش «شیعه نیوز»، پس از آنکه دولت عراق خواستار خروج نیروهای خارجی از جمله آمریکا در پی حمله به کاروان حشد شعبی در بغداد و شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس، نایب رئیس حشد شعبی از عراق شد، واشنگتن شاهد بحث و بررسی‌های گسترده درباره آینده حضور نظامی آمریکا در عراق است.

 شبکه الجزیره در گزارشی به قلم "محمد المنشاوی" درباره مطرح شدن موضوع اخراج نظامیان آمریکا از عراق در پی حمله بامداد جمعه به کاروان حشد شعبی در بغداد نوشت: "کالیه توماس"، کارشناس مؤسسه موسوم به "امنیت ملی جدید آمریکا" می‌گوید، تلاش دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای تهدید دولت عراق بازتاب خوبی در داخل عراق نخواهد داشت.

وی درباره تهدید شدن عراق به اعمال تحریم توسط ترامپ، تأکید کرد: اگرچه دولت ترامپ ترجیح می‌دهد که از سلاح‌ تحریم‌ها استفاده کند، اما ممکن است نتواند تا این حد پیش برود، چراکه استفاده از تحریم‌ها علیه عراق، لطمه جدی به آینده روابط دو کشور وارد می‌کند.

اما "دیوید دِ روشه"، کارشناس نظامی در مرکز موسوم به "خاور نزدیک و جنوب آسیا" در دانشگاه دفاع ملی آمریکا معتقد است که ترامپ قصد خارج کردن نیروهایش از عراق را دارد اما نمی‌خواهد اینگونه به نظر برسد که تحت فشار پارلمان و دولت عراق ناگزیر به انجام این کار شده است.

وی درباره تهدید شدن عراق به اعمال تحریم شدید نیز اظهار کرد: "این تهدید مبتنی بر محاسبات هزینه مالی است نه محاسبات استراتژیک و راهبردی. آمریکا برای مقابله با داعش با پول مالیات دهندگان آمریکایی، پایگاه هوایی را در آنجا ساخته است و ترامپ نمی‌تواند اینگونه تصور کند که پول را برای ساخت این پایگاه‌ها خرج کرده و سپس آنها را ترک کند، ترامپ می‌خواهد به محض از بین رفتن تهدیدات کنونی از آنجا خارج شود."

دِ روشه با این فرضیه موافق نیست که تمایل زیادی برای اخراج نیروهای آمریکا از عراق وجود دارد. او می‌گوید: "سیاستمداران عراقی به واشنگتن گفته‌اند که گروه‌های شیعه در پارلمان (عراق) پشت درخواست خروج نظامیان آمریکا هستند و اگر نیروهای آمریکا از عراق خارج شوند، این کشور بار دیگر با هرج و مرج مواجه خواهد شد."

ارزیابی‌های متفاوت

در همین حال، رابرت فورد، سفیر سابق آمریکا در بغداد می‌گوید که عصبانیت عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق و مقامات نظامی بلند پایه پس از ترور سردار سلیمانی و المهندس را درک می‌کند.

وی معتقد است که چنین حملاتی، به منزله نقض آشکار توافق دو جانبه تنظیم شده درباره حضور نظامی آمریکا در عراق است که مأموریتش به حمایت سازنده از ارتش عراق و کمک به آن در جنگ با داعش محدود می‌شود.

فورد می‌گوید: عدم اجرای تصمیم پارلمان عراق مبنی بر اخراج نظامیان آمریکا از این کشور ممکن است توجیهی را برای برخی "شبه نظامیان" فراهم کند که به نیروهای آمریکا حمله کرده و از واشنگتن انتقام بگیرند.

سفیر سابق واشنگتن در بغداد ادامه داد: در روزهای آتی هزینه مخالفت ترامپ با درخواست‌های روزافزون عراقی مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از این کشور مشخص خواهد شد.

"چارلز دان"، مقام اطلاعاتی سابق و محقق موسسه خاورمیانه در گفت‌وگو با الجزیره در این باره عنوان کرد: دمدمی مزاج بودن ترامپ یک عامل اساسی در تصمیم گیری‌های وی است، و این همان چیزی است که منجر به وخیم‌تر شدن روابط بین واشنگتن و بغداد در پی تهدید شدن عراق به تحریم توسط او و امتناع از خروج از این کشور شد.

دان معتقد است که اگر دولت عراق طبق توافقنامه امضا شده میان دو طرف در سال ۲۰۱۴ رسماً خواستار خروج نظامیان آمریکا شود، واشنگتن بار دیگر، در صورت عدم خروج، به چشم یک اشغالگر دیده می‌شود و این مسأله می‌تواند به افزایش تهدیدهای "گروه‌های تندرو" علیه حضور آمریکایی‌ها در عراق منجر شود.

برخلاف عقاید فوق، استفان هادلی، مشاور امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در دوره جورج دبلیو بوش در یادداشتی که در واشنگتن پست منتشر شد، آورده است: "اگر دولت عراق نیروهای آمریکایی را اخراج کند، گرفتار دامی شده است که توسط گردان‌های حزب‌الله پهن شده است."

هادلی معتقد است که "خروج نیروهای کشورش از عراق باعث تقویت حشد شعبی، تضعیف دولت مرکزی و صدمه زدن به حاکمیت عراق می‌شود و همچنین به تلاش‌ها برای مقابله با بازمانده‌های داعش آسیب جدی وارد می‌کند."

مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در ادامه این یادداشت آورده است: موضوع اخراج نیروهای آمریکا چندان مورد پذیرش اهل تسنن و کردهای عراق و همچنین همپیمانان واشنگتن مانند عربستان و امارات که از دولت بغداد حمایت می‌کنند، قرار نخواهد گرفت.

پیشینه ترامپ به عنوان یک تاجر املاک و مستغلات باعث شده که وی هزینه‌های کشورش برای ساختن پایگاه‌های نظامی در عراق را با در نظر گرفتن سود و زیان مادی بررسی کند.

در میان اختلاف عقاید در این زمینه، مهمترین چیزی که بر مسأله خروج نیروهای آمریکا از عراق حاکم خواهد بود؛ منافع سیاسی ترامپ و سود حاصل از این اقدام برای او در صورت انجام آن است. چارلز دان در این باره می‌گوید: ترامپ می‌خواهد طوری وانمود کند که به وعده انتخاباتی‌اش مبنی بر خروج از خاورمیانه عمل کرده است.