رهبر داعش واقعا کیست؟

به گزارش «شیعه نیوز»، گرچه داعش از دو ماه قبل و پس از تأیید مرگ ابوبکر البغدادی، رهبر این گروه تروریستی نام جانشین وی را اعلام کرده اما از آنجا که هویت دقیق رهبر جدید داعش ناشناخته است- مساله‌ای که به استراتژی داعش برای ماه‌های آتی بازمی‌گرد- شک و تردیدها درباره وجود رهبری برای این گروه برانگیخته شده و این فرضیه مطرح است که البغدادی اصلا جانشینی ندارد.

پایگاه خبری عربی۲۱ با انتشار گزارشی درباره هویت جانشین ابوبکر البغدادی، رهبر سابق داعش نوشت: داعش پس از کشته شدن البغدادی، ابو ابراهیم الهاشمی القرشی را به عنوان سرکرده جدید خود تعیین کرد و اکنون گروه معدودی از تحلیلگران تاکید دارند که وی را می‌شناسند.

در همین راستا، "هشام الهاشمی"، کارشناس عراقی در امور گروه‌های تندرو گفت: اطلاعات زیادی درباره القرشی در دست نیست و تنها می‌دانیم که او قاضی اول داعش و رئیس کمیته شرعی آن است.

اما برخی حتی نسبت به وجود چنین شخصیتی تردید دارند و این نشان می‌دهد، شخصی که ممکن است مشروعیت لازم برای رهبری این گروه تروریستی را داشته باشد، هنوز منصوب نشده است.

ژان پیر فیلیو، مورخ و اسلام شناس فرانسوی معتقد است که داعش با مرگ ناگهانی البغدادی غافلگیر شد و این گروه پس از این خبر هویت جانشین وی را اعلام کرد؛ هویتی که ما نمی‌دانیم آیا عملا وجود دارد یا اینکه این نام به عنوان یک دام مطرح شده است و روند تعیین جانشین واقعی البغدادی در عراق و سوریه همچنان ادامه دارد.

پس از آنکه البغدادی در پی حمله نیروهای آمریکا به پناهگاهش کشته شد، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که جانشین وی را می‌شناسد اما دو مقام بلندپایه آمریکایی کمی بعد درباره فردی "کاملاً ناشناس" سخن گفتند.

نیاز به رهبر

از آن زمان تاکنون در این باره سکوت شده است. سیث جونز، محقق مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی مستقر در واشنگتن با بیان اینکه "هیچ گروه تروریستی نمی‌تواند راز ساختار سلسله مراتبی خود را حفظ کند،" گفت: من فکر می‌کنم که آمریکا می‌داند سرکرده جدید داعش کیست.

این کافی نیست که تعدادی از کارشناسان و مقامات ارشد از این موضوع آگاه باشند، چراکه داعش به شخصیتی نیاز دارد که نقش یک رهبر و یک متخصص استراتژیک را ایفا کند.

جونز معتقد است، برای اینکه قدرت و سلطه سرکرده جدید مورد شک و تردید قرار نگیرد، وی باید هویتش را فاش کند و او باید علنا صحبت کند تا بتواند نوعی رهبری استراتژیک را به خودش ببخشد.

داعش چگونه می‌تواند در غیاب "خلیفه"، جنگجویان خارجی جدید را جذب خود کرده و حملاتش را ادامه دهد، این گروه چگونه می‌تواند در چنین شرایطی گروه‌های دیگر هم‌پیمان را بایکدیگر متحد کرده و از جنبه مالی و لجستیکی از آنها حمایت کند؟

اما پیر فیلیو معتقد است که شبه جزیره سینا و صحرای بزرگ آفریقا به دلیل ویژگی منحصر به فردشان و همچنین به منظور فراهم شدن زمان لازم برای اداره مرحله پسا بغدادی، همواره شاهد فعالیت‌های خونین هستند.

نقطه عطف

دانیل بیمان، محقق دانشگاه جرج تاون واشنگتن می‌گوید: "این یک نقطه عطف برای داعش است. اما بدون دانستن اطلاعات بیشتر درباره سرکرده آن، پیش بینی اینکه این گروه در آینده کدام مسیر و روند را در پیش می‌گیرد، مسأله‌ای پیچیده خواهد بود.

وی معتقد است که سرکرده جدید نیازمند دیده شدن و الزامات امنیتی است، چراکه می‌داند توسط دشمنانش هدف قرار خواهد گرفت اما این پنهان‌کاری برای او بسیار گران تمام می‌شود.

دانیل افزود: ما شاهد انتقاد جدی از سوی دیگر عناصر تکفیری هستیم که می‌گویند "خلافت بدون خلیفه وجود نخواهد داشت." سرکرده جدید برای تقویت اقتدارش با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد و خلأ قدرت می‌تواند به خلق ایده‌های جدید میان رقبا منجر شود.

رابین سیمکاکس، از کارشناسان بنیاد هریتج آمریکا می‌گوید که داعش هرگز نمی‌تواند امیدوار باشد که هر لحظه می‌تواند کنترل مناطقی را به دست بگیرد، با این وجود این گروه تروریستی درآمدهای زیادی از مالیات‌ها و اخاذی‌های مختلف از آنهایی که تحت سلطه داعش بودند، کسب کرده است.

این مسأله منجر می‌شود که این گروه مانند یک گروه شورشی رفتار کند، چراکه دیگر هیچ منطقه‌ای تحت کنترلش نیست.

وضعیت داعش امروز چگونه است؟ این گروه همچنان با سرکرده و یا بدون آن انعطاف پذیر است و بدون تردید از قدرت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. طبق گفته سیث جونز، سرکرده جدید داعش نیازمند انجام یک حمله است و احتمالا وی به اروپا حمله کند، چراکه حمله به اروپا نسبت به هدف قرار دادن مناطقی در سوریه و عراق سر و صدای بسیار بیشتری به پا می‌کند.

وی معتقد است که سرکرده جدید نیازمند یک نقطه عطف؛ یعنی یک عملیات خارجی است تا به واسطه آن به نوعی حضورش را اثبات کند.