چرا استان مرزی دیالی عراق همیشه ناامن است؟

به گزارش «شیعه نیوز»، از بین شش استان عراقی هم مرز با جمهوری اسلامی ایران، دیالی تنها استانی است که از زمان سقوط رژیم صدام در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۲ (مه ۲۰۰۳ میلادی) تا امروز همواره شاهد بی ثباتی و ناامنی است.

گویی دست های پنهانی در کار است که می خواهند این استان شرقی همجوار با جمهوری اسلامی ایران همواره محلی برای فعالیت گروه های تروریستی یا نزاع های عشایری باقی بماند.
دیالی از معدود استان های مختلط عراقی است که علاوه بر شیعه و اهل سنت دارای دو قومیت بزرگ کرد و عرب بوده و این درحالی است که در پنج استان مرزی دیگر چنین ترکیب جمعیتی وجود ندارد.
دو استان سلیمانیه و اربیل کاملا استان های کردنشین هستند و در مقابل واسط، میسان و بصره استان های شیعه نشینند و به استثنای واسط که شیعیان کرد موسوم به «کردهای فیلی» در جوار با مرزهای ایران سکنی دارند، بقیه همگی شیعیان عرب هستند.

از زمانی که آمریکایی ها عراق را اشغال کردند، دیالی تبدیل به مکانی برای تروریسم شد و «ابومصعب الزرقاوی» سرکرده گروه تروریستی «توحید و جهاد» در ۷ ژولای ۲۰۰۶ (۱۷ خرداد ۸۵) در منطقه «هب هب» از توابع دیاله کشته شدند.
در طول سال های اشغال (۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱) همواره دست های پنهان کوشیده تا تروریسم را از مناطق غربی عراق که در آن برهه در استان های الانبار، صلاح الدین و نینوا فعالیت داشتند به سمت استان دیالی سوق دهند و کشته شدن الزرقاوی در همین راستا دلیلی گویا بر این ادعا است.
بعدها که گروه تروریستی داعش در موصل مرکز استان نینوا در ۱۰ ژولای ۲۰۱۴ (۲۰ خرداد ۹۳) اعلام موجودیت کرد، به سرعت هجوم خود را به سمت دیالی آغاز کرد.

اگر حضور به موقع نیروهای مقاومت اسلامی و هوشیاری و سرعت عمل سریع جمهوری اسلامی ایران در آن برهه نبود، داعش می کوشید که از طریق دیالی به داخل خاک ایران نفوذ کند.
گرچه برخی از گروه های سازمان یافته تروریستی در طول سال های اخیر از طریق استان های کردنشین شمال عراق، نفوذهایی به داخل خاک ایران داشته اند که عموما با برخورد به موقع نیروهای مرزبانی و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران مواجه شده اند اما این استان ها همواره از امنیت پایدار و نیروهای امنیتی منظم برخوردار بوده اند.

استان دیالی به دلیل تداخل دو نظام اداری دولت مرکزی و دولت اقلیم کردستان عراق و تقسیم اداری آن بین کردها و دولت مرکزی، امنیت و ثبات آن تحت تاثیر قرار گرفته است.
با وجود اینکه دولت عراق همواره برای ایجاد نظم و آرامش در این استان تلاش کرده اما این دست های پنهان تاکنون اجازه نداده اند که شرایط و زندگی عادی به این استان برگردد.

این در حالی است که دیالی یکی از حاصلخیزترین استان های عراق از حیث کشاورزی، باغ ها و نخلستان ها است و تعدادی از میادین مهم نفتی مثل منطقه «نفت خانه» در آن واقع شده و علاوه بر اینها، «خسروی» (منذریه) قدیمی ترین گذرگاه مرزی رسمی بین ایران و عراق است.
با وجود تلاش مشترک دولت های ایران و عراق برای گشایش گذرگاه خسروی اما دست های پنهان همواره با ایجاد ناآرامی مانع بازگشایی آن شده و گذرگاه مرزی «سومار» (مندلی) نیز که همین یکسال اخیر گشایش یافت، به دلیل همین شرایط، بار دیگر بسته شد.

مناطق نزدیک به مرزهای جمهوری اسلامی ایران مانند مندلی، «مقدادیه» و نفت خانه در طول هفته های اخیر همزمان با تشدید اعتراضات مردمی در بغداد و استان های جنوب و مرکز عراق، شاهد فعالیت مجدد گروه تروریستی داعش بوده است.

پس مانده این گروه تروریستی در طول ۱۰ روز گذشته دستکم ۱۳ نیروی امنیتی از ارتش، الحشد الشعبی و پیشمرگ های کرد را به قتل رسانده و ۱۰ تن دیگر را زخمی کرده اند.
«حسین الکنانی» تحلیلگر سیاسی عراق در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا درباره دست های پنهان در ایجاد ناامنی دیالی خاطر نشان کرد که این دست ها نه تنها پنهان نیستند بلکه کاملا شناخته شده اند.
وی افزود که دیالی یکی از استان های بزرگ و راهبردی عراق است که دارای تنوع قومی و دینی است و بسیاری از داخل و خارج عراق به آن چشم طمع دارند.

الکنانی تاکید کرد که آمریکایی ها، احزاب کرد حاکم در اقلیم کردستان، برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و تعدادی از جریان های سیاسی داخلی در ایجاد ناآرامی و تحریک تروریست ها و نزاع های داخلی در آن دست دارند.
این تحلیلگر سیاسی اضافه کرد که آمریکایی ها از زمان سقوط رژیم صدام تا به امروز به این استان به عنوان گذرگاهی برای انتقال تروریسم به داخل ایران نگاه می کنند و تصورشان این است که دیالی می تواند محل نفوذ آنها به جمهوری اسلامی ایران باشد.
به گفته وی، احزاب کرد حاکم در اقلیم کردستان عراق نیز همواره به بخش های شمالی این استان چشم طمع داشته و ناامنی و ناپایداری را در این استان به نفع پیشبرد طرح های خود برای تصرف بیشتر اراضی و الحاق آن به اقلیم کردستان عراق می دانند.

الکنانی اضافه کرد که وابستگی برخی جریان های تروریستی و خرابکار در این استان به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، امارات و قطر نیز بارها مسجل شده است.
به گفته او، برخی از جریان های سیاسی نیز با هدف کوچ اجباری شیعیان از این استان از وجود ناامنی در این منطقه سود می برند و آن را تشویق می کنند.

وی با اشاره به چند مرحله عملیات امنیتی در یکسال اخیر در دیالی گفت که این عملیات ها برخلاف گذشته به تدریج در حال پاکسازی استان از وجود تروریسم و عوامل برهم زننده امنیت استان است.
به گفته الکنانی، عملیات جدید فقط به نیروهای الحشد الشعبی منحصر نمی شود بلکه به دلیل مساحت بزرگ عملیات و تداخل حوزه های عملیاتی، یگان های مختلفی از ارتش، پلیس و غیره درآن مشارکت دارند.

وی اضافه کرد که در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد استان تحت کنترل نیروهای دولتی است و فقط برخی هسته ها و پس مانده های داعش هر از گاهی دست به حملات تروریستی می زنند.
عملیات گسترده نیروهای الحشد الشعبی از روز گذشته (شنبه) از سه محور در منطقه شهرستان مقدادیه در ۴۵ کیلومتری شمال شرق بعقوبه مرکز استان دیالی آغاز شده است.
«عدنان التمیمی» رییس شورای شهرستان مقدادیه نیز گفته است که این عملیات با مشارکت نیروهای ارتش، الحشد الشعبی و عشایر به علاوه پشتیبانی بالگردهای ارتش آغاز شده و هدف آن پاکسازی منطقه از وجود هسته ها و پس مانده های داعش است.

از طرفی «صادق الحسینی» رییس کمیته امنیت شورای استان دیالی گفته است که در این عملیات، ۱۳ نقطه هدفگذاری شده اند و قرار است که بیش از ۳۰ روستا و نخلستان های پیرامون آنها از وجود پسمانده های داعش پاکسازی شوند.

ستاد فرماندهی عملیات مشترک عراق نیز روز ۳۰ آذر ماه فیلم هدف قرار دادن مواضع گروه تروریستی داعش در کوه های "حمرین" توسط جنگنده های اف ۱۶ را منتشر کرد و هلاکت تمام عناصر داعش مستقر در آن خبر داد.

سلسله ارتفاعات حمرین از ۶۰ کیلومتری شرق بغداد در استان دیالی آغاز و تا ۲۶۰ کیلومتری شمال پایتخت عراق در استان کرکوک امتداد دارد و استان های صلاح الدین و موصل را از دو استان کرکوک و دیاله جدا می کند.