۰

آیا امام صادق ( علیه السلام ) مؤسس مذهب شیعه است؟ و لقب رئیس مذهب برای آن حضرت صحیح است؟

پیدایش شیعه از زمان پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) بوده و انتخاب لقب رئیس مذهب برای امام صادق ( علیه السلام ) به این دلیل بوده که این امام بزرگوار به جهت آزادی عملی که بر اثر درگیری امویان و عباسیان به وجود آمد، توانست در حد وسیعی به توسعه فکری مذهب تشیع بپردازد و این معنا، نفی تلاش دیگر امامان نیست.
کد خبر: ۲۰۸۶۶۵
۰۷:۱۲ - ۳۰ آذر ۱۳۹۸

شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی

پیدایش شیعه از زمان پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) بوده و انتخاب لقب رئیس مذهب برای امام صادق ( علیه السلام ) به این دلیل بوده که این امام بزرگوار به جهت آزادی عملی که بر اثر درگیری امویان و عباسیان به وجود آمد، توانست در حد وسیعی به توسعه فکری مذهب تشیع بپردازد و این معنا، نفی تلاش دیگر امامان نیست.

اصطلاح رئیس مذهب شیعه که اکثراً بر امام صادق ( علیه السلام ) اطلاق می شود، ناظر به فقه شیعی در برابر مذاهب اهل سنت است، و گرنه اساس تشیع و مکتب امامت از لحاظ معارف بنیادی، در عرض مذاهب فقهی نبوده و معارف اصلی اسلامی را شامل می شود که جز در مکتب اهل بیت ( علیه السلام ) (عموما) قابل وصول نیست.

پاسخ تفصیلی

بی گمان مقصود از تشیع، همان حقیقت راستین اسلام است که مؤسس آن پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) بوده، و امت را به متابعت از علی ( علیه السلام ) و اهل بیت( علیه السلام ) رهنمون کرده، تا بتوانند از این در، بر شهر علم محمدی راه یابند .

در زمان امام صادق ( علیه السلام ) شرایطی فراهم شد که امکان بیشتری برای ترویج علوم فراهم بود، و معارف دینی فرصت بیشتری برای اظهار داشت. از طرفی می بینیم که هفتاد درصد از روایات فقهی شیعه به نقل از آن حضرت بوده، همچنان که مذاهب فقهی اهل سنت نیز در همین دوره پایه گذاری شده است. پس این دوره، دوره شکل گیری مذاهب فقهی اسلام نیز بوده است. اصطلاح رئیس مذهب شیعه که اکثراً بر امام صادق ( علیه السلام ) اطلاق می شود، بیشتر ناظر به فقه شیعی در برابر مذاهب اهل سنت است، و گرنه اساس تشیع و مکتب امامت از لحاظ معارف بنیادی، در عرض مذاهب فقهی نبوده و معارف اصلی اسلامی را شامل می شود که جز در مکتب اهل بیت ( علیه السلام ) قابل وصول نیست .

بنابراین، این گونه اصطلاحات، ناظر به شرایط تاریخی بوده و صرفاً جنبه توصیفی دارد و تشیع به عنوان مکتب اهل بیت( علیه السلام ) حقیقت راستین اسلام است و صرفاً مذهبی فقهی در عرض سایر مذاهب نیست. با این حال فقه متعالی شیعه به عنوان یکی از افتخارات تشیع در زمان امامت امام صادق ( علیه السلام ) در برابر سایر مذاهب فقهی اظهار شد و از این روی تبیین علم شریعت نیز بیشتر به آن حضرت اختصاص داشته است.

همان گونه که بیان شد به جهت وضعیت خاصی که در زمان امام صادق ( علیه السلام ) پیش آمد، پیروان حضرتشان نیز به جهت آزادی نسبی که برایشان پدید آمده بود، به شیعه جعفری ( علیه السلام ) شهرت یافتند، و در گفتار امام صادق ( علیه السلام ) شیعیان به این لقب نامیده شده اند. [1]

اما در بیشتر موارد، دیگر امامان معصوم شیعیان را منتسب به نام خود نکردند (بدین معنا که گفته نشده شیعه باقر، شیعه کاظم و...) و نیز خود شیعیان نیز از انتساب خویش به آن امامان بزرگوار در خوف و هراس بوده اند.

گفتنی است که در صدر اسلام، پیروان امام علی ( علیه السلام ) در روایات پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و خود ایشان به لقب شیعه منتسب شده اند. [2]

[1] کلینی، کافی، ج 2، ص 233، ح 9، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 ش.

[2] شیخ صدوق، الأمالی، ص 361 و 497، انتشارات کتابخانه اسلامیه، تهران، 1362 ش.

T

ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر: