۰

آیا در روایت فضیلت ضربت امام علی( علیه السلام ) در روز خندق، اغراق نشده است؟

به نقل شیعه و اهل سنت، پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) در ارتباط با فضایل و مجاهدت‌های علی( علیه السلام ) می‌فرماید: «لَضَرْبَةُ عَلِیٍّ یَوْمَ الْخَنْدَقِ أَفْضَلُ مِنْ عِبَادَةِ الثَّقَلَیْن‏»؛ کار علی در جنگ خندق(کشتن عمرو بن عبد ودّ) برتر از عبادت جن و انس است.
کد خبر: ۲۰۷۰۳۲
۰۹:۵۷ - ۱۹ آذر ۱۳۹۸

شیعه نیوز:
پرسش
آیا از معنای برخی روایات این شبهه به ذهن نمی‌رسد که در فضائل امام علی( علیه السلام ) اغراق شده است؟ مثلاً در روایتی داریم ضربه شمشیر امیرالمؤمنین( علیه السلام ) در جنگ خندق افضل از عبادت جن و انس است! اگر این روایت صحیح باشد، مستلزم این است که ضربه امام علی( علیه السلام ) از اعمال و عبادات خود پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) هم افضل باشد!
پاسخ اجمالی
به نقل شیعه و اهل سنت، پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) در ارتباط با فضایل و مجاهدت‌های علی( علیه السلام ) می‌فرماید: «لَضَرْبَةُ عَلِیٍّ یَوْمَ الْخَنْدَقِ أَفْضَلُ مِنْ عِبَادَةِ الثَّقَلَیْن‏»؛[1] کار علی در جنگ خندق(کشتن عمرو بن عبد ودّ) برتر از عبادت جن و انس است.
شاید از این روایت، نوعی اغراق برداشت شود، اما باید دانست که روایاتی مشابه که فضیلتی برتر از تمام جهانیان را برای فردی اعلام می‌کند حتی در مورد صحابی نامداری مانند ابوذر نیز آمده است.
بدیهی است که چنین مواردی انصراف به فضیلت بر اعمال افراد عادی دارد و نه اعمال پیامبران و امامان!
در همین راستا روایت مشهوری در ارتباط با راست‌گو بودن ابوذر می‌گوید: «آسمان سایه نینداخته و زمین بر خود حمل نکرده گوینده‌اى راست‌گوتر و نیک‌تر از ابوذر».[2]
این روایت تا حدی شخصیت ابوذر را بالا می‌برد که برای برخی از شیعیان این شبهه پدید آمده بود که آیا ابوذر از اهل بیت( علیه السلام ) نیز برتر بود؟!
یکی از شیعیان این اشکال را با امام صادق( علیه السلام ) این‌‌گونه مطرح ساخت:
آیا پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) در حقّ ابوذر چنین نفرمود: «آسمان بر کسى سایه نیفکنده و زمین بر خود حمل نکرده، کسى را که راست‌گوتر از ابوذر باشد؟»
امام فرمود: «آرى»
وی پرسید: «پس پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله و سلم )، امام علی، حسن و حسین( علیه السلام ) در این میان چه جایگاهی خواهند داشت؟!»
امام در پاسخ فرمود: «یک سال چند ماه است؟!»
گفته شد: «دوازده ماه!»
امام( علیه السلام ) فرمود: «چند ماه از آنها، ماه حرام شمرده شده است؟»
پاسخ داده شد: «چهار ماه»
امام فرمود: «آیا ماه رمضان هم جزو آنها است؟!» که پاسخ منفی داده شد.
امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «بیقین در ماه رمضان شبى هست که برتر از هزار ماه است، و ما خاندانى هستیم که هیچ فردى با ما سنجیده نمی‌شود!».[3]
بدین ترتیب، شبهه آن فرد شیعی برطرف شد.
در فضایل و مجاهدت‌های امام علی( علیه السلام ) در ارشاد مفید آمده است: ربیعه سعدى به ملاقات حذیفه یمان رفت و گفت اى بنده خدا ما همواره از على( علیه السلام ) و فضایل او در محافل و مجالس یاد می‌کنیم. مردم بصره می‌گویند شما در باره او افراط می‌کنید. آیا شما حدیثى در مورد عظمت و جایگاه او به خاطر دارید. حذیفه گفت: اى ربیعه، این چه پرسشى است که در باره على( علیه السلام ) از من مى‌‏نمایى! سوگند به خدایى که جان من در دست او است، هر گاه همه اعمال یاران محمد( صلی الله علیه و آله و سلم ) از روزى که مبعوث به نبوت شده تا به امروز را در کفه ترازویى بگذارند و کار على( علیه السلام ) را در کفه دیگر آن، عمل آن‌حضرت بر تمام اعمال آنان برترى دارد. ربیعه که این منقبت امام را از على( علیه السلام ) شنید گفت: این منقبت قابل قبول نیست و دلیلى بر صحت آن وجود ندارد.
حذیفه گفت: اى احمق! چگونه این فضایل قابل تحمل نیست؟! کجا بودند عمر و ابو بکر و دیگر اصحاب پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) در روز خندق که عمرو بن عبد ودّ مبارز می‌‌طلبید و همه غیر از على( علیه السلام ) چون مرده بی‌جانى روح از کالبدشان خارج شده بود، او یک‌تنه به مبارزه وى رفت و به یارى خدا او را کشت. به حق خدایی که جان حذیفه در دست او است، پاداش کار على( علیه السلام ) در آن روز از اعمال پیروان محمد( صلی الله علیه و آله و سلم ) تا روز قیامت بیشتر است.[4]

[1]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ‏1، ص 467، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1409ق؛ حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق، عطا، مصطفی عبد القادر، ج ۳، ص ۳۴، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1411ق. البته در المستدرک به جای «الثقلین»، «اعمال امتی الی یوم القیامة» آمده است.
[2]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، تحقیق: موسوی جزایری، سید طیب، ج ‏1، ص 52، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش.
[3]. شیخ صدوق، معانی الاخبار، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 179، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1403ق؛ ترجمه معانی الاخبار، مترجم: محمدی شاهرودی، عبد العلی، ج 1، ص 395 – 396، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1377ش.
[4]. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‏1، ص 103، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.

آیات مرتبط

سوره الأحزاب (10) : إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا

T

ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر: