مراد از «خیط أبیض» و «خیط أسود»(نخ سفید و سیاه) در مسئله روزه چیست؟

شیعه نیوز:
پرسش
در مسئله روزه، مراد از نخ سفید و نخ سیاه چیست؟
پاسخ اجمالی
خداوند در قرآن کریم در مورد زمان شروع و پایان روزه می‌فرماید: «کُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الْأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّیَامَ إِلَى اللَّیْلِ»؛[1] بخورید و بیاشامید، تا رشته سپید صبح، از رشته سیاه (شب) براى شما آشکار گردد! سپس روزه را تا شب، تکمیل کنید.
طبق آیه شریفه؛ ملاک در حرمت افطار و وجوب روزه پخش شدن سفیدى نیست، بلکه ملاک پیدا شدن خط روشنایى است به اندازه نخ از میان سیاهى شب که همین کافى است در حرمت غذا خوردن و آشامیدن و...، بنابراین، اول روزه، طلوع فجر دوم است که آن روشنایى است که به شکل مستطیل در افق پیدا می‌شود و آن‌را فجر صادق می‌گویند و نماز صبح از این موقع واجب می‌شود و پایان روزه و موقع افطار به آمدن شب است و آن هم بعد از غروب می‌باشد و علامت آن این است که مقدارى سرخى که با پنهان شدن خورشید در سمت مشرق به وجود می‌آید کم کم از بین می‌رود و بجاى آن سیاهى پیدا می‌شود، این علامت فقط مخصوص مکان‌هایى است که کوه و تپّه دارد، اما در افق‌هاى باز و بدون کوه و بلندى تنها پنهان شدن خورشید کافى است.[2]

[1]. بقره، 187.
[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، ج 2، ص 504، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش.
آیات مرتبط

سوره البقرة (187) : أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَائِكُمْ ۚ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ ۗ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ ۖ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ ۚ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ

T