به مناسبت روز جهانی مبارزه با فقر

به گزارش «شیعه نیوز»، تردیدی نباید داشت که ریشه بخش مهمی از مشکلات رفتاری در جامعه ما فقر و تنگ‌دستی است. به نظر می‌رسد که فقر و مفهوم و اثرات آن در جامعه امروز ایران متفاوت از زمان انقلاب و پیش از آن است. در دهه اول انقلاب به علل گوناگون داشتن سطح پایین زندگیِ اقتصادی، تا حدی قابل تحمل بود، به ویژه آنکه مسئولین کشور نیز کمابیش دارای زندگی در سطح عموم و متوسط مردم بودند و تظاهر به ثروت و نمایش آن وجود نداشت. در حالی که امروز همه این مسائل متفاوت شده است. ضمن اینکه فقر فعلی پس از یک گشایش نسبی حاصل شده و باید از سطح زندگی قبلی خود نزول کنند، و این وضعیت، مردم تنگ‌دست را دچار بحران کرده است.

از سوی دیگر ابعاد موثر بر فقر رو به افزایش است. شواهد آن روشن است. افزایش سطح تولید ناخالص داخلی بسیار کُند و در برخی موارد منفی بوده است. به علاوه ضریب جینی یا نابرابری درآمدی در حال افزایش است. تورم با سرعت بیشتری از رشد دستمزد‌ها در حال افزایش است. از همه این‌ها گذشته تجربه عینی و روزمره ما نیز همین احساس را می‌گوید.

به مناسبت روز جهانی مبارزه با فقر

بنابراین در سطح عینی، شاخص‌ها روند منفی‌تری داشته‌اند. ولی در سطح ذهنی و احساس فقر نیز با توجه به توسعه ارتباطات، نمایش دادن زندگی‌های آنچنانی به علاوه افزایش فاصله میان درآمد‌های مسئولین و مردم عادی و گسترش فساد، باید گفت که احساس فقر و نیاز‌های مادی نیز به طور طبیعی بیشتر و شدیدتر شده است.

کافی است که گفته شود، مطالعه‌ای که شهریور ماه سال جاری انجام شده است، نشان می‌دهد که میانگین هزینه‌های ماهانه خانوار‌ها حدود ۳.۲ میلیون تومان اعلام شده است. ولی هنگامی که پرسیده شده آیا درآمدتان کفاف زندگی شما را با توجه به افزایش قیمت‌ها می‌کند ۸۳ درصد از مردم پاسخ منفی داده‌اند. این رقم برای مستأجران ۸۹ درصد است.

هنگامی که مبلغ درآمد مناسب پرسیده شده است، افراد دارای مسکن، حدود ۴.۵ میلیون تومان و افراد مستأجر بیش از ۶ میلیون تومان را ذکر کرده‌اند. که نشان‌دهنده شکاف فراوان میان واقعیت و انتظارات مردم از درآمد موجودشان با درآمدی است که لازم دارند تا کفاف زندگی آنان را نماید.

به مناسبت روز جهانی مبارزه با فقر

این شکاف درآمدی را هم می‌توان تحمل کرد. مشروط بر اینکه چهره‌های خشن فقر در جامعه وجود نداشته باشد. متأسفانه این وجه ماجرا در حال افزایش است. زباله‌گردی، کودکان کار، ترک تحصیل، تن‌فروشی، سرقت، کمابیش بازتاب‌هایی از چهره خشن فقر هستند. اخیرا یکی از دوستان جامعه‌شناس ایلام گزارشی از چهره خشن فقر در این استان برای بنده فرستاد که وجود این حد از فقر مایه تاسف فراوان است.

اجازه دهید به گونه دیگری نیز نگاه کنیم. طی ۴۰ سال گذشته به طور قطع دستاورد‌هایی در جهت رفع محرومیت و فقر وجود داشته است. بهبود امکانات و چهره روستاها، افزایش امید به زندگی، افزایش بهره‌مندی از تحصیلات، بهره‌مندی روزافزون از تسهیلات زندگی مثل آب، برق، گاز و... جملگی نشانه‌ای از افزایش سطح عمومی زندگی و کاهش فقر است.

به مناسبت روز جهانی مبارزه با فقر

ولی متأسفانه باید گفت که چهره خشن فقر برای دهک‌های اول و دوم دچار بهبودی موثری نشده است. شاید در سال‌های اخیر بیشتر هم شده باشد که کمتر نشده است. این وضع پذیرفتنی نیست علت اصلی آن نیز در ناکارآمدی حکمرانی و نداشتن طرح فقرزدایی برای حذف چهره‌های خشن فقر از سیمای جامعه ایران است.

منبع: شهروند