سایه سنگین عربستان بر آینده تنش‌های مرزی پاکستان

به گزارش «شیعه نیوز»، تنش‌های مرزی پاکستان با هند و ایران دو همسایه مهم و تاثیرگذارش و در پی عملیات تروریستی مرگبار گروه‌های مستقر در پاکستان در خاک همسایگانش افزایش یافته است.

۱۴ فوریه (۲۵ بهمن) براثر انفجار خودروی بمبگذاری شده در مسیر کاروان نیرو‌های پلیس هند حدود ۴۰ نفر کشته شدند. پذیرش مسئولیت این اقدام تروریستی از سوی گروه مستقر در خاک پاکستان، نوک پیکان را به سوی اسلام آباد که همواره متهم به عدم برخورد قاطع با این گروه‌ها بوده، گرفت. این عملیات آتش زیر خاکستر اختلافات پیشین دو کشور را مجددا شعله ور ساخته و طرفین یکدیگر را به انجام اقدامات تلافی جویانه تهدید کردند.
 
 
از سوی دیگر یک گروه تروریستی مستقر در خاک پاکستان پس از عملیات تروریستی در ایران که منجر به شهادت ۲۷ نفر و زخمی شدن ۴۰ سرنشین دیگر یک اتوبوس شد، با انتشار بیانیه‌ای مسئولیت این اقدام را برعهده گرفت. تهران در پی این حادثه، به پاکستان، عربستان و امارات با جدیت هشدار داد.
 
سفر از پیش اعلام نشده «سوشما راج» وزیر خارجه هند به ایران در پی این ۲ عملیات تروریستی و نیز هشدار ایران به عربستان، پاکستان و امارات، گمانه زنی‌هایی را در مورد همکاری ایران و هند در موضوع برخورد هماهنگ با پاکستان در پی سفر «محمد بن سلمان» به اسلام آباد در پی داشت.
 
پاکستان که همواره به حمایت از تروریسم متهم بوده و به عنوان بهشت تروریست‎ها شناخته شده است، در دوران «عمران خان» نخست وزیر جدید این کشور با مشکلات متعددی در این زمینه روبرو شده است. انفعال پاکستان در جلوگیری از تامین مالی تروریسم و پولشویی و نیز اقدامات تروریستی متعدد در منطقه با منشا گروه‌های مستقر در پاکستان، کشوری که دارای فهرست بلندبالایی از سازمان‌های تروریستی است، سبب شد تا این کشور از دسترسی به وام‌های بین المللی که شدیدا به آن‌ها نیاز داشت، محروم شود.
 
 
ممنوعیت فعالیت ۶۹ سازمان تروریستی از سوی شورای ملی ضد تروریسم پاکستان نشان دهنده نوک کوه یخ شناور در آب است. غالب این سازمان‌های غیرقانونی اعلام شده در مناطقی مانند بلوچستان، گلگت و مناطق قبیله‌ای حضور دارند. هند نیز اعلام کرده است که تقریبا نیمی از ۴۱ گروه غیرقانونی اعلام شده در این کشور برای ادامه فعالیت به پاکستان رفته‎اند.

پاکستان واکنش جامعه بین المللی و قرار گرفتن نامش در فهرست سیاه پولشویی را عملی سیاسی و به تحریک هند می‌داند که در تلاش است تا به مشکلات اقتصادی اسلام آباد دامن بزند. ممانعت از دسترسی اسلام آباد به وام‌های بین‎المللی با توجه به کسری بودجه، نیاز مبرم به وام بین المللی و ارزش پایین پول، پاکستان را در وضعیت دشواری قرار داده است. با توجه به این موارد می‌توان توضیح مناسب و جامعی برای استقبال بی سابقه از «محمد بن سلمان» در اسلام آباد علیرغم اعتراضات سراسری در پاکستان ارائه داد؛ عربستان گزینه مناسبی برای پاکستان در راستای تامین نیاز‌های مالی خواهد بود، کما اینکه اخبار منتشره از نتایج سفر بن سلمان و "دیپلماسی دلاری" ریاض از این امر حکایت دارد.
 
 
در حالی که تنش‌های مرزی هند و پاکستان در چارچوب اختلافات دیرینه ارضی دو کشور و نیز تلاش عربستان برای بازتعریف مناسبات منطقه‌ای تعریف می‌شود، ناامن کردن مرز با ایران از جمله گمانه زنی‌هایی است که به عنوان پیامد سفر بن سلمان به پاکستان مطرح می‌شود.
 
بیشتر بخوانید: اسکادران جنگنده‌های اف ۱۶ پاکستان در امتداد مرز با هند مستقر شدند
 
برخی از کارشناسان و تحلیلگران مسائل منطقه‎ای، به ناتوانی عربستان برای مقابله با نفوذ منطقه‎ای ایران و برهم زدن امنیت داخلی این کشور سخن می‌گویند. در رد این گمانه باید به توانایی نظامی ایران در تامین امنیت مرز‌ها و نیز روابط دیپلماتیک کارآ با همسایگان اشاره داشت. هرچند ناتوانی و عدم تسلط کامل پاکستان در برخی شهر‌ها به ویژه شهر‌های مرزی گاه به گاه مشکلاتی را برای استان‌های مرزی ایران به وجود آورده است.
 
 
همانطور که گفته شد در تنش‌های هند و پاکستان مساله اختلافات ارضی و نیز موضوع کشمیر، بحران را دوچندان بغرنج می‌کند. در حالی که پاکستان از گروه‌های شبه نظامی فعال در مرز هند به عنوان گروه‌هایی قانونی یاد می‌کند که هدف الحاق کشمیر به پاکستان را دنبال می‌کنند، هند به این گروه‌ها به عنوان گروه‌های تروریستی نگاه می کند. به نظر می‌رسد در صورت تغییر سیاست‌های منطقه‌ای پاکستان و نزدیکی ریاض و اسلام آباد دور تازه‌ای از تنش‌ها میان اسلام آباد و دهلی نو را شاهد باشیم.

از ۴ کشور هم مرز پاکستان به استثنای چین که مرز اندکی با پاکستان دارد، تنها ایران است که امنیت کامل را در مرز‌های خود برقرار کرده است. ناامنی مرز‌های پاکستان با افغانستان و هند ضمن بروز ناامنی در کشور‌های مذکور، به تشدید ناامنی بیشتر در پاکستان نیز منجر خواهد شد. از این رو اسلام آباد باید با انجام محاسبات دقیق هزینه و فایده به روابط منطقه‌ای خود بیاندیشد.