به گزارش «شیعه نیوز»، ازبکستان از کشورهای آسیای مرکزی است که با کشورهای افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و قزاقستان مرز مشترک دارد و پایتخت آن تاشکند است. همزمان با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری ازبکستان در اول سپتامبر سال ۱۹۹۱ اعلام استقلال کرد.
بیشتر جمعیت ازبکستان را مسلمانان سنی مذهب پیرو مذهب حنفی تشکیل می‌دهند. بیشتر شهرهای ازبکستان، از جمله سمرقند و بخارا، در گذشته از مهم‌ترین مراکز اسلامی در آسیای مرکزی و ماوراءالنهر بودند که اعتقادات سکنه آنها شهرت جهانی یافته بود. پس از حاکمیت ایدئولوژی کمونیستی، سعی شد تا افکار و اعتقادات سوسیالیستی جایگزین اصول اسلامی شود و برای نیل به این هدف، انجام فعالیت‌ها و مراسم مذهبی ممنوع شد و مسلمانان در اجرای عبادات و فرایض دینی خود با محدودیت شدیدی روبرو شدند.
آزادی عقیده در قانون
در فصل هفتم قانون اساسی ازبکستان آمده است که همه مردم از آزادی عقیده برخوردارند، هر شخصی حق دارد به یکی از ادیان بگرود و یا اصلاً به هیچ کدام از آنها اعتقاد نداشته باشد. آموزش اجباری عقاید دینی ممنوع است.
خانم گلناره منصوراوا، دکترای فلسفه و استاد شعبه دانشگاه دولتی نفت و گاز روسیه به نام «گوبکینا»(گوبکین) در تاشکند، در مطلبی که رایزنی فرهنگی ایران در ازبکستان در اختیار ایکنا قرار داده است، به وضعیت کنونی اسلام در این کشور پرداخته و آورده است: ازبکستان از روزهای اول استقلال خود سیاست تأمین آزادی وجدان و آزادی ادیان شهروندان کشور را دنبال می‌کند. هدف دولت ایجاد و ترویج محیط تسامح دینی و همزیستی مسالمت‌آمیز مذهبی در جامعه است. در عین حال تشدید گرایش به اشاعه خشونت‌ها به صورت ایدئولوژی افراط گرایان دینی و اسلام‌هراسی در دنیای امروز، همچنین استفاده از سازمان‌های تروریستی برای نیل به اهداف شوم ایجاب می‌کند که سیاست دینی دولت‌ها شفاف و روشن باشد.
استراتژی اقدامات و محورهای دارای اولویت در جمهوری ازبکستان برای سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ در این موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است و برای تقویت اجرای قانون آزادی وجدان، آزادی ادیان، آزادی مناسک ادیان و آئین‌های مذاهب مختلف در ازبکستان با توجه جدی مواجه بوده است. لذا دولت برای تأمین منافع و ارزش‌های معنوی ملیت‌ها و پیروان ادیان مختلف در این حوزه سیاست سنجیده و خردمندانه‌ای را طرح کرده است.
حمایت‌های رئیس‌جمهور
شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، در ماه سپتامبر ۲۰۱۷ گفت با توجه به اینکه در جهان امروز اسلام‌هراسی را رواج می‌دهند، باید دو مقوله اسلام و تروریسم را از هم جدا کرد.
شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان: اسلام را از تروریسم جدا کنید
رئیس‌جمهور ازبکستان اظهار کرد که برخی تلاش دارند این دو مقوله را یکسان جلوه دهند. در صورتی که در مقابل هم قرار دارند. لذا باید آموزه‌های انسان دوستانه اسلام ناب را تبلیغ کرد.
شایان ذکر است که فلسفه اسلامی و ایده‌های بشردوستانه موجود در میراث نیاکان بزرگ برخاسته از سرزمین ازبکستان، امروزه نقش ارزنده‌ای در بسط این اندیشه داشته است. رئیس‌جمهور ازبکستان بر مبارزه با جهالت با به‌کارگیری معرفت و معنویت اسلامی و ماهیت انسان‌دوستانه اسلام واقعی و تسامح دینی و ملی تأکید کرد. سخنان رئیس‌جمهور ازبکستان با کارها و اقدامات او در سال ۲۰۱۷ در این زمینه مغایرتی نداشت. برای مثال در ماه ژوئن سال ۲۰۱۷ در سمرقند مرکز حدیث‌شناسی به نام امام بخاری را تأسیس کرد. مجموعه احادیث صحیح امام بخاری در جهان اسلام مشهور است.
در این راستا گام مهم دیگر تجدید ساختار مدرسه موسوم به «میر عرب» بود که در دوره شوروی تنها مؤسسه آموزش اسلامی در سراسر شوروی به شمار می‌رفت. دولت تصمیم گرفت بر پایه مدرسه قبلی مدرسه سطح عالی تأسیس شود و در آن معلمان و استادانی تربیت شوند و آنها در مؤسسات آموزشی متوسط و عالی اسلامی واحد درسی اسلام‌شناسی را تدریس کنند.
تأسیس مرکز تمدن اسلامی
پس از آن در تاشکند کلنگ مجتمع ساختمان‌های مرکز تمدن اسلامی زده شد. این مرکز شامل کتابخانه، آرشیو، گنجینه نسخ خطی همچون کتاب‌های قدیمی چاپ سنگی، اسناد تاریخی و اشیای عتیقه مربوط به مکتب‌های علمی و دینی، که در ازبکستان معاصر دانشمندان بزرگ و ارباب دینی تأسیس کرده‌اند، خواهد بود. ۹ مؤسسه آموزش دینی متوسط و دو مؤسسه آموزشی مقطع عالی دینی در اختیار این مرکز قرار گرفته است.
در چنین شرایطی اهمیت معرفت، معنویت و تسامح اسلامی بیشتر شد. این اقدامات سبب شد که مناسک و سنت‌های واقعی دین مبین اسلام در جامعه مستقر شود و مانع انتشار خشونت گروه‌های متعصبی، که با شعارهای دروغین اسلامی اقداماتی را انجام می‌دهند، شود.
در شعبه دانشگاه دولتی نفت و گاز روسیه در تاشکند واحد درسی دین شناسی تدریس می‌شود و در آنجا بارها مراسمی به منظور معرفی چهره واقعی دین اسلام برای دانشجویان برگزار شده است. در این دانشگاه فرزندان ملت‌ها، قومیت‌ها و اقوام مختلف ازبکستان، که از ادیان گوناگون پیروی می‌کنند، مشغول تحصیل‌اند.
ترجمه علمی قرآن
سخنرانی‌های پروفسور «محمود خواجه نورالدین اف» همواره در میان دانشجویان و استادان دانشگاه طرفداران زیادی دارد. وی رئیس دپارتمان انستیتوی دانش افزایی پزشکان ازبکستان است. چندی پیش کتاب «ترجمه علمی قرآن کریم همراه با شرح و تعلیقات علمی» به زبان ازبکی نوشته «م.نورالدین اف» چاپ شد. محمود نورالدین اف کارشناس زبان عربی و فلسفه قرون وسطی کشورهای عربی و همچنین مؤلف سه کتاب و بیش از ۳۰۰ مقاله علمی و علمی - عمومی است که آثار خود را به دو زبان روسی و ازبکی می‌نویسد. در عین حال او در سال ۲۰۰۰ از مرکز دانشگاه عالی اسلامی به نام امام بخاری در رشته تخصصی امام و خطیب فارغ‌التحصیل شد. در آن دوره پروفسور محمود نورالدین اف همزمان رئیس مرکز بین‌المللی پژوهش‌های اسلامی جمهوری ازبکستان بود.
نویسنده این ترجمه و حاشیه‌ها و تعلیقات علمی آن می‌گوید که «قرآن نه تنها منبع ارکان دینی احکام و شریعت اسلامی است، بلکه کلید رمز هزاران معما، که فکر شما را مشغول حل خود کرده است، به شمار می‌آید. یعنی قرآن دایرة‌المعارفی است که چندین قرن زودتر، اختراعات بزرگ جهان را در خود گنجانده بود. اگر دقیق تر بگویم، ۱۴ قرن قبل، صدها احتراعات علمی کنونی را بشارت داده بود. درک و آشنایی با ماهیت علمی و دینی و محتویات قرآن نه فقط در شناسایی خود قرآن کریم کمک می‌کند، بلکه جهان‌بینی و طرز تفکر ما را درباره این کتاب مقدس و دین مبین اسلامی دگرگون می‌سازد».
این پروفسور ازبکستانی در ترجمه خود با تکیه بر اختراعات و نظرات دانشمندان و نوابغ جهان طی ۱۵۰ سال اخیر به زبان‌های مختلف جهان، برای بیش از صد آیه قرآن شرح و تعلیقات نوشته است. انتظار می‌رود که این ترجمه مورد پسند کارشناسان و مردم قرار گیرد.
