افشای اختلاف میان پادشاه و ولیعهد سعودی

به گزارش «شیعه نیوز»، پایگاه خبری قطری الخلیج آنلاین در مطلبی تغییرات جدید در دولت سعودی را نشان دهنده وجود اختلاف ها میان ملک سلمان و بن سلمان ولیعهد عربستان و تلاش برای ترمیم چهره مخدوش ریاض در عرصه بین المللی و احتمال کنار رفتن یکی از آنها از قدرت تحلیل کرد.

این پایگاه نوشت: در جریان سلسه بحران هایی که سعودی ها به خصوص در زمینه جرایم جنگی و جنایت علیه حقوق بشر در محافل بین المللی با آن روبرو هستند، دستورات جدید ملک سلمان برای عزل و نصب های جدید به مثابه کودتای سفید در ارکان دولت سعودی بویژه در دستگاه امنیتی، خارجی و رسانه ای و اطلاع رسانی محسوب می شود.

طبق این مقاله، تغییرات جدید همزمان است با تناقض های بزرگ در سیاست های عربستان در داخل و خارج این کشور که با روی کار امدن «محمد بن سلمان» به عنوان ولیعهد بیشتر شده و باب نزاع ها و درگیری ها در داخل خاندان سعودی را به شکل بی سابقه ای درتاریخ خاندان سعودی به اوج رسانده است.
در این مطلب آمده که با بازگشت «احمد بن عبدالعزیز» شاهزاده سعودی از لندن به ریاض این احتمال ها داده شد که وی جایگزین محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد تعیین شود به خصوص که گزارش های وزارت خارجه روسیه از دست کشیدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا از حمایت محمد بن سلمان به دلیل پرونده قتل خاشقچی و فشارها به ملک سلمان برای تعیین جایگزین، حکایت داشت.
روزنامه پلیتیکو نیز گزارش داد که ملک سلمان به دنبال جایگزین برای محمد بن سلمان است که به نظر می رسد از چارچوب سیاست های همیشگی عربستان خارج شده و پروژه های داخلی و خارجی آن با شکست های بزرگ روبرو شده است.

الخلیج آنلایل افزود:به طور معمول تغییرات مهم برای خروج از یک بحران بزرگ و روز افزون است و به اعتراف ریاض این کشور در حال حاضر در یکی از بحران ها بزرگ تاریخ خود بسر می برد و اتهاماتی بین المللی علیه بن سلمان همچون جنایت قتل خاشقچی در کنسولگری این کشور در ترکیه چهره عربستان را مخدوش کرده و باعث شده تا سازمان های حقوقی بین الملل خواستار بازخواست محمد بن سلمان شوند.

طبق این گزارش، تحلیل ها درباره تغییرات جدید که در دستگاه سعودی صورت گرفته است دو گونه است:
نخست: بن سلمان پدرش را کنار می زند و خود قدرت را به عنوان پادشاه عربستان به دست می گیرد تا از تحریم های بین المللی نجات یابد به خصوص که جهان بر عمق روابط با ریاض تاکید دارد اما در عین حال خواستار محاکمه آمران قتل خاشقچی نیز است و اگر بن سلمان پادشاه شود نمی توان میان شخصیت وی و دولت عربستان تفکیک کرد و این مساله به منافع بین المللی صدمه می زند.
دوم اینکه ملک سلمان اقدام به نجات عربستان و ترمیم چهره آن در فضای بین المللی کرده و جایگزینی برای بن سلمان انتخاب کند و وی را مسئول عملکرد مشاوران و نزدیکانش در قتل خاشقچی معرفی کند در مقابل اما وی در محافل بین المللی مورد تعقیب قرا نگیرد. اما این تحلیل بعید به نظر می رسد چرا که بن سلمان هنوز جوان بوده و بیشتر از پدرش شیفته زعامت است هم اکنون نیز همانند حاکم عربستان رفتار می کند.

این پایگاه نوشت:ملک سلمان و پسرش در بسیاری از مسایل اقتصادی و سیاسی و حتی نظامی و روابط دوجانبه با کشورهای حاشیه خلیج فارس با یکدیگر اختلاف نظر دارند.
آرامکو یکی از نقاط اختلاف ملک سلمان و ولیعهد است. کارشناسان اقتصادی و سرمایه گذاران معتقدند که دخالت ملک سلمان در توقف طرح فروش بخشی از سهام آرامکو در بازارهای جهانی ضربه سخت به چشم انداز ‘۲۰۳۰’ و رویاهای بن سلمان بود.
بن سلمان از زمان روی کار آمدن بسیار سریع از طرح هایی خبر داد که در طول تاریخ جدید عربستان بسیار بی سابقه بود. وی از طرح اقتصادی خود موسوم به چشم انداز ۲۰۳۰ خبر داد اما علی رغم حمایت های رسانه ای و تبلیغاتی گسترده از آن اما بزودی با مشکلاتی که عربستان با آن مواجه شد کم کم روبه افول گذاشت.

با ورود ملک سلمان به مساله فروش سهام آرامکو و ممانعت از طرح سهام این شرکت در بازار جهانی پس از سه سال از اعلام آن در واقع اولین آزمون راهبردی طرح های بن سلمان از سوی پدرش بود و بازراهای جهانی در برابر این تصمیم متناقض ملک سلمان با ولیعهد غافلگیر شدند و رسانه ها به حقیقت تناقضات و اختلاف ها در داخل خاندان حاکم عربستان پرداخته و به انتظار عزل ولیعهد از سوی ملک سلمان یا کنار زدن ملک سلمان از سوی بن سلمان و یکه تازی در عرصه قدرت نشستند.
طبق این تحلیل به نظر می رسد که ملک سلمان به افکار بن سلمان درباره شرکت آرامکو اعتماد ندارد و خبرگزاری رویترز در ماه آگوست از منابع سعودی خبر داد که پادشاه عربستان مشورت هایی ر ا با خاندان سعودی و کارشناسان اقتصادی داشته و به این نتیجه رسیده که طرح های بن سلمان به نفع منافع ریاض نیست بلکه این طرح تاثیر منفی در منافع این کشور خواهد داشت.

موضوع دیگر مورد اختلاف میان پادشاه عربستان و ولیعهد این بود که با وجود حمایت رسانه های رسمی عربستانی و تایید عادی سازی روابط با اسرائیل و تایید انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس اشغالی و مذاکرات بن سلمان با مسئولان فلسطینی، آمریکایی و اسرائیلی درباره مساله فلسطین اما ملک سلمان هیچ اظهار نظری در این باره نداشته و در بیانیه هایی که از سوی وی منتشر می شود، پادشاه عربستان بر حق ملت فلسطین در سرزمینشان تاکید دارد.
بیش از یک سال است عربستان حمایت خود را از آنچه معامله قرن نامیده می‌شود اعلام می‌کرد طرحی که دولت ترامپ قرار است به زودی آن را معرفی کند و شامل پیشنهادی برای حل مساله فلسطین و سازش با رژیم اشغالگر است. این پیشنهاد شامل تشکیل کشور فلسطینی متشکل از نوار غزه، برخی مناطق کرانه باختری است.

اصطلاح معامله قرن از زمانی که ترامپ رئیس جمهور آمریکا شده مطرح شده است و پس از سفر «جرد کوشنر»، داماد و تیم وی به کشورهایی از منطقه شامل عربستان، مصر و سرزمین های اشغالی جزئیات این طرح به بیرون درز کرد.
الخلیلج آنلاین اضافه کرد: این درحالی است هیچ کدام از رهبران عربی و اسلامی به خود جرات نزدیکی به آن یا مطالبه ایجاد راه حل‌هایی برای آن نمی‌دهند، چون از تضییع حقوق فلسطینیان و لطمه به هویت قدس بیم دارند، اما ریاض رهبری گفت‌وگوها درباره آن را با مقامات اسرائیلی و آمریکایی به رهبری بن سلمان برعهده گرفته است در حالی که پدرش هم در این قضیه هیچ نقشی ندارد.
همچنین بسیاری از ناظران مسایل عربستان بر این قضیه اتفاق نظر دارند که بن سلمان در تلاش است، قدرت رجال دینی را در کشورش تضعیف کند.
وی این رویکرد را به عنوان یک کلید برای گشودن درب تغییر نظام سیاسی و گسترش فرهنگ غربی در جامعه سعودی و به بهانه ایجاد دموکراسی بیشتر که مغایر با خط مشی و سیاست شاهان سابق سعودی است، می داند.
ورود بن سلمان به مراتب قدرت ، کودتایی علیه سنت‌های گذشته و حتی سیاست‌هایی بود که توسط عمویش عبدالله بن عبدالعزیز برقرار شده بود.پیش از پادشاهی ملک سلمان در آغاز سال ۲۰۱۵ ارزش‌ها، اصول و فرهنگ جامعه محافظه کار عربستان حفظ شده بود اما هم اکنون فتواهای شرعی در عربستان هم نادیده گرفته می‌شود از جمله تصمیمی که در سپتامبر ۲۰۱۷ گرفته شده و موجب آن به زنان برای نخستین بار اجازه رانندگی داده شد که این اقدام علاوه بر لطمه ای که به جایگاه رجال دینی وارد کرد جایگاه سیاسی آنها را هم متزلزل کرد.
در برهه ای کوتاه بن سلمان هیات علمای ارشد سعودی را از نو تشکیل داد این یک نهاد دینی رسمی در عربستان که در سال ۱۹۷۱ تاسیس شده و شامل برجسته ترین فقهای سعودی است و ریاست آن را «عبدالعزیز آل الشیخ» مفتی کل عربستان برعهده دارد.
اما با این حال قابل توجه است که اصلاحات رژیم جدید «لیبرال» عربستان در فضای ناخوشایند سرکوب سیاسی و عقیدتی صورت گرفته است و به نظر می رسد «لیبرالیسم عهد جدید عربستان سعودی» قصد اصلاح همه چیز غیر از سیاست را داشت و به عقیده ناظران بیشتر نزدیک به یک مُدل لیبرال استبدادی است که برخی از حقوق اجتماعی را به عنوان یک سرپوش برای تثبیت سرکوبگری گسترده ارائه می کند.

سازمان ملل متحد یکی از بدترین تصمیم های ولیعهد عربستان بخصوص از زمانی که به عنوان وزیر دفاع منصوب شد را جنگ یمن می دانند که وخیم ترین بحران انسانی در تاریخ را رقم زده است.
اخیرا فشارها بر عربستان برای توقف تجاوز به یمن و بمباران غیرنظامیان در یمن افزایش یافته و حتی ریاض مجبور شده تا به حملات خود به غیرنظامیان به خصوص کودکان یمنی اذعان کند.
کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد هم در ۲۸ آگوست (۶ شهریور) ۲۰۱۸ تاکید کردند، حملات هوایی ائتلاف سعودی خسارات سنگینی را به غیرنظامیان وارد کرده که برخی از آن به حد جنایات جنگی می رسد.

عربستان هم اکنون برای خروج از بن بست جنگ یمن، مذاکره با حوثی‌ها را با میانجیگری سازمان ملل آغاز کرده است به خصوص که جنگ خسارات اقتصادی و جانی سنگینی برایش داشته و چهره بین المللی آن را هم مخدوش کرده است.
الخلیج آنلاین افزود: از جنگ یمن تا تضعیف نقش نهاد امر به معروف و نهی از منکر و نیز فعالیت‌های هیات رفاه و سپس اصلاحات اقتصادی واجتماعی تا بازداشت علماء و مبلغان و فعالان مملو از تناقض ها است.
مقامات قضایی عربستان محاکمه‌های محرمانه‌ای را آغاز کرده اند که در آنها اعدام مبلغین و رجال دینی برجسته ای در این کشور همچون شیخ سلمان العوده، علی العمری و شیخ عوض القرنی در دستور کار قرار گرفته است.

مساله قابل توجه این است که این سه نفر از برجسته ترین مبلغان سعودی هستند که جوانان و دانشجویان زیادی گرد آنها آمدند و در اشاره به تقدیر از مقام آنها از سوی مقامات سعودی باید گفت که ملک سلمان خود سال گذشته به شیخ العوده برای درگذشت همسر و فرزند وی در حادثه رانندگی تسلیت گفت اما سیاست های بن سلمان این شیخ را به سمت چوبه دار می برد.
در سه سال گذشته روحانیون، دانشگاهیان، فعالان و بازرگانان، شاهزاده ها و کسانی که چندان مشتاقانه از سیاست های جدید بن سلمان استقبال نکردند، بازداشت شدند اما ملک سلمان هیچگاه شخصا دراین باره اظهار نظر نکرده است با اینکه برخی از برادرزاده های خود نیز به اتهام فساد بازداشت شده بودند.

 این پایگاه تحلیل کرد: تغییرات جدید تلاش برای قراردادن قدرت در دست مجموعه ای به رهبری ولیعهد عربستان است که تمایل به تغییر همه امور در کشور دارد و از نظر خود می خواهد نظامی جدید ایجاد کند اما برعکس تاثیر گذاری آن کمتر و استبداد در آن بیشتر بوده چیزی که مطبوعات بین المللی هم در گزارش های خود بیان می‌کنند اما جای این سوال باقی است که آیا شاهزاده جوان می تواند پدرش را کنار بزند یااینکه ملک سلمان به بی پروایی و جسارت های پسرش پایان می دهد؟