هشدار در خصوص بحران کم‌آبی در پایتخت

به گزارش«شیعه نیوز»، سید آرش حسینی میلانی در جلسه علنی روز یکشنبه در نطق پیش از دستور خود به روز‌های آلوده سال اشاره کرد و گفت: در سال ۹۶ تنها ۱۴ روز هوای پاک داشته و آلودگی هوا در ۹۷ روز سال، نفسِ شهروندان تهرانی را به تنگ آورده است.

مشروح نطق حسینی میلانی در صحن علنی شورا به شرح زیر است:

«در آستانه زادروز آیت‌الله سیدمحمود طالقانی و سالگرد درگذشت دکتر محمد مصدق هستیم. آنچه که باید در این فرصت کوتاه به آن اشاره کنم، لزوم پاسداشت و گرامیداشت این دو بزرگمرد ایران زمین برای تاریخ و نسل‌های آینده است. بهتر دیدم برای این بزرگداشت بخش کوتاهی از سخنرانی مرحوم آیت‌الله طالقانی در ۱۵ اسفند ۵۷ را برایتان بازگو کنم.

آیت‌الله طالقانی می‌گوید:

«شخص دکتر مصدق که بود؟ دکتر مصدق مردی بود تحصیل‌کرده، ولی در زندگی اشرافی، در طبقه اشراف در دربار و یا پیرامون دربار، تغییر کرد، تحول یافت، مرد ملت شد. مرد اجتماع و نهضت شد. همان طوری که قرآن درباره موسی بیان می‌کند. دکتر مصدق با همکاری مرحوم مدرس این راه را باز کرد و این فکر را نشان داد که نه روس و نه انگلیس، بلکه ملت و این ملت است که باید سرنوشتش را خود به دست گیرد و راهش را بیابد و پیش رود. شخصیت دکتر مصدق مانند پزشک ماهری، انگشت روی نقطه درد گذاشت و گفت: ما باید در دنیای شرق و غرب، بی‌طرف باشیم. تز عدم تعهد را عنوان کرد. تزی که بعد‌ها از سوی «ناصر»، «نهرو» و «سوکارنو» و همه دنبال شد و اکنون رو به توسعه است.»

مرحوم طالقانی نماد وحدت و مدارا در جامعه ماست و قطعا این منش او برای شرایط امروز ما درس‌های بسیار دارد. ایشان در فرازی دیگر می‌گوید:

«حالا رسیده‌ایم به یک سرفصل تاریخی. دولتی داریم، نمی‌توانیم به این دولت سابقه سوءنظر بدهیم. باید ضعف‌ها را از بین ببریم، منفی را از میان برداریم، مثبت‌ها را تقویت کنیم، شما‌ها به جای فرزند من هستید، شما اشتباه بکنید من تذکر می‌دهم، من اشتباه کنم شما مرا از اشتباه درمی‌آورید. ما همه جزو یک خانواده هستیم. باید با هم بسازیم و اختلاف‌مان در حد اختلافات یک خانواده باشد، بدانید که همه با هم برادریم. بدانید که باید با هم زندگی کنید.»

خانم‌ها و آقایان!

در پایان سالی هستیم که تحولات فراوان و درس‌های بسیار برای ما به همراه داشت. امسال هم رنگ امید داشت و هم زمزمه بیم. در ابتدای امسال شاهد حرکتی مهم از سوی مردم بودیم. مردم با رای قاطع و یکپارچه خود به لیست اصلاح‌طلبان تکرار کردند که به اصلاحات اعتقاد دارند و اصلاح‌طلبی را بهترین رویکرد در عرصه مدیریت شهری می‌دانند.

با این حال، سال ۹۷ روی دیگری هم داشت که خود را در اعتراضات دی ماه نشان داد. اعتراضات مردم نه محصول نارضایتی آن‌ها از روند تحولات در چند ماه اخیر بلکه محصول انباشت طولانی‌مدت مطالبات بحقی است که متاسفانه در سال‌های گذشته از سوی برخی مسئولان وقت پاسخ داده نشد و نشنیدن صدایی است که روزبه‌روز قوی‌تر می‌شود و خیل بیشتری از مردم آن را بازگو می‌کنند. به عبارت دیگر، بخش مهمی از مردم از وضعیت و نحوه اداره کشور ناراضی هستند و بر این باورند که کشور خوب و کارآمد اداره نمی‌شود.

این مسئله ضروری می‌سازد ما به صورت مضاعف پاسخی درخور به صدای بیم‌ها و انباشت مطالبات‌شان داشته باشیم. ما باید قدردان مردمی باشیم که هم به پای صندوق‌های رأی می‌آیند و هم خواسته‌ها و مطالبات‌شان را بیان می‌کنند. مردمی که دغدغه شهر و کشور خود را دارند و شایسته بهترین امکانات و خدمات هستند. چاره کار رعایت متعهدانه اصول هشت‌گانه حکمروایی خوب است: مشارکت، حاکمیت قانون، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی، وفاق عمومی و آشتی ملی، عدالت و برابری همگان در برابر قانون، اثربخشی و کارایی.

در این چارچوب، همه جریان‌های سیاسی علیرغم اختلاف‌نظرهایشان باید در اداره امور کشور به توافقی پایدار و مبنایی برسند و بر این اساس، آشتی و وحدت ملی را زمینه‌ساز شوند. در این مسیر، اصول قانون اساسی به‌عنوان میثاق ملی مبنای وفاق عمومی شود و راه اصلاح و پیشرفت کشور با مشارکت همگانی هموارتر شود. باید توجه داشت که کشور دیگر هیچ منبع و ظرفیتی برای هزینه‌کرد در اختلاف و تفرقه و تنش‌های سیاسی و اجتماعی ندارد.

در عین‌حال ما اصلاح‌طلبان باید بکوشیم و هشیار باشیم که به ورطه جمود و تعصب و خودشیفتگی درنیافتیم و به‌جای محافظه‌کاری و توجیه‌گری، به اصلاح مستمر گفتمان اصلاحات بیندیشیم و اندیشه و برنامه‌های خود را پرنشاط و سرزنده در اختیار ملت قرار دهیم. این ملت از خشونت و آشوب و اخلال و هرج‌ومرج هیچ خیری ندیده است. ازآن‌روست که دست رد بر خشونت‌طلبی می‌زند و هیچ روی خوشی به آشوب‌طلبی و اخلال و نفرت‌پراکنی و وحشت‌آفرینی شبکه‌های به‌هم‌پیوسته و هم‌افزای ترور و ارعاب و دروغ نخواهد داد.

در تهران ما، این روز‌ها با نزدیک‌تر شدن بهار آلودگی هوا نیز کمتر به چشم می‌آید، اما باید به خود متذکر شویم در شهری زندگی می‌کنیم که در سال ۹۶ تنها ۱۴ روز هوای پاک داشته و آلودگی هوا در ۹۷ روز سال نفس شهروندان تهرانی را به تنگ آورده و موجب تعطیلی هشت روزه مدارس شده است. آمار‌ها حاکی از این مسئله است که تشدید آلودگی تهران بر وضعیت سلامتی شهروندان تهران بسیار موثر است. اگرچه ما در شورای شهر و همراه با شهردار محترم تلاش خود را کرده‌ایم تا از بودجه توسعه حمل و نقل عمومی بالاخص مترو در دولت و مجلس شورای اسلامی کاسته نشود و خوشبختانه اقدام یکپارچه‌مان تا حدی ثمربخش بود، اما این اقدامات کافی نیست.

آلودگی هوای تهران و سایر مسائل پیچیده شهر تهران محصول سال‌ها نابسامانی فرایندها، آشفتگی رویکرد‌های مدیریتی، درهم‌آمیختگی وظایف و مسئولیت‌ها است. بر روی هر مسئله که تمرکز می‌کنیم با انبوهی از هم‌پوشانی و تداخل وظایف مواجه می‌شویم که کلاف تصمیم‌گیری را پیچیده‌تر می‌کند. وضعیت بغرنج آلودگی هوا ماحصل اقدامات تنها یک نهاد نیست. اما گزارش شفافی از عملکرد دستگاه‌ها به افکار عمومی ارایه نمی‌شود و برای تحلیل این که هر اقدام تا چه اندازه توانسته از میزان آلودگی هوای شهر بکاهد، اطلاعاتی در دسترس نیست. اگر امروز ما اقداماتی اساسی و بزرگ مبتنی بر همکاری و خرد جمعی برای حل و فصل این چالش نداشته باشیم، آنگاه حل این بحران، دشوارتر، پرهزینه‌تر و زمانبرتر خواهند بود. در این راستا تقویت همکاری‌های بین بخشی اقدام خوبی است که استاندار محترم تهران آغاز کرده‌اند. دولت نیز وعده بازسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل جاده ایی را داده و شورای پنجم نیز مبلغ ۱۸۰ میلیارد تومان برای تسهیلات نوسازی اختصاص داده است. در حوزه برنامه‌ریزی با وجود رونمایی از طرح پیشنهادی شهرداری برای کاهش آلودگی هوا ما همچنان نیازمند یک برنامه جامع، روزآمد، فراگیر و متعهد به اهداف سنجش‌پذیر هستیم و در این مسیر استفاده از تجربیات بین‌المللی راهگشا است. توان خود پالایی هوای شهر تهران مدت‌هاست که به دلیل ساختار توپوگرافی و شرایط اقلیمی از آستانه تحمل اکولوژیک خود عبور کرده و ما چاره‌ای جز افزایش تقویت حمل و نقل عمومی و پاک نداریم. از این منظر، علاوه بر مترو و برقی‌سازی موتورسیکلت‌ها، پیشبرد پیاده‌سازی برنامه جامع توسعه دوچرخه‌سازی و اجرای شبکه مسیر‌های دوچرخه‌سواری کاملا مجزا، نیازمند حمایت اعضای محترم شورا و سایر مسئولان است.

چالش دیگر شهر تهران، مسئله کم‌آبی است که دیگر محدود و مختص به فصول کم بارش سال نیست. کاهش بارش‌های تهران به میزان ۳۱ درصد در مقایسه با میانگین درازمدت، به تنهایی نشاندهنده یک وضعیت هشداردهنده برای شهر تهران است. بحران کم‌آبی بحرانی است که برای حل آن نه فقط همراهی شهروندان که مهمتر از آن مسئولیت‌پذیری تمامی مسئولان را طلب می‌کند. حراست از فضای سبز شهری بدون توجه به وظیفه ما در حراست از منابع محدود آبی پایتخت امکانپذیر نیست. از سوی دیگر، ضروری است شهرداری تهران و به صورت خاص، سازمان پارک‌ها و فضای سبز تدابیر عملیاتی برای کسب آمادگی لازم را برای شرایط کم‌آبی سال آینده در دستورکار قرار دهد. در این مسیر باید ابتکار عمل به خرج داد و با بهره‌گیری از دانش بومی گیاه‌شناسان و سایر متخصصین، الگوی کشت مناسب را برای شرایط دشوار پیش‌رو تدارک دید.

تهران از قرن‌ها پیش به شهر چنار‌ها شهرت داشته است. جهانگردان و سیاحان بسیاری از چنار‌های تهران نوشته‌اند و برخی از آن‌ها تهران را چنارستان نامیده‌اند. همچنین باغ‌های تهران، یادگار پدران و مادرانی است که با عشق و دلسوزی آن‌ها را به ما سپردند و وظیفه امروز ما، انتقال این میراث مشترک به نسل‌های آینده است. اما افسوس که با گسترش بی‌حد و حصر شهر تهران بسیاری از فضا‌های سبز و آزاد از بین رفته‌اند و این در حالی است که فضا‌های سبز و باغ‌ها فقط مختص به صاحبان آن‌ها نیستند بلکه جزو میراث سبز شهر تهران هستند. دیرزمانی است مافیای باغ‌خواری و سوداگران زمین به جان سرسبزی شهر افتاده‌اند. درختان تهران که مایه تازگی هوای شهر بودند، به بهای گزاف «طرح برج باغ‌ها» از ریشه برکنده شدند. آنچه باقی مانده، نمایی از شهری است که دوستدار درخت و سبزی و طبیعت نیست. در این راستا امید است شورای شهر تهران میراثی ماندگاری با لغو طرح برج باغ‌ها از خود بجای بگذارد و مانع از تخریب معدود باغ‌های باقی مانده شود.

در همین مورد نیز شهرداری تهران وظیفه مهمی برعهده دارد. براساس مصوبه شورای شهر، سازمان پارک‌ها موظف است گزارش طرح شناسنامه باغات را تهیه کند که خوشبختانه مقارن با هفته منابع طبیعی گزارش مذکور برای ۲۳۴۷ پلاک به شورای شهر ارسال شده است. من منکر مشکلات و پیچیدگی‌های اجرای این طرح نیستم، اما تا زمانی که طرح شناسنامه باغات به طور کامل توسط شهرداری به شورای شهر برای بررسی و تصویب ارسال نشود ما دچار ابهام‌های آماری در رابطه با فضا‌های سبز مجتمع‌ها و باغات خواهیم بود. لازم است سازمان پارک‌ها تکمیل طرح شناسنامه باغات را تسریع کند.

ما برای برون‌رفت از بحران‌ها و چالش‌های کنونی مانند آلودگی هوا، کمبود آب، ترافیک، نابودی باغ‌ها و نمونه‌های بی‌شمار دیگر تنها به انجام کار‌های پژوهشی و فنی نیاز نداریم. نیاز داریم تا برای حفظ و مانایی میراث مشترک شهری‌مان در کنار هم باشیم، گفت‌وگو کرده و در‌های شورا را به روی دانشگاهیان، صاحب‌نظران، خبرگان محلی و فعالان مدنی بگشاییم. ما باید تلاش کنیم ظرفیت بی‌نظیر نهاد شورایاری در تهران را به منزله یک فرصت ببینیم و دایره مشارکت شورایاران و معتمدان محلی را در فرایند‌های نظارتی و تصمیم‌سازی افزایش داده و جسم و جان شهر را اعتلا بخشیم.

این روز‌ها که صدای اصلاح کمتر از صدای اعتراض‌ها به گوش می‌رسد و بسیاری از شهروندان، احساس طردشدگی دارند، نیاز داریم به گفت‌وگو بنشینیم و بر سر مسائل مهم ملی و شهری همفکری کرده تا بتوانیم برای خروج از این بحران‌ها طرحی نو دراندازیم. در این رابطه ارزیابی عملکرد شش ماهه شورای پنجم، چشم‌انداز مشارکت همگانی را در سال آینده برای شورا و مردم روشن‌تر خواهد ساخت.

این روزها، شهر حال و هوای نو شدن و عید دارد. سیاهی و سردی زمستان می‌رود تا روشنی و گرمای بهار بیاید. در این ایام که شاهد جنب و جوش، تحرک و نوخواهی و تلاش برای تحول‌آفرینی بر چهره خانه‌ها و شهر هستیم، چه خوب است نخست از خانه‌تکانی دل‌هایمان آغاز کنیم و کینه از سینه‌ها بزدائیم. بیاییم بذر امید را بار دیگر در دل‌هایمان بکاریم و از آن مراقبت کنیم و به آینده‌ای بهتر، شهری نوتر و شهروندانی شادتر امیدوار باشیم.

امیدوارم که شادی این نوشدگی و نوزایی در دل‌های ما بماند و بتابد و هیچ نور امیدی در حبس و حصر نماند؛ ان‌شاالله. شادی این ایام بر همگان بی حد و حصر باد».