فاصله گرفتن عربستان از امارات و نزدیک شدن به ترکیه

به گزارش«شیعه نیوز»، منابعی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از سردی این روزهای روابط عربستان و امارات خبر داده و تاکید کردند که چه بسا به تنش و یا شاید خروج امارات از ائتلاف عربی به رهبری عربستان که جنگ یمن را فرماندهی می کند منجر شود.

این منابع در گفت‌وگو‌ با روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» تاکید کردند: اختلافات بین عربستان و امارات در مسائل متعددی از جمله جنگ یمن و رابطه با جنبش اخوان المسلمین است در حالی که نزدیکی عربستان به ترکیه رو به افزایش است و ملاحظه شده که طی چند ماه اخیر به ندرت تبادل دیدارهای بین رهبران دو کشور و بخصوص از سوی شیخ محمد بن زاید، ولی عهد ابوظبی و شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد عربستان صورت گرفته است.

کشور امارات از روند شتاب نزدیکی ترکیه به عربستان احساس نگرانی می‌کند، بخصوص که «بینالی ایلدریم»، نخست وزیر ترکیه چهارشنبه گذشته طی سفر رسمی 2 روزه به ریاض رفت و مورد استقبال باشکوه مقامات این کشور قرار گرفت او 2 بار با ملک سلمان دیدار کرد که یکی نشستی پشت درهای بسته برای بررسی اوضاع منطقه بود، ایلدریم همچنین با محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی هم دیدار کرد و آن را مثمر ثمر خواند، این در حالی است که شاهزاده بن سلمان هم در روزهای آتی به آنکارا می‌رود.

مساله قابل توجه این است که نزدیکی ترکیه به عربستان در زمانی اتفاق افتاده که روابط ترکیه و امارات به اوج تنش رسیده آن هم به دنبال حمله شدید رجب طیب اردوغان به شیخ عبدالله بن زاید به دلیل توئیتی که در متهم کردن «خیر الدین پاشا»، فرمانده نظامی عثمانی و حاکم مدینه منوره به سرقت آثار اسلامی این شهر و انتقال آن به ترکیه و ارتکاب جنایت در حق ساکنان این شهر داشت و اردوغان هم با خشم به وی پاسخ داد:« جد تو کجا بود وقتی که فخر الدین پاشا از مدینه منوره دفاع می‌کرد، ای بدبخت که به ما بهتان می زنی».

هجمه اردوغان زمانی شدت گرفت که خطاب به وزیر خارجه امارات گفت: پایت را از گلیمت درازتر نکن تو هنوز مردم ترکیه و همچنین اردوغان را نمی‌شناسی اما اجداد اردوغان را که اصلا نمی‌شناسی.

رئیس جمهور ترکیه در جریان سفر دوره‌ای خود به چند کشور آفریقایی شامل سودان، چاد و تونس چند توافقنامه نظامی، امنیتی و اقتصادی منعقد کرد که مهم‌ترین آن امضای معاهده‌ای با سودان درباره تاسیس پایگاهی نظامی در جزیره سواکن مشرف به سواحل یمن و عربستان در دریای سرخ بود موضوعی که خشم مقامات مصری را به همراه داشت و این خشم در هجمه‌های رسانه‌ای شدید علیه سودان و دولت عمرالبشیر بازتاب داشت در حالی که عربستان هیچ عکس العملی به این اقدام نشان نداد بلکه چیزی خلاف آن اتفاق افتاد یعنی ایلدریم از آن استقبال کرد.
پیام اردوغان به عربستان در حمله شدید آن به بشار اسد، رئیس جمهور سوریه و متهم کردن آن به تروریسم و درخواست برای کناره گیری وی به عنوان شرط صلح در سوریه نمود پیدا کرد  این پیام با آغاز سفر بینالی ایلدریم به ریاض همزمان شد اما پیام دوم آن همزمان خطاب به مصر و امارات بود و در نفوذ نظامی ترکیه در سودان و ایجاد پایگاه ترکیه در جزیره سواکن و اعزام نظامیان ترکیه به قطر نمایان شد، بخصوص که پایگاه سواکن نزدیک به پایگاه‌های نظامی امارات در جزایر اریتره و یمنی خواهد بود.
«انور قرقاش»، وزیر مشاور در امور خارجه دولت امارات توئیتی را منتشر کرد که نشانه نگرانی امارات از نزدیکی عربستان و ترکیه بود، او گفت: «کشورهای عربی نیاز به تحکیم محور عربی و نقش محوری ریاض و قاهره دارند»؛ وی افزود: رویکردهای طائفه‌ای و حزبی جایگزین مقبولی نیست و جهان عرب هرگز توسط تهران یا آنکارا رهبری نمی‌شود بلکه پایتخت‌های آن گرد هم هستند.
اظهارات قرقاش موید این نظریه است که می‌گوید ریشه اختلافات موجود در سیاست‌های خارجی امارات و عربستان این است که عربستان ائتلاف‌هایی را بر مبنای اصول طائفه‌ای در منطقه و بخصوص در یمن ایجاد می‌کند و از حزب اصلاح یمن و عبد ربه منصور هادی بر اساس خاستگاه‌های طائفه‌ای سنی حمایت می‌کند در حالی که امارات ائتلاف‌های خود را بر اساس اصولی سکولار گذاشته است و از همین رو از سرنگونی نظام بشار اسد در سوریه حمایت قوی نمی‌کند و با عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر نیز روابط محکمی دارد.

علائم احیای مجدد ائتلاف ترکیه و عربستان در روزهای گذشته بیشتر نمود پیدا کرده است و احتمالا این ائتلاف در هفته‌های آتی عمیق‌تر شود و به هر شکلی بر اوضاع و بخصوص در سوریه تاثیر خواهد گذاشت چون هر دو از معارضان مسلح ضد نظام سوریه حمایت می‌کنند و خواهان کناره گیری اسد هستند، عربستان خطر نقش سنی ترکیه که سکانداری اجلاس سران کشورهای اسلامی در استانبول را برعهده داشت و به دنبال احیای نقش عثمانی‌هاست آگاه است  از همین رو تصمیم به مهار و مقابله با بزرگتر شدن این نقش دارد.
یک منبع کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به رای الیوم گفت: نزدیکی عربستان و ترکیه می‌تواند به آشتی عربستان با قطر منجر شود موضوعی که می‌تواند به انزوای امارات منجر شود و مشاهده شده که از شدت هجمه رسانه ای قطر علیه عربستان کاسته شده در حالی که علیه امارات بیشتر شده است.

وی افزود: قطر در ابتدای بحران پیش آمده با کشورهای عربی بنای اجتناب از درگیری با عربستان را گذاشته و بر حمله به امارات و بخصوص شیخ محمد بن زاید ولی عهد ابوظبی متمرکز شد اما عربستان با تقویت ائتلاف خود با امارات و تشدید حملات خود علیه قطر برنامه آن را ناکام گذاشت به گونه‌ای که در اوایل ماه جاری میلادی کمیته همکاری امارات و عربستان برای همکاری امنیتی و نظامی تاسیس کرد تا هسته جایگزینی شورای همکاری خلیج فارس باشد.
بر اساس اخباری از داخل امارات جناحی در داخل حکومت امارات به سمت تضعیف ائتلاف با عربستان فشار می آورد و به دنبال راهی برای برون رفت از جنگ یمن و تقویت محور امارات و مصر در مقابله با نزدیکی عربستان و ترکیه است.

منابعی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تاکید کردند که این محور به زیان روابط ائتلافی عربستان و امارات به سرعت در حال رشد و قدرت گرفتن است.

شکاف در روابط عربستان و امارات روز به روز بزرگ‌تر می‌شود و نزدیکی عربستان به ترکیه و جنبش اخوان المسلمین یمن ( حزب اصلاح) و سکوت در برابر ایجاد پایگاه نظامی ترکیه در جزایر سواکن سودان همگی نشانه سردی علنی نشده روابط ابوظبی-ریاض است که اگر به سرعت مهار نشود می تواند به تنش و چه بسا جدایی منجر شود.