عمره و حج فجایع گذشته ابهامات آینده

به گزارش«شیعه نیوز»، سال 94 فجایع بسیار سختی را در مناسک عمره و حج شاهد بودیم. رخ دادهایی که منجر به تعطیلی عمره و وجود ابهام های متعدد در حضور زائران ایرانی در حج سال جاری شد.
اگر چه با نگاه به تاریخچه برگزاری عمره و حج رخ دادهای مشابهی را می توان دید از جمله قتل عام حجاج در سال 1366 که منجر به شهادت 275 نفر از حجاج ایرانی شد، اما بروز چندین فاجعه بزرگ در یک سال گذشته موجب شد سال بسیار سختی در حوزه حج و عمره را شاهد باشیم.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی روابط سیاسی ایران و عربستان دچار تنش شد. این تنش های سیاسی بیشترین تأثیر را در حوزه حج داشت چرا که عربستان و جو سیاسی حاکم بر این کشور موجب شد مدام شاهد بدرفتاری های مختلف با حجاج و عمره گزاران ایرانی در عربستان باشیم.

در همین خصوص حجت الاسلام قاضی عسکر نماینده ولی فقیه در گفت وگویی اختصاصی با خبرگزاری ایکنا به برخی از این آزار و اذیت ها اشاره و عنوان کرد: رفتارهایی در فرودگاه، کوچه و خیابان و اطراف حرم برای زائران ایرانی به وجود آمده و آزار و اذیت هایی صورت می گرفت. از جمله گاهی ضرب و جرح هایی با روحانیان صورت می گرفت و نمونه هایی داشتیم که مثلاً افرادی با خنجر وارد مسجد النبی شده و قصد داشتند حمله کنند که خوشبختانه این اتفاق رخ نداد و برخی دستگیری ها که با بهانه های واهی صورت می گرفت.

اما اوج سوء رفتار با زائران ایرانی در عربستان وقتی علنی شد که مسئله تعرض به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده رسانه ای شد. اتفاقی که در یک اتاق بدون دوربین مداربسته رخ داد!

نکته ای که نباید در این اتفاق از نظر دور داشت این است که بنا به گفته مسئولان ایرانی به محض بروز این اتفاق در فرودگاه جده مسئولان ایرانی از بروز آن مطلع شدند اما هیچ اطلاع رسانی در این خصوص انجام ندادند و پس از اینکه یکی از مسئولان بخش پزشکی حج و زیارت (که بعد این اتفاق را تکذیب کرد اما جریان علنی شده بود) این موضوع را به خبرنگار یکی از رسانه ها اعلام کرد و موضوع علنی شد، مسئولان مربوطه به اظهار نظر و جبهه گیری علیه آن پرداختند.

اعتراض ها در کشور به این رفتار زشت مسئولان فرودگاه جده به حدی بالا گرفت که دستور توقف برگزاری عمره برای زائران ایرانی صادر شد.

چه حکمی برای دو مأمور خاطی فرودگاه جده صادر شد؟

پس از این اتفاق و علی رغم قول های متعدد مسئولان ایرانی و حتی عربستانی مبنی بر پیگیری این موضوع و اشد مجازات دو مأمور خاطی سعودی، پس از گذشت یک سال (این اتفاق روز 8 فروردین 94 رخ داد) و علی رغم اینکه اعلام شد حکم دو مأمور سعودی صادر شده است، هیچ مقام مسئولی مجازات در نظر گرفته شده برای این دو مأمور را اعلام نکرد و همه مسئولان از حکم خاطیان این حادثه اظهار بی اطلاعی کردند و همچنان مسئله ازسرگیری اعزام حدود شش میلیون متقاضی ثبت نام کننده برای حضور در عمره مفرده در ابهام قرار دارد.

اما پس از تعطیلی عمره و در حالی که مقدمات برای حضور 64 هزار زائر ایرانی در مناسک حج در حال انجام بود، اولین کارشکنی عربستان بروز کرد و مسئولان این کشور اجازه تخلیه حدود 100 تن داروی ارسالی از ایران را ندادند (ایران هر ساله قبل از آغاز مناسک حج و طبق قرارداد با دولت عربستان داروهای مورد نیاز حجاج خود را به این کشور ارسال می کرد) و این داروها چندین روز در فرودگاه جده و در شرایط بسیار بد نگه داری و به کشور بازپس فرستاده شد.

بهانه عربستان برای این اقدام، زودتر ارسال شدن این داروها بود. بخش قابل توجهی از این داروها از بین رفت و ایران مجبور شد بخشی از داروهای مورد نیاز حجاج خود را از عربستان تهیه کند و سایر داروها را دوباره به این کشور ارسال کند.

دیه کشته شدگان سقوط جرثقیل چه زمانی پرداخت می شود؟

هنوز مناسک حج شروع نشده بود که خبر سقوط جرثقیل در مسجد الحرام موجب تحیر جهانیان شد. حادثه ای که در آن 114 نفر از زائران حاضر در مسجد الحرام کشته شدند که 11 نفر آنها ایرانی بودند. پس از این حادثه که به دلیل طوفان و عدم رعایت مسائل ایمنی جرثقیل رخ داد، دولت عربستان از اعطای دیه بسیار سنگینی به خانواده های کشته شدگان و مجروحان این حادثه و همچنین فراهم کردن امکان حضور بستگان نزدیک آنها در مناسک حج آینده خبر داد. اما پس از گذشت یک سال هنوز این وعده ها عملی نشده و دیه کشته شدگان حادثه سقوط جرثقیل داده نشده است.

مرگبارترین فاجعه تاریخ حج / 7000 کشته یا 2000 ؟

دوم مهر سال 94 مصادف با 10 ذی الحجه و در حالی که همه مسلمانان در انتظار پایان مناسک حج و برگزاری جشن عید قربان بودند، فاجعه ای عظیم در سرزمین منا رخ داد. فاجعه ای که هنوز تعداد کشته شدگان آن دقیقاً مشخص نیست. دولت عربستان دو روز پس از فاجعه منا تعداد کشته شدگان این فاجعه را بیش از 700 نفر اعلام کرد این عدد بعدها به رقم دو هزارو 236 نفر رسید اما مسئولان ایرانی تعداد کشته شدگان را بر اساس شواهد موجود بیش از هفت هزار نفر اعلام کرده اند.

اگر چه عدد هفت هزار کشته چند بار در برخی سایت های وابسته به دولت عربستان منتشر شد اما به سرعت این رقم حذف و همان عدد بیش از دو هزار کشته مطرح شد.

اکنون بیش از هفت ماه از فاجعه منا گذشته است و اگر چه عمدی نبودن وقوع این فاجعه به طور قطع اعلام شده اما هنوز دلیل بروز آن مشخص نیست و در حالی که مسئولان ایرانی سوء مدیریت مسئولان عربستانی را دلیل بروز این فاجعه اعلام می کنند، مسئولان عربستانی بر عدم رعایت قوانین از سوی زائران تأکید دارند. هنوز هم دیه کشته شدگان منا پرداخت نشده و پیگیری ها در این خصوص هم نتیجه بخش نبوده است.

اما مسائل مربوط به حج در سال 94 به همینجا ختم نشد. پس از به شهادت رسیدن شیخ نمر فقیه شیعه عربستانی و وارد شدن خسارت به کنسولگری و سفارت خانه عربستان در ایران، دولت عربستان روابط سیاسی خود را با ایران قطع کرد. اولین سؤالی که پس از قطع روابط مطرح شد موضوع حج 95 بود و اگر چه دولت عربستان از همان ابتدا اعلام کرد از زائران ایرانی برای شرکت در حج 95 استقبال خواهد کرد، اما هنوز برای هیئت شش نفره از مسئولان حج و زیارت که باید ماه قبل برای بستن قراردادهای حج به عربستان می رفتند روادید صادر نکرده است.

سفارت سوئیس اکنون حافظ منافع ایران در عربستان و عربستان در ایران است اما آیا این سفارتخانه توان اعطای 64 هزار روادید برای زائران حج 95 را دارد؟ به ویژه اینکه مشخصات و مدارک زائران باید در سامانه خاصی که عربستان تعیین کرده است طی پروسه زمانی طولانی وارد و سپس ویزای حجاج صادر شود.

از سوی دیگر با توجه به قطع روابط اقتصادی، سیاسی و ... و برقرار نبودن پروازهای مستقیم از ایران به عربستان و بلعکس، این مسئله مهم مطرح می شود که پروازهای حج آیا از کشور ایران به عربستان برقرار خواهدشد یا حجاج مجبور خواهند شد از کشور دیگری عازم عربستان شوند.

مسئله تأمین داروها و مواد غذایی حجاج، پخت غذای حجاج که در سال های گذشته در آشپزخانه های مرکزی ایران در عربستان انجام می شد، کرایه هتل ها و اسکان حجاج و ده ها موضوع دیگر مسائل مبهمی هستند که در صورت صدور روادید برای هیئت ایرانی و پس از آن در صورت به توافق رسیدن این هیئت با مسئولان حج عربستان و بستن قراردادهای حج 95 مشخص خواهد شد.


انتهای پیام/654