ناکارآمدی آموزش و پرورش و مداخله بیگانگان در تربیت دانش آموزان

به گزارش «شیعه نیوز»، اردوان مجیدی در یادداشتی نوشت: چند سالی است که شاهد شکل گرفتن جریان تلاش برای تاثیر بر تربیت در کشور، توسط کشورهای دیگر و نهادهای بین المللی هستیم. شاید مشهورترین آنها تلاش یونسکو با برنامه آموزش 2030، و حمایت سوال برانگیز دولت وقت از آن، و شتاب برای تدوین و تصویب سند داخلی، و ابلاغ سریع آن بود، که حساسیتهای زیادی را در ایران برانگیخت.

اما علاوه بر آن، تلاشهای دیگری، هم توسط شرکتهای بین المللی، هم توسط نهادهای بین المللی، و هم به صورت مستقیم توسط برخی کشورها انجام شده است. از نمونه های شرکتهای بین المللی، می توان به حمایت شرکت ال جی و گلدیران در پروژه هائی نظیر گلدکیدز اشاره کرد. پشتیبانی یونسکو از ارائه خدمات رایگان سکوهای(پلتفرمها) آموزش الکترونیک در دوران کرونا به زبانهای مختلف از جمله زبان فارسی، از نمونه حمایت نهادهای بین المللی، و راه اندازی موسسه فرهنگی در ایران و نیز بورسیه و جذب مستقیم شاگردان دبیرستانی توسط ترکیه را می توان نمونه ای از تلاش مستقیم کشورها نام برد.

این تلاشها عمدتا حمایت از کودکان و نوجوانان مناطق محروم را در تمرکز خود دارد. از این وجه خیرخواهانه و بشردوستانه، و از این منظر شایسته قدردانی است. اما:

آیا مقاصد اصلی همه حمایت کنندگان تنها بشر دوستی است؟
آیا می توان منکر تاثیرگذاری فرهنگی و اجتماعی، و تربیت فرزندان این کشور با مقاصد سیاسی شد؟
آیا ضعفهای نظام تربیت ما، و ضعف توجه حاکمیت به مسئله تعلیم و تربیت نیست که فضای مداخله بیگانگان در تربیت ما را فراهم کرده است؟

آیا ضعفهای نظام تربیت ما، و ضعف توجه حاکمیت به مسئله تعلیم و تربیت نیست که فضای مداخله بیگانگان در تربیت ما را فراهم کرده است؟

آیا براستی ما کشور فقیری هستیم که نتوانیم بستر تربیت فرزندانمان را در اقصی نقاط کشور به نحو شایسته و در خور جمهوری اسلامی ایران فراهم کنیم؟
آیا موضوع تعلیم و تربیت، موضوع درجه 2 و 3 در مسائل کشور در بین حکومت مردان، و در سطح اولویت بندی تصمیمات آنها نیست؟
آیا نتیجه کیفیت نامطلوب تعلیم و تربیت را در خروجی های آن، چه از وجه توانمندیهای کاربردی و عملی، و چه در زمینه رفتاری و فرهنگی، در سالهای گذشته متوجه نشده‌ایم؟
آیا پافشاری بر آموزش با رویکردهای معیوب و کلیشه‌ای کتابهای درسی رسمی، تدریس حفظ محور، محتواهای غیر نافع، ایجاد فضای مدرک محور، ارزشیابی کلیشه‌ای و کنکوری، و جهت دادن این ارزشیابی‌ها به کل فرایند آموزشی، آموزش ماشینی بودجه‌بندی شده محتوای آموزشی، و ابعاد دیگر این آموزش معیوب، که معیوب بودن آن بر هیچ خبره آگاه این حوزه پوشیده نیست، منجر به این عدم کیفیت خروجی های آن، و عدم برآورده شدن نیازهای تربیتی جامعه، نشده است؟
آیا اصلا آموزش و پرورش فراموش نکرده است که ماموریت آن، تربیت کردن فرزندان برای ایفای نقش واقعی در جامعه است؟ و عملا خود را فقط مامور تعلیم مطالب کلیشه‌ای، ارزشیابی کلیشه‌ای همانها، و اعطای مدرک ندانسته است؟
آیا متوجه آن نشده‌ایم که بافت تعلیم و تربیت کشور، بر یافتن و تربیت ویژگیهائی در افراد معدودی متمرکز شده، که آنها را در المپیادها،کنکور و نظایر آن، به حد بالای دانسته‌ها و مهارت در نوع خاصی از آموزش نظری، که مورد توجه دانشگاههای خارج از کشور نیز هست برساند، و آنها را تحویل فرایند جذب آنها می‌دهد، و تربیت همان تعداد را در کارنامه برجستگیهای خود نمایش می‌دهد، و توانمندی مورد نیاز واقعی الباقی افراد را رها می‌کند؟
آیا میزان خسارتی که از نظر ناکارآمدی و نااثربخشی آموزش و پرورش رسمی به کشور وارد می شود، قابل اندازه گیری است؟

آیا میزان خسارتی که از نظر ناکارآمدی و نااثربخشی آموزش و پرورش رسمی به کشور وارد می شود، قابل اندازه گیری است؟

اینها سوالاتی است که پیش روی ما قرار گرفته است، و متاسفانه ما پاسخهای خوبی به آنها نداریم و نمی دهیم.

شاید مصداق ما در این مقال، این شعر باشد که:

چون نیک نظر کرد، پر خویش در آن دید، گفتا ز که نالیم که از ما است که بر ماست.

*****

یکی دو سال پیش در یکی از جلسات رسمی با حضور برخی از مسئولین، از فعال شدن چندین سکوی آموزش مجازی بین‌المللی در جذب شاگردان و مدارس ایرانی صحبت می‌کردم، و در این مورد هشدار می‌دادم. یکی از مسئولین حاضر، در عین بی اهمیت خواندن این مسئله، در تائید حرف بنده، مثالی از مدرسه فرزند خودش را ذکر کرد، که اخیرا برای تبلیغ خود، اعلام کرده از که فلان سکوی بین المللی، در آموزش مجازی کودکان، در شرایط کرونا استفاده می کند. جالب بود که استدلال ایشان در بی اهمیت دانستن مسئله، تعداد کم این مدارس بود! امروز که طیف زیادی از مدارس (اگر نگوئیم همه آنها)، حداقل درگیر بستر واتساپ شده و به عنوان بستر تقریبا رسمی تعامل با شاگردان و خانواده‌ها، از آن استفاده می‌کنند، شاید بتوانیم کمی از عمق فاجعه‌ای را که رخ داده و می دهد، درک کنیم.

دو سه سال قبل، هم در یادداشتی در فارس، و هم به صورت یک معماری طراحی شده در قالب یک سند در مرکز ملی فضای مجازی، از لزوم به هم پیوستن و ایجاد شبکه تعاملی بینابینی پیام رسانهای داخلی صحبت کردم، و سازوکارهای عملی تحقق آن را هم نشان دادم. اما نه مسئولین حکومتی به این موضوع توجه فرمودند، و نه متولیان خصوصی و نیمه خصوصی پیام رسانهای داخلی حاضر شدند از ”فقط خودم“، ”فقط خودم“، گفتن دست بردارند. و امروز شاهد فروافتادن تقریبا تمام تعاملات اجتماعی کشور، در بستر پیام رسان واتساپ هستیم. در فهم اشراف اطلاعاتی و امنیتی این نرم افزار در تمام شئون مردم، همین بس که می دانیم بدون فعال و روشن بودن نرم افزار بر روی گوشی شما، از رایانه خود نمی توانید به آن متصل شوید (العاقل یکفیه الاشاره).

بیش از دو دهه هم هست که از فاجعه تعلیم و تربیت رسمی در کشور سخن می گویم، اما کو گوش شنوا. و قَالُواْ مَعْذِرَةً إِلَى رَبِّکُمْ وَلَعَلَّهُمْ یتَّقُونَ.

*****

تلاش یک کشور برای انتشار فرهنگ و سیاستهای خود، معمول و منطقی است، و نکوهیده هم نیست؛ و بعضا از منظر بین المللی، شایسته تقدیر نیز هست. اما مسئله اصلی این است که آیا ما کار خودمان را درست انجام داده‌ایم؟

*****

در ادامه خبری را که در خبرگزاری آناتولی درج شده بدون هیچ دخل و تصرفی منعکس می کنم:

برگزاری آزمون بورس تحصیلی دبیرستان‌های ترکیه در تهران

دانش‌آموزان ایرانی امروز برای کسب بورسیه تحصیلی در مقطع متوسطه در ترکیه آزمون دادند.

06.06.2022 - تهران/ خبرگزاری آناتولی

دانش‌آموزان ایرانی که خواستار تحصیل در مقطع دبیرستان در ترکیه امروز در آزمون گزینش دانش‌آموزان خارجی که توسط بنیاد معارف و وزارت آموزش و پرورش ترکیه در چارچوب «بورسیه‌های بین‌المللی دانش‌آموزی» در تهران برگزار شد، شرکت کردند.

این آزمون که از امروز درموسسه فرهنگی یونس امره ترکیه در تهران آغاز شد و به مدت دو روز ادامه داشته باشد و در دو مرحله کتبی و شفاهی برگزار می‌شود.

اغلب این دانش آموزان که از مناطق محروم و دورافتاده ایران برای شرکت در آزمون به تهران آمده‌اند، برای تحصیل در دبیرستان‌های امام خطیبق ترکیه رقابت می‌کنند.

عبدالعزیز پرنیان پور یکی از والدین دانش آموزان شرکت کننده به خبرنگار آناتولی گفت: برای این آزمون از شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان به تهران آمدیم.

او افزود: آمدیم تا فرزندان‌مان بورسیه بگیرند و تحصیلات خود را در ترکیه تکمیل کنند. ما می‌خواهیم فرزندانمان تحصیلات عالی خود را به پایان برسانند و به موفقیت برسند.

محمدعلی یکی از دانشجوآموزان ایرانی با بیان اینکه زبان ترکی را از فیلم و سریال‌ها یاد گرفته، گفت: از شهر گمیش تپه استان گلستان آمده‌ام، ترکیه را خیلی دوست دارم، به همین دلیل می‌خواهم در این امتحان شرکت می‌کنم.

بکر آکمان، مدیر دبیرستان دخترانه آناتولی پندیک که در کمیته امتحانات حضور دارد، اظهار داشت: دانش آموزان از بیش از 100 کشور در این برنامه در ترکیه تحصیل می‌کنند.

وی افزود: در حال حاضر، 108 دانش آموز از 60 کشور در مدرسه ما تحصیل می‌کنند. ابتدا کلاس آموزش زبان ترکی برای دانش آموزان برگزار می‌شود. از ترم اول کلاس نهم می‌توانند ترکی صحبت کنند.

انتهای پیام