مذهب چیست؟ این‌که می‌گویند مذهب ریشه عرشی دارد، مقصود چیست؟

شیعه نیوز:
پرسش
مذهب چیست؟ ریشه عرشی دارد یعنی چی؟
پاسخ اجمالی
لغت‌شناسان برای واژه «مذهب» معانی متعددی ذکر کرده‌اند؛ مانند: آیین، دین، روش، سنت، شرع، شریعت، طریقه، طریقت، کیش، مسلک، مشرب، نحله، راه‌ و روش، طریقه، هریک از فرقه‌ها و گرایشات دینی با مجموعه‌‌ای از آیین‌‌ها و آموزه‌‌ها.[1] به نظر می‌رسد همه این معانی به دو معنا بر می‌گردد: یک به معنای دین و دیگری فرقه و گرایش خاصی از یک دین. به بیان دیگر، "مذهب" به معنای راه و روش است و در مفهوم دینی، به مسیر اعتقادی افراد، مذهب گفته می‌شود.[2] در این تعریف، می‌توان مذهب را در ارتباط با اصل دین هم به کار برد. به عنوان نمونه، بیان شود که پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )، بنیان‌گذار مذهب اسلام بود. اما اکنون در بیشتر موارد از واژۀ "مذهب" در روش‌های فرعی برگرفته از اسلام استفاده شده و در مورد اصل اسلام از واژه "دین" و یا "آیین" استفاده می‌شود.[3]
در هر صورت اگر مقصود از مذهب، دین یا فرقه حق باشد، در این صورت می‌توان گفت که ریشه عرشی دارد؛ زیرا در تعریف دین حق(نفس الامری) گفته شد: «آنچه در علم الهى و مشیّت ربانى براى هدایت انسان به سوى رستگارى وجود دارد».[4]
[1]. ر. ک: فرهنگ فارسی عمید، واژه «مذهب».
[2]. ابن منظور، لسان العرب، ج 1، ص 394، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[3]. ر. ک: 4932.
[4]. ر. ک: هادوى تهرانى، مهدی، ولایت و دیانت، ص 18- 22، قم، مؤسسه فرهنگى خانه خرد، چاپ دوم، 1380ش.

T