چرا امام علی( علیه السلام ) قاتلان عثمان را قصاص نکرد؟

شیعه نیوز:
پرسش
السلام علیکم! چرا امام علی( علیه السلام ) قاتلان عثمان را قصاص نکرد؟
پاسخ اجمالی
1. عثمان تنها توسط یک فرد کشته نشد، تا توسط حاکم اسلامی قصاص شود، بلکه انقلابی گسترده از سوی مسلمانان صورت گرفت که در نهایت به کشته شدن او انجامید؛ لذا امام علی( علیه السلام ) نمی‌توانست ده‌ها هزار نفر را به جرم انقلابی مجازات کند که خود عثمان نیز در بروز آن بی‌تقصیر نبود.
2. در تأیید این مطلب در کتاب وقعه صفین آمده است که: راوى گفت: ابو امامه باهلى و ابو درداء که نزد معاویه (در شام) بودند، بر او وارد شده و گفتند: اى معاویه، بر چه اساسی با این مرد «حضرت علی ( علیه السلام )» جنگ مى‏کنى؟ به خدا سوگند که او در قبول اسلام از تو بسى پیشتر، و به امر حکومت از تو شایسته‏تر و به پیامبر خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نزدیک‌تر است، پس بر چه اساس با او مى‏جنگى؟ معاویه گفت: بر پایه خونخواهى عثمان با او مى‏جنگم؛ چرا که او قاتلان عثمان را پناه داده است، به او بگویید دست ما را برای دست‌یابی به قاتلان عثمان بازگذارد و آنها را به ما نشان دهد، در آن صورت من نخستین کسى از ساکنان شام خواهم بود که با او بیعت می‌کنم. پس به سوى على ( علیه السلام ) روانه شدند و او را از گفته معاویه آگاه کردند. على ( علیه السلام ) گفت: (اگر قاتلان عثمان را مى‏جویید) اینها هستند که مى‏بینید. پس بیست هزار نفر یا بیشتر، کسانى که زره آهنین پوشیده بودند، به نحوی که بجز چشمانشان پیدا نبود در آن‌جا بودند که گفتند: ما همه قاتلان او هستیم، اگر بخواهند قصاص کنند باید همه ما را قصاص کنند. پس ابو امامه و ابو درداء برگشتند و در هیچ‌یک از معرکه‏هاى جنگ شرکت نکردند و این جریان در ماه رجب بود.[1]
3. این پرسش نیز می‌تواند مطرح شود که اگر معاویه واقعا! در این برخوردها قصد دفاع از مظلوم را داشت؛ چرا به دفاع از خون‌خواهی حضرت حمزه قیام نکرد؟! آیا جز این است که در آن‌جا خود و پدرش دخالت داشتند؟ و جز این است که وی کشته شدن عثمان را بهانه قرار داد برای مقاصد سیاسی خود؟!

[1]. «قال و خرج أبو أمامة الباهلی و أبو الدرداء فدخلا على معاویة و کانا معه فقالا یا معاویة علام تقاتل هذا الرجل فو الله لهو أقدم منک سلما و أحق بهذا الأمر منک و أقرب من النبی ص فعلام تقاتله فقال أقاتله على دم عثمان و أنه آوى قتلته فقولوا له فلیقدنا من قتلته فأنا أول من بایعه من أهل الشام فانطلقوا إلى علی فأخبروه بقول معاویة فقال هم الذین ترون فخرج عشرون ألفا أو أکثر مسربلین فی الحدید لا یرى منهم إلا الحدق فقالوا کلنا قتله فإن شاءوا فلیروموا ذلک منا فرجع أبو أمامة و أبو الدرداء فلم یشهدا شیئا من القتال حتى إذا کان رجب». المنقرى، نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص 191، تحقیق، عبد السلام محمد هارون، القاهرة، المؤسسة العربیة الحدیثة، الطبعة الثانیة، افست قم، منشورات مکتبة المرعشى النجفى، 1404 هـ. ق.