شیعه را وِردگرا معرفی کرده‌ایم

به گزارش «شیعه نیوز»، نشست «معرفی ابعاد شخصیتی علامه محمدتقی جعفری» و رونمایی از ویراست جدید ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه اثر علامه جعفری شامگاه دوشنبه، ۱۸ آذرماه، با حضور حجت الاسلام والمسلمین «سیدعبدالله فاطمی‌نیا»، استاد اخلاق، «عبدالله نصری»، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) و حجت‌الاسلام «سیدمصطفی میرلوحی»، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در محل سالن آیت‌الله مهدوی کنی(ره) دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد.

حجت الاسلام فاطمی نیا در این نشست طی سخنانی با اشاره به جامعیت علمی شخصیت علامه جعفری گفت: این جامعیت داشتن کار آسانی نیست. علوم متفاوت هستند. هر علمی گستره و حواشی دارد اما علامه جعفری در علم، اخلاق و شخصیت جامعیت داشت. باید به این موارد بها دهیم، گاهی می گوییم خوش‌نفسی. برخی افراد خوش‌نفس هستند و برخی بدنفس. تعابیر از بیان مساله عاجز است.

این استاد اخلاف تصریح کرد: نظربلندی یکی از خصوصیات علامه جعفری بود. تا نظربلندی نباشد انسان به هیچ جا نمی رسد، دین ما بسیار بزرگ است. گاهی مجبور می شوم بی ادبانه صحبت می کنم و می گویم مرا به ریش سفیدم ببخشید. می گویم در این بازار(دین) دنبال کسانی هستند که ساخته شدند. از سر شب تا سر صبح نماز بخوان و فردا هم روزه بگیر اما اگر نظربلند نباشی و صفات عالیه هم نداشته باشی هیچ چیز گیرت نمی آید.

راز نجات حضرت یونس(ع) از دل ماهی

وی تاکید کرد: ما یک سری ریاضات داریم که ریاضیات شرعیه نام دارند، برخی ریاضات نیز غیرشرعیه هستند. شریعت پای ریاضات غیرشرعیه را امضا نکرده است. خلاف شرع فقط شراب خوردن نیست. ختم انعام، قرآن خواندن است، اما شریعت پای آن را امضا نکرده، من‌درآوردی است. مثال زدم. یعنی تفهیم در جامعه نشده است. باید آن را درک کرد. آنچه که یونس را از شکم ماهی بیرون آورد فهمیدن «سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» بود. این را فهمید و نجات یافت. من بسیار ناراحت می شوم که در مجالس یادداشت می دهند که پنج مرتبه «أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ» بخوانید؛ بعد می گویند مسلمانان و شیعیان در ایران وردگرا هستند. من می گویم اولا این را تفهیم کن. به ما نگفته اند مضطر یعنی چه. ریاضت هم همین است. فقط گفتند پنج بار بخوان. ریاضات شرعیه قیدی دارد. ریاضات شرعیه برای انسان های نظربلند نتیجه می دهد. این سخن علمی است.

اخلاق را با برخی اظهارنظرها پایمال می کنیم

حجت الاسلام فاطمی نیا تصریح کرد: مساله این است که ما اخلاق را با برخی اظهارنظرها پایمال می کنیم. مثلا می گویند فلانی چه طور آدمی است؟ می گوید خوب است فقط کمی متکبر است! دیگر چه می‌خواست بشود؟ امام صادق(ع) فرمود: «اگر کسی آن قدر حلم نداشته باشد که جهل جاهلان را رد کند و نیز آن قدر تقوا نداشته باشد که به دنبال حرام نرود و با مردم به مدارا رفتار نکند، ایمانش به درد نمی‌خورد. ترقی در تمام عرصه‌ها بستگی به نظربلندی افراد دارد که مرحوم علامه از این دسته یعنی جزء افراد نظربلند بود.

وی با اشاره به جامعیت شخصیت علامه جعفری ادامه داد: اجتهاد یعنی مجتهد شدن و این کار آسانی نیست. در نجف علمایی بودند که ادیب و شاعر بودند و نظیر نداشتند. مجتهد بودن شوخی نیست. اصول که علما و طلاب می خوانند بسیار سخت است. پدرم می گفت طلاب فکر می کنند که اصول را متوجه می شوند اما فهم آن سخت است. علامه جعفری از شاگردان آیت الله خویی بود که از اعاجیب روزگار به شمار می رفت. ده ها مجتهد از پای درس او برخاستند. من حتی تقریرهایی را که علامه جعفری از آیت الله خویی نوشته است، دیده ام.

علامه جعفری، فقیه و اصولی و مجتهد بود که کمرتبه ای نیست

این استاد اخلاق تاکید کرد: علامه جعفری، فقیه و اصولی و مجتهد بود که کمرتبه ای نیست. بعد از اینکه فقیه بود، فیلسوف بود. خود فلسفه دریای عمیقی است، آسان نیست. الان تعجب می کنم. یکی از مسایل در فلسفه مباحث و دعواها اثرات وجود و اثرات ماهیت است که فلسفه خوانده ها می دانند. یکی از دعواها آن است که می گویند ماهیت اصیل است و دیگری می گوید وجود اصیل است. برای مثال ملاصدرا اول اصالتِ ماهیتی بود. خودش هم در اسفار می گوید که من اصالت ماهیتی بودم و از این مسلک دفاع می کردم سپس خدا مرا نورانی کرد و فهمیدم که ماهیت اصیل نیست.

وی اضافه کرد: حال آنان که در این مسلک هستند و می گوید ماهیت اصیل است، می گویند تشکیک در وجود است. اگر یک اصالت ماهیتی تشکیک در وجود را بپذیرد، چه طور ممکن است؟ تضاد می شود. ماهیت اصیل است ولی تشکیک در آن نیست، این سخت است.

حجت الاسلام فاطمی نیا در ادامه بیان کرد: علامه جعفری فیلسوف بود. اول فقیه بود و ثُم فیلسوف بود. در بیانات مقام معظم رهبری هم آمده است. علامه شرح بلند بر مثنوی و نظربلندی داشت. علامه می‌گوید مردم در مورد مثنوی سه قسمت هستند. عده اول استاد هستند. دسته دوم مستعد هستند اما باز هم محتاج به استاد هستند تا راهنمایی کند تا بفهمند و دسته سوم اهلیت مثنوی را ندارند و نباید بخوانند.

شرح نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین(ع) گل سرسبد کار‌های علامه است

وی با بیان اینکه یکی از هنر‌های مهم تلخیص و رقیق کردن کتب است، افزود: علامه جعفری در شرحی که بر مثنوی مولوی داشته، آن را تلخیص و رقیق کرده که البته سختی و رنج زیادی نیز در این راه متحمل شده است. شرح نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین(علیه السلام) گل سرسبد کار‌های علامه است، البته باید اشاره کرد که نمک کار علامه جعفری را امیرالمؤمنین(علیه السلام) عطا کرده و تمام توفیقات ایشان از آنجا بوده است.

حجت الاسلام فاطمی‌نیا در پایان خاطرنشان کرد: اخلاق حسنه مرحوم علامه جعفری به حق امر خاصی است که باید به آن پرداخته شود و تنها در این ظواهر خلاصه نمی ‌شود. پسر ایشان برای من گفت که پدرم را در حد شرح نهج‌البلاغه و کتب دیگر و علامه بودن ایشان می ‌شناختم، اما پس از فوت ایشان دانستم که مطلب چیز دیگری بوده است. عرفانی که علامه جعفری از امام‌العارفین کسب کرده، جای شرح زیادی دارد.