چرا تنها در سده اول غیبت، امام زمان( عجه الله تعالی فرجهم الشریف ) افراد خاصی را به عنوان نماینده انتخاب فرموده و این رویکرد در سده‌های بعدی ادامه نیافت؟

شیعه نیوز:
پرسش
چرا غیبت صغری امام زمان( عجه الله تعالی فرجهم الشریف ) نواب خاص داشتند ولی در زمان غیبت کبری خبری از نائب در جامعه نیست؟
پاسخ اجمالی
در پاسخ به این پرسش چند مطلب بیان می‌شود:
1. غیبت صغری مقدمه‌ای برای آغاز غیبت کبری بود و در این دوره، نایبان خاص، وظیفه داشتند تا شیعیان را آماده غیبت امام مهدی( عجه الله تعالی فرجهم الشریف ) کنند. در دوره غیبت صغری، شیعیان توانستند خود را برای ورود به مرحله جدید آماده کنند. بنابراین، هدف اصلی از تعیین نواب خاص، تحقق یافته بود و دیگر نیازی به تعیین نایب خاص نبود، چون با آغاز غیبت کبری - که هدف از آن، حفظ جان امام، آزمایش مردم، آماده‌سازی مردم جهان برای قیام امام در آخرالزمان بود - تعیین نایب خاص، با اهداف و فلسفه غیبت تعارض پیدا می‌کرد.[1]
2. در صورتی که نایبان خاص آن‌حضرت ادامه پیدا می‌کردند امکان داشت فرصتی ایجاد شود تا بعضی افراد دروغگو ادعای نیابت امام زمان( عجه الله تعالی فرجهم الشریف ) را کنند. در این بین تشخیص دادن فرد صادق از کاذب برای مردم سخت می‌شد. از این‌رو؛ امام زمان، ناچار بود برای معرفی خودش معجزه‌ای اظهار نماید بلکه برای اشخاص دیرباور چندین معجزه انجام دهد، تا در صحت ادعایش یقین کنند. در این میان اشخاص حُقّه‌باز و ساحر هم پیدا می‌شدند که مردم را فریب می‌دادند و با ادعای امامت و اظهار سحر و جادو، مردم را گمراه می‌نمودند، و خود این قضیه مفاسد و اشکالات زیادی برای مردم ایجاد می‌کرد.[2]
3. وجود چنین نائبانی باعث می‌شد که همچون تمامی بندگان خاص و صالح خدا، دشمنان در کمین آنها باشند، آنها را رها نکرده، شکنجه و آزارشان ‌کنند.[3]

[1]. ر. ک: موسوی، سید فخرالدین، سؤال از امام مهدی( عجه الله تعالی فرجهم الشریف ) در روایات، ص 95 – 97، قم، محدث، 1383ش.
[2]. امینى، ابراهیم، دادگستر جهان، ص 153، قم، شفق، 1380ش.
[3]. همان، ص 152.

T