آیا امام علی( علیه السلام )، نیروی دریایی داشت و کارخانه کشتی‌سازی راه انداخته بود؟

شیعه نیوز:
پرسش
در زمان امام علی( علیه السلام ) آیا نیروی دریایی بوده و آیا در منابع صحیح و معتبر، چه شیعه یا سنی، آمده که امام علی( علیه السلام ) کارخانه کشتی‌سازی راه انداخته و بندری در جده درست کرده بود؟
پاسخ اجمالی
1. گرچه – شاید به دلیل عدم نیاز – گزارش معتبری از وجود نیروی دریایی در زمان امام علی( علیه السلام ) یافت نشد، اما یکی از سیاست‌های امنیتی و دفاعی آن‌حضرت این بوده که افرادی را در مناطق آبی برای امنیت و دفاع می‌گذاشتند؛ چنان‌که در روایتی از حضرتشان چنین نقل شده است:
«هرگاه با دشمن مواجه شدید یا دشمن به سمت شما حمله‌ور شد، لشکرگاهتان بر فراز بلندی‌ها یا دامنه کوه‌ها "یا بین رودخانه‌ها باشد"، تا براى شما پناه و براى دشمن، مانعى بر سر راه باشد».[1]
2. درباره این‌که امام علی( علیه السلام ) کارگاه کشتی‌سازی داشتند، ما در منابع معتبر و قابل استناد، گزارشی نیافتیم.
البته یکی از نویسندگان غربی به این موضوع اشاره کرده که؛ «حضرت امیرالمؤمنین علی( علیه السلام ) برای رونق سفرهای دریایی دستور ساختن کارگاه کشتی‌سازی را صادر فرمود، تا از درآمد عمومی، مخارج آن تأمین و به خطّ تولید برسد، و پس از اتمام کارگاه کشتی‌سازی شخصاً آن‌را افتتاح فرمود».[2]
تا کنون به سند ادعای فوق دست نیافتیم، اما در صورت یافتن منبعی برای این ادعا، به ویرایش این پاسخ خواهیم پرداخت.

[1]. «فَإِذا نَزَلتُم بِعَدُوٍّ أو نَزَلَ بِکُم فَلیَکُن مُعَسکَرُکُم فی قُبُلِ الأَشرافِ، أو سِفاحِ الجِبالِ، أو أثناءِ الأَنهارِ»؛ نصر بن مزاحم‏، وقعة صفین، ص 124، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، چاپ دوم‏، 1404ق؛ شریف الرضى، محمد بن حسین‏، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 371، قم، هجرت‏، چاپ اول‏، 1414ق.
[2]. ژایگر آلمانی، رودلف، خداوند علم و شمشیر(زندگی پرافتخار علی)، مترجم: منصوری، ذبیح الله، ص 85، تهران، مجید، 1391ش.

T