آیا حرز امام رضا( علیه السلام ) یا «رقعة الجیب»، دارای مستندی روایی است؟

پرسش
رقعة الجیب، حرز امام رضا( علیه السلام ) چیست؟ آیا صحت دارد؟ چه آدابی دارد؟
پاسخ اجمالی
شیخ صدوق گزارش می‌کند، امام رضا( علیه السلام ) در سفرش زمانی که در خانه حُمَید بن قحطبه اقامت گزید، لباسش را درآورد و به او داد. او نیز لباس را برداشت و به کنیزکی داد تا آن‌را بشوید. بعد از مدتی کنیزک برگشت و کاغذی را به حمید داد و اظهار داشت که آن‌را از جیب امام رضا( علیه السلام ) یافتم. او نیز کاغذ را به امام نشان داد و از حضرتشان پرسید که این کاغذ حاوی چیست؟! امام در پاسخ فرمود: این حِرزی[1] است که ما آن‌را از خود جدا نمی‌کنیم. حمید از امام خواست تا محتوای آن حرز را به او بیاموزد. امام ابتدا فرمود: این حرز سپری در برابر شیطان و فرمان‌روای(ستم‌گر) است، و هر کس آن‌را در جیب خود نگه‌دارد، تحت حفاظت خواهد بود. سپس متن حرز را به او املا فرمودند:
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ بِسْمِ اللَّهِ‏ إِنِّی أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْک إِنْ کنْتَ تَقِیّا أَوْ غَیرَ تَقِیّ أَخَذْتُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْبَصِیرِ عَلَى سَمْعِک وَ بَصَرِک لَا سُلْطَانَ لَک عَلَی وَ لَا عَلَى سَمْعِی وَ لَا بَصَرِی وَ لَا عَلَى شَعْرِی وَ لَا عَلَى بَشَرِی وَ لَا عَلَى لَحْمِی وَ لَا عَلَى دَمِی وَ لَا عَلَى مُخِّی وَ لَا عَلَى عَصَبِی وَ لَا عَلَى عِظَامِی وَ لَا عَلَى أَهْلِی وَ لَا عَلَى مَالِی وَ لَا عَلَى مَا رَزَقَنِی رَبِّی سَتَرْتُ بَینِی وَ بَینَک بِسِتْرَةِ النُّبُوَّةِ الَّذِی اسْتَتَرَ بِهِ أَنْبِیاءُ اللَّهِ مِنْ سُلْطَانِ الْفَرَاعِنَةِ(سَطَوَاتِ الْجَبَابِرَةِ) جَبْرَئِیلُ عَنْ یمِینِی وَ مِیکائِیلُ عَنْ یسَارِی وَ إِسْرَافِیلُ مِنْ وَرَائِی وَ مُحَمَّدٌ(ص) أَمَامِی وَ اللَّهُ مُطَّلِعٌ عَلَى مَا یمْنَعُک وَ یمْنَعُ الشَّیطَانَ مِنِّی اللَّهُمَّ لَا یغْلِبُ جَهْلُهُ أَنَاتَک أَنْ یسْتَفِزَّنِی وَ یسْتَخِفَّنِی اللَّهُمَّ إِلَیک الْتَجَأْتُ اللَّهُمَّ إِلَیک الْتَجَأْتُ اللَّهُمَّ إِلَیک الْتَجَأْت».[2]

[1]. ر. ک: «استفاده از حرز برای از بردن ترس و چشم زخم»، 25619؛ «آیات و دعاها جهت همراه داشتن»، 37268؛ «حرزی از امام رضا( علیه السلام ) برای عید نوروز»، 95850.
[2]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا( علیه السلام )، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 138، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق؛ ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، محقق، مصحح، کرمانی، ابوطالب، محرر، محمد حسن، ص 33، قم، دار الذخائر، چاپ اول، 1411ق.

T