از حسين ( علیه السلام ) تا مهدى ( عجه الله تعالی فرجهم الشریف )

شیعه نیوز:

پرونده محرم
«كاف» اسم كربلا و «هاء» اشاره به شهادت و هلاكت عترت طاهره (خاندان مكرّم حضرت رسالت) است؛ «ياء» اشاره به يزيد است كه بر حسين ( علیه السلام ) ظلم نمود؛ «عين» اشاره به عطش و تشنگى حسين ( علیه السلام ) [و ياران عزيز او] است و «ص» اشاره به صبر آن حضرت است [در مقابل مصايب و شدايد]. زكريّا ( علیه السلام ) وقتى اين را بشنيد، در مسجد خويش سه روز اعتكاف نمود و از معاشرت با مردم خوددارى كرد و پيوسته گريه و زارى نمود و مرثيه‏ سرايى مى‏ كرد:

از امام صادق ( علیه السلام ) نقل شده است كه فرمودند:
«قَالَ لِى أَبِى مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىٍّ قَرَأَ عَلِىُّ بْنُ أَبِى طَالِبٍ ( علیه السلام ) إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِى لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ عِنْدَهُ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ فَقَالَ لَهُ الْحُسَيْنُ ( علیه السلام ) يَا أَبَتَا كَأَنَّ بِهَا مِنْ فِيكَ حَلَاوَةً فَقَالَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ ابْنِى إِنِّى أَعْلَمُ فِيهَا مَا لَمْ تَعْلَمْ إِنَّهَا لَمَّا نَزَلَتْ بَعَثَ إِلَىَّ جَدُّكَ رَسُولُ اللَّهِ فَقَرَأَهَا عَلَىَّ ثُمَّ ضَرَبَ عَلَى كَتِفِىَ الْأَيْمَنِ وَ قَالَ يَا أَخِى وَ وَصِيِّى وَ وَالِىَ أُمَّتِى بَعْدِى وَ حَرْبَ أَعْدَائِى إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ هَذِهِ السُّورَةُ لَكَ مِنْ بَعْدِى وَ لِوُلْدِكَ مِنْ بَعْدِكَ إِنَّ جَبْرَئِيلَ أَخِى مِنَ الْمَلَائِكَةِ حَدَّثَ إِلَىَّ أَحْدَاثَ أُمَّتِى فِى سُنَّتِهَا وَ إِنَّهُ لَيُحَدِّثُ ذَلِكَ إِلَيْكَ كَأَحْدَاثِ النُّبُوَّةِ وَ لَهَا نُورٌ سَاطِعٌ فِى قَلْبِكَ وَ قُلُوبِ أَوْصِيَائِكَ إِلَى مَطْلَعِ فَجْرِ الْقَائِمِ ( عجه الله تعالی فرجهم الشریف )؛ 1

راوى نقل مى‏ كند: از امام صادق ( علیه السلام ) شنيدم مى‏ فرمود: «پدرم امام محمّد باقر ( علیه السلام ) برايم نقل فرمود كه اميرالمؤمنين حضرت على ( علیه السلام ) در حالى‏ كه امام حسن ( علیه السلام ) و امام حسين ( علیه السلام ) در محضر مبارك او بودند «سوره مباركه قدر» را قرائت فرمود؛ امام حسين ( علیه السلام ) عرض كرد: «پدر جان! گويا شنيدن اين سوره از دهان مبارك تو شيرينى ويژه‏ اى دارد.» پس حضرت امير ( علیه السلام ) در پاسخ او فرمود:

«اى فرزند رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و فرزند من! من از اين سوره [خاطره‏ اى‏] دارم كه تو خبر ندارى. هنگامى كه اين سوره نازل شد، جدّ تو پيامبر خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) مرا به حضور طلبيد و آن را بر من قرائت فرمود. سپس دست بر شانه راست من زده، فرمود: «اى برادر! سرپرست و وصى امتّم پس از من و ستيزگر با دشمنان من تا روزى كه برانگيخته شوند! اين سوره، پس از من براى توست و سپس در شأن فرزندان تو. همانا برادرم جبرئيل- كه برادرم در ميان فرشتگان است- رويدادهاى امّتم را در روش‏ هايش برايم بازگو كرد و او آنها را همانند حوادث نبوّت براى تو بازگو مى‏ كند. اين سوره در قلب تو و اوصياء تو تا هنگام طلوع فجر قائم آل محمّد ( علیه السلام )، نورى درخشان دارد.»

1. تفسير كهيعص‏
   از امام عصر، ارواحنا له الفداء، درباره تأويل عبارت «كهيعص» پرسيدند. فرمودند:
   «هذه الحروف مِنْ انْباءِ الغيب اطَّلَعَ اللّهُ عَليها عَبْدَهُ زَكَرِيّا ثُّمَ قَصَّها على محمّد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و ذلكَ انَّ زَكَرِيّا ( علیه السلام ) سألَ رَبِّهُ انْ يُعَلِّمَهُ الْاسْماءَ الخَمْسَةَ فَاهْبَطَ عَلَيْهِ جَبْرَئيلُ فَعَلَّمَهُ ايّاها فكان زكريّا اذا ذَكَرَ محمّداً و عليّاً و فاطمة والحسن سَرى عَنْهُ هَمُّهُ وَانْجَلى كَرْبُهُ وَ اذا ذَكَرَ اسْمَ الْحُسَيْنِ ( علیه السلام ) خَنَقَتْهُ الْعَبْرَةُ وَ وَقَعَتْ عَلَيْهِ الْبَهْرَةُ فَقَالَ ذاتَ يَوْمٍ: الهى‏
   مابالى اذا ذكَرْتُ ارْبَعاً مِنْهُمْ تَسَلَّيْتُ بِاسْمائِمْ مِنْ هُمُومى و اذا ذكرتُ الحسينَ ( علیه السلام ) تَدْمَعُ عينى و تَثُورُ زُفْرتى فَأنْبأَه اللّه تباركَ وَ تَعالى عَنْ قِصَّتِهِ فَقالَ كهيعص.
   فالكافُ اسْمُ «كربلاء» وَالْهاءُ «هلاك» والياء «يزيدُ» وَ هُوَ ظالِمُ الْحُسَيْنِ والعينُ «عَطَشُهُ» والصّادُ «صَبْرُهُ» فَلَمّا سَمِعَ بذلك زكريّا ( علیه السلام ) لَمْ يُفارِقُ مَسْجِدَهُ ثَلاثَةَ ايَّامٍ وَ مَنع فيهن النّاسَ مِنَ الدّخولِ عليه وَاقْتل على البكاءِ و النّحيبِ و كان يُرثيِه: الهى أَتُفْجِعُ خَيْرَ جميع خلقكَ بولده؟ الهى أَتُنْزِل بَلْوى هذِهِ الرّزيّةَ بِفنائهِ؟ الهى أَتَلْبِسُ علياً و فاطمةَ ثوبَ هذِهِ الْمُصيبةِ؟ الهى تَحِلُّ كُرْبَة هذِهِ المصيبةِ بساحَتِهِما؟ ثُمَّ كان يقول الهى ارْزُقْنى ولداً تَقرُّبِهِ عَيْنى عَلى الْكِبَرِ فاذا رزقتنيه فَافْتَنّى بِحُبّهِ ثُمَّ أَفْجِعْنى بِهِ كما تُفْجِعُ محمّداً حبيبَكَ بولده. فرزقه اللّه يحيى وفَجَّعَهُ بِهِ وَ كانَ حملُ يحيى سِتَّةَ اشْهُرٍ وَ حَمْلُ الْحُسَيْنِ كَذلِكَ ...؛ 2

احمدبن اسحاق پس از مناظره‏ اى كه با يكى از دشمنان اهل بيت ( علیه السلام ) داشت، وقتى مى‏ بينيد از مجاب كردن او ناتوان است، به خدمت امام عسكرى ( علیه السلام ) مى‏ رسد تا جواب‏ها را از ايشان بپرسد. آن حضرت هم او و سعدبن عبداللّه اشعرى را كه به همراهش بود، به فرزند بزرگوارشان ارجاع مى‏ دهند. از جمله سؤالات آنها از حضرت مهدى (عجه الله تعالی فرجهم الشریف) اين سؤال است كه:

از تأويل كهيعص مرا مطّلع فرمائيد.

امام عصر ( علیه السلام ) در جواب فرمودند:

«اين حروف از اخبار غيبيّه است كه خداوند، زكريّا را از آن مطّلع نمود. سپس داستان را براى حضرت محمّد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) بيان فرمود و خلاصه ماجرا اين است كه زكريّا از خداوند درخواست نمود كه اسامى پنج تن را به او ياد دهد و جبرئيل فرود آمده، اسامى پنجگانه را به ايشان تعليم نمود. هر زمان كه زكريّا نام‏ هاى محمّد، على، فاطمه و حسن ( علیه السلام ) را مى‏ برد، شاد مى‏ شد؛ ولى آنگاه كه نام مقدّس امام حسين ( علیه السلام ) را مى‏ برد، دلش شكسته و اشكش جارى مى‏ گشت. روزى گفت: خدايا! مرا چه مى‏ شود كه هرگاه نام چهارتن بالا را مى‏ برم، دلم تسلّى مى‏ يابد و هرگاه نام مبارك حسين ( علیه السلام ) را مى‏ برم، اشكم جارى مى‏ شود و نفسم در سينه گره مى‏ خورد؟

خداوند از حادثه مربوط به امام حسين ( علیه السلام ) بدين‏گونه خبر داد كه كهيعص.

امام عصر، ارواحنا فداه، در ادامه فرمودند:
«كاف» اسم كربلا و «هاء» اشاره به شهادت و هلاكت عترت طاهره (خاندان مكرّم حضرت رسالت) است؛ «ياء» اشاره به يزيد است كه بر حسين ( علیه السلام ) ظلم نمود؛ «عين» اشاره به عطش و تشنگى حسين ( علیه السلام ) [و ياران عزيز او] است و «ص» اشاره به صبر آن حضرت است [در مقابل مصايب و شدايد]. زكريّا ( علیه السلام ) وقتى اين را بشنيد، در مسجد خويش سه روز اعتكاف نمود و از معاشرت با مردم خوددارى كرد و پيوسته گريه و زارى نمود و مرثيه‏ سرايى مى‏ كرد:

بار خدايا! آيا بهترين بندگان و مخلوقات را به مرگ فرزندش [با اين كيفيت‏] مبتلا مى‏ كنى؟ بارالها! آيا اين بليّه را با شهادت حسين ( علیه السلام ) بر حبيبت خاتم انبياء نازل مى‏ فرمايى؟ خداوندا! آيا بر على و فاطمه لباس اين مصيبت را مى‏ پوشانى؟ پروردگارا! آيا آثار اين مصيبت بزرگ را در چهره على و فاطمه ظاهر مى‏ سازى؟

آنگاه زكريّا عرض كرد: خداوندا! به من نيز فرزندى عنايت فرما و او را در پيرى مايه روشنايى چشمم قرار ده و مرا به وسيله او امتحان فرما و در مرگ او دل مرا بسوزان؛ چنان كه خاتم انبياء را به مصيبت فرزندش مبتلا مى‏ كنى. خداوند به او يحيى را مرحمت فرمود كه شهيدش كردند و مدّت حمل او نيز مانند امام حسين ( علیه السلام ) شش ماه بود.»
پى‏ نوشت‏ها:

(1). مجلسى، محمّدباقر، «بحارالانوار»، ج 25، ص 70.
(2). ابن بابويه، محمّد بن على، «كمال‏الدّين و تمام النّعمه»، ج 2، ص 333.

T