بازخوانی مقتل امام حسین(ع) از سوی دین‌شناس و فیلسوف آلمانی

به گزارش «شیعه نیوز»، در دومین برنامه از سلسله نشست‌های فرهنگی با عنوان "شبی با نویسندگان آلمانی" که به موضوع نهضت عاشورا اختصاص داده شده بود، رونالد پیچ به بازخوانی مقتل حضرت امام حسین(ع) به زبان آلمانی پرداخت.

در این نشست فرهنگی که با حضور جمعی از علاقمندان ایرانی و آلمانی در سالن جلسات رایزنی فرهنگی كشورمان در آلمان برگزار شد، «رولاند پیچ»، محقق، نویسنده، فیلسوف و دین‌شناس دانشگاه ماکسیمیلیان مونیخ درباره کتاب «شهادت جانسوز اباعبدالله‌الحسین(علیه السلام)» ترجمه مقتل امام حسین(علیه السلام) سخن گفت.

«هاینریش ووستنفلد»، یکی از شرق‌شناسان آلمانی قرن نوزدهم با کنکاش در کتابخانه‌های معتبر آن روزگار از جمله برلین، پاریس، لایدن و سنپترزبورگ بخش‌های پراکنده‌ای از نسخه عربی مقتل الحسین از نوشته‌های ابومِخنف لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف بن سُلیم الغامدی الأزدی، مورخ شیعه اهل کوفه را جمع آوری می‌کند و ظاهرا بر حسب تأثیرپذیری و علاقه یک شاهزادگان آلمانی آن دوران نسبت به واقعه تاریخی عاشورا، مجموعه مذکور را ترجمه می‌کند.

کتاب مذکور در سال 1883 میلادی تحت عنوان «داستان تاریخی شهادت حسین بن علی (علیه السلام) و انتقام» در 212 صفحه در مجله «مقالات انجمن تاریخی و فلسفی و علوم گوتینگن» به چاپ رسیده و منتشر شده است.

در سال 1395 و پس از 135 سال در حالیکه متن قدیمی ترجمه آلمانی مقتل به فراموشی سپرده شده بود، با حمایت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در برلین، متن داستان تاریخی شهادت حسین بن علی(علیه السلام) و انتقام توسط دونالد پیچ بازنگری می‌شود و بر اساس استاندردهای زبان آلمان امروزی بازنویسی و ویرایش می‌شود و نهایتا مجموعه مذکور که در شکل پیشینش در قالب یک مقاله بلند در سال 1883 میلادی چاپ شده بود، این بار در قالب کتابی تحت عنوان «شهادت جانسوز حضرت امام حسین(علیه السلام)» توسط انتشارات کونیش هوسن و نئومان در 141 صفحه به زبان به آلمانی منتشر می‌شود.

رولاند پیچ دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های فلسفه، الهیات (مسیحیت)، شرق‌شناسی و زبان و ادبیات اسلاوی در دانشگاه‌های آلمان و ایتالیا است.

وی در حال حاضر ريیس انجمن «یاکوب ـ بومه» در آلمان، عضو هیأت مشاورین مؤسسه بین‏‌المللی «یاکوب ـ بومه» در گورلیتس، عضو انجمن علمی «چوچنکو» در نیویورک و لمبرگ، عضو رسمی آکادمی علمی ـ هنری علوم عرفانی مونیخ، عضو انجمن «محی‌الدین عربی» آکسفورد، عضو مؤسسه آلمانی «مشرق زمین» در هایدلبرگ و نیز عضو هیأت مشاورین «آکادمی اسلامی آلمان» و نیز سرویراستار فصلنامه «اشپکتروم ایران» رایزنی فرهنگی ایران در برلین است.

* گفت‌وگوهای برنامه

در ابتدای برنامه، رایزن فرهنگی ايران در برلین در سخنان کوتاهی در خصوص کتاب «مقتل الحسن» و تلاش ارزنده «هاینریش ووستنفلد» در 140 سال قبل، از علاقه و جدیت پرفسور پیچ برای ویرایش و نظارت بر بازنویسی این اثر ماندگار تقدیر کرد.

وی در ادامه به موضوع اربعین و اهمیت این رویداد تاریخی در جهان امروزی و نقش آن در توجه همه نگاه‌ها به موضوع نهضت امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: اجتماع بی مانند چند میلیونی دوستداران امام حسین(ع) در اربعین، بزرگترین تجمع صلح آمیز بشر است که می‌تواند همه حق طلبان را گردهم آورد.

در ادامه، میهمان اصلی برنامه پیچ در آغاز کلام خود در باره کتاب مقتل الحسین گفت: اصل عربی این کتاب تاریخی که به کوشش لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف نوشته شده است، قضایای پیش از خروج امام حسین(علیه السلام) از مدینه تا بازگشت اسیران به مدینه را دربردارد. روایت‌هایی با تفصیل که سیری داستانی دارد و در میانشان اشعار بسیاری نیز از شخصیت‌های حاضر در هر واقعه عاشورا نیز نقل شده است. ابومخنف در ابتدای هر روایت سند آن را نیز ذکر کرده یعنی به نام کسی که مطلبی را از او حکایت کرده اشاره می‌کند. او در ادامه بخش‌هایی از واقعه عاشورا طبق روایت مخنف را برای حضار بازخوانی کرد.

* اصالت متن آلمانی

در بخش پایانی برنامه که پرفسور پیچ به پرسش‌های مطرح شده از سوی حاضرین پاسخ می‌گفت، یکی از شرکت‌کنندگان پرسید: آیا متن نوشته‌های هاینریش ووستنفلد که اصل انها را از کتابخانه‌های پاریس لایدن سن‌ترزبورگ و ... جمع آوری کرده است با متن نسخه اصلی کتاب مقتل ابومخنف به زبان عربی تطبیق داده شده است و یکسان است؟ پرفسور پیچ در پاسخ گفت: این بررسی قبلا انجام شده است.

اورزولا سزگین در کتاب خود به نام "ابو مخنف و سهم وی در تاریخ نگاری دوران اموی" که در لایدن در سال 1971 میلادی منتشر کرده است، ضمن ارائه توضیحات کامل در باره ابومخنف، تاکید می کند که ترجمه آلمانی "هاینریش ووستنفلد" از مقتل با نسخه اصلی یکسان است.