اخوان المسلمین و فتوای تخریب کلیسای مسیحیان

به گزارش «شیعه نیوز»، محمد عبدالله الخطیب مفتی سابق اخوان المسلمین از مفتیان پر حاشیه و جنجالی این جمعیت بود که با صدور فتواهای شاذّ خود موجی از اعتراضات را در دوران تصدّی منصب مفتی اخوان با خود به همراه داشت.

شیخ الخطیب در 26 فوریه 1929م در منطقه جهینه از توابع استان سوهاج مصر به دنیا آمد. در کودکی و با اتمام حفظ قرآن کریم، به الازهر پیوست. دوران ابتدایی را در بطهطا گذراند و سپس به دانشکده دینی سوهاج و پس از آن به دانشکده اصول الدین قاهره پیوست.

شیخ الخطیب پس از فارغ التحصیلی از الازهر، در دانکشده زبان عربی الازهر مشغول به تدریس شد. در سال 1990م به عضویت دفتر مشورتی اخوان درآمد و تا انتخابات 2010م در این هیأت باقی ماند اما به دلیل شرایط نامساعد جسمی از ادامه همراهی با اخوان بازماند.

وی به عنوان مسؤول نشر گفتمان جمعیت اخوان المسلمین، صاحب فتواهای جنجالی و اختلافی بود که در بیشتر زمان‌ها این فتواها از سوی سایر مفتیان به باد انتقاد گرفته می‌شد. وی سرانجام در سال 2015م دار فانی را وداع گفت.

صدور فتواهای افراطی علیه مسیحیت
در مجله «الدعوة الناطقه» در آگوست 1981م واکنش مختلفی را به همراه داشت. وی در فتوایی تاکید کرد: «اگر مسلمانی با زنی مسیحی ازدواج کرده و همسرش در ایام بارداری فوت کند، باید شکمش شکافته شده تا جنین از آن خارج شود. جنین باید در قبرستان مسلمانان دفن شود تا مشمول عذاب الهی نشود و جایز نیست که جنین با مادرش در قبرستان مسیحیان دفن شود.»

وی همچنین پیرامون ساخت کلیسای مسیحیان در سرزمین‌های اسلامی معتقد است که ساخت کلیسا در سرزمین اسلامی سه حالت دارد:

    سرزمین‌هایی که به دست مسلمانان تاسیس و یا ساخته شده است مانند حلوان: در این فرض ساخت کلیسا در خاک مسلمانان جایز نیست. خرید و فروش زمین برای این منظور نیز حرام و معامله باطل است.
    شهرهایی که مسلمانان با نبرد و درگیری آنجا را فتح کرده‌اند مانند اسکندریه مصر و قسطنطیه ترکیه: ساخت کلیسا در این شهرها جایز نیست و در صورت ساخت کلیسا واجب است که کلیسا تخریب شود.
    سرزمین‌هایی که میان مسلمانان و ساکنان غیر مسلمان مصالحه شده است: در این فرض نظریه مختار حفظ کلیساهای موجود و جواز خرید و فروش زمین کلیسا است اما ساخت کلیسای جدید یا بازسازی کلیساهای تخریب شده جایز نیست.

بنابر نظر مفتی اخوان المسلمین، ایجاد کلیسا در شهرهای تازه تاسیس و یا شهرهای فتح شده از سوی مسلمانان جایز نیست حال آنکه به موجب قانون اساسی مصر که تعیین تکلیف پیرامون مسائل دینی از جمله تعامل با سایر ادیان را به اخذ استفساریه از الازهر منوط کرده است، اقامه شعائر دینی برای مسیحیان در سراسر شهرهای مصر جایز و قانونی است.

اباحه در اعمال عبادی و وجوب جهاد بر اهل کتاب
فتواهای جنجالی شیخ الخطیب به همینجا ختم نمی‌شود. وی در فتوایی پیروان اهل کتاب ساکن در سرزمین‌های اسلامی را ملزم به رعایت دستورات اسلام کرده است.

شیخ الخطیب معتقد است که هرچند در اعمال عبادی مانند نماز، روزه، زکات، خمس و ... تبعیت اهل کتاب از دستورات اسلام لازم نیست اما در اعمال غیر عبادی مانند اقامه حدود شرعی بر اهل کتاب، باید از دستورات اسلام تبعیت کرد.

با آنکه مسیحیان در اندیشه مفتی اخوان لزومی به تبعیت از اسلام در اعمال عبادی ندارند اما در مسأله جهاد بایستی تابع احکام اسلامی باشند. به عقیده شیخ الخطیب، اهل کتاب مجاز به انجام اعمال دینی خود که منافی با مبادی شریعت اسلامی است، را ندارند و باید از انجام شعائر دینی منافی با اسلام دست بکشند.

اخوان المسلمین ترویج دهنده اسلام رادیکالی  
تسامح و تساهل دینی در سایه همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان و مسیحیان در مصر، تجلّی رحمت و احترام آموزه‌های اسلام به سایر ادیان آسمانی است با اینحال فتوای شیخ الخطیب به معنای اعمال محدودیت شدید بر سایر ادیان آسمانی و تحریم انجام اعمال و شعائر دینی آنان است که این با دستورات اسلام همخوانی ندارد.

التزام به فتوابهای اخوان المسلمین در نحوه تعامل با سایر ادیان بدین معناست که کلیساهای مسیحیان تخریب و پیروان سایر ادیان از سرزمین‌های اسلامی به کشورهای غیر اسلامی تبعید شوند. آیا در عصری که بسیاری از مسلمانان در کشورهای غربی سکونت دارند می‌توان چنین فتوایی را صادر کرد؟

بی‌شک صدور چنین فتواهایی تنها به تخریب چهره اسلام و افزایش موج نفرت پیروان ادیان آسمانی ساکن در سرزمین‌های اسلامی از آموزه‌های رحمانی اسلام می‌شود. نظر به سیره نبوی به ما می‌آموزد که در تعامل با سایر ادیان آسمانی باید جانب احترام را رعایت کرد و ترویج اسلام و ترغیب دیگران به آموزه‌های اسلامی تنها با سعه صدر و التزام عملی به اخلاق نبوی امکان پذیر می‌شود.