کوهستان وحشت، عملیات ارتش سوریه در ناحیه قلمون +تصاویر

به گزارش «شیعه نیوز»، آغاز تابستان سال 1392، دمشق جولانگاه معارضین سوری بود. معارضین تا چند ده کیلومتری کاخ ریاست جمهوری بشار اسد پیشروی کرده بودند .

فرودگاه بین المللی دمشق برای تردد هواپیما ها و خودروهای ورودی به فرودگاه نا امن بود و گروههای مسلح هر لحظه اراده می کردند ساختمانهای دولتی، میدانهای اصلی و مسیرهای احتمالی عبور و مرور بشار اسد را مورد حملات خمپاره ای قرار می دادند.

اوضاع شبیه روزهای سقوط بغداد بود تا اینکه با ورود نیروهای حزب الله و سازماندهی گروههای  عراقی و نیروهای دفاع وطنی سوریه ورق برگشت.
مناطق درگیری پیچیده تر از آن بودند که به یکباره توسط نیروهای طرفدار بشار اسد تصرف گردند بنابراین تصمیم گرفته شد تا محله های تحت کنترل مخالفین محاصره گردد و از ورود سلاح، آب و غذا به این محله ها جلوگیری گردد تا مقاومت شورشیان آرام آرام در هم شکسته شود.

بعد از رفع بحران دمشق نیروهای "وفادار" نفس راحتی کشیدند، اعزام نیروهای کمکی به شهر های بزرگ تحت محاصره مثل حلب و حمص آغاز شد.

بعد از تثبیت کلی جبهه ها نوبت تصرف کوههای قلمون بود، این کوهها بین دمشق و لبنان واقع شده اند و منبع اصلی تامین تجهیزات مورد نیاز گروههای سلفی تندرو هستند.

ترکیه و اردن به صورت کنترل شده مرزهای خود را برای کمک های تسلیحاتی به شورشیان باز کرده اند ما گروههای تندرو سلفی مانند جبهه النصره، و احرار الشام که تحت ائتلاف جبهه اسلامی فعالیت می کنند به دلیل وابستگی رسمی به شبکه القاعده، از منابع تسلیحاتی مستقیم ترک و اردنی محروم هستند و باید تجهیزات مود نیاز خود را از طریق کشور آشوب زده لبنان تامین نمایند.

 منطقه قلمون درواقع شامل یک سری رشته کوههای بلند و صعب العبور است که در دره های میان آنها سه شهر مهم دیر عطیه، نبک، یبرود و چندین روستا و شهر کوچکتر قرار گرفته اند، در این میان فقط یبرود بیش از 10 جاده رسمی و غیر رسمی به داخل خاک لبنان دارد. تصرف این شهرها و روستاها به معنای قطع منابع پشتیبانی گروههای مسلحی خواهد بود که در غارها و کوهپایه های قلمون اقدام به تاسیس پایگاههای کوچک و کمین گذاری برای نیروهای دولتی نموده اند

عملیات برای آزادسازی قلمون، آبان ماه 1392 آغاز شد. ابتدا شهرک قاره و سپس شهر بزرگ دیر عطیه مورد هجوم واقع شدند. استراتژی محور مقاومت و وفاداران بشار اسد برای تسخیر مواضع معارضین در سوریه تقریبا ساده است.

 ابتدا راههای ارتباطی بین شهر ها قطع و یک منطقه خاص محاصره  می شود و سپس این منطقه با استفاده از توپخانه و حملات هوایی تحت فشار قرار می گیرد، پس از انهدام ساختمانهای اصلی، و مواضع پیش بینی شده، درحالی که فشار توپخانه باعث دور شدن مدافعین از مواضع خود گردیده است نیروهای پیاده و مکانیزه با استفاده از ادوات سبک وارد شهرها شده و مواضع مورد نظر را تسخیر می نمایند. پس از اجرای موفق این استراتژی در القصیر، مخالفین دریافتند که مقاومت مستقیم در برابر حجم سنگین آتش محور مقاومت از آسمان زمین بی فایده بوده و صرفا موجب تلف شدن توان انسانی معارضین می گردد، لذا پس از القصیر استراتژی دفاع متحرک در دستور کار معارضین قرار گرفته است.

در استراتژی دفاع متحرک، بخش کمتری از نیروها صرف دفاع مستقیم دربرابر حمله دشمن شده و در عوض بخش عمده نیروها صرف حمله به جناحین نیروی حمله کننده و یا حمله به مواضعی می گردد که نیروی حمله کننده با تمرکز روی حمله از دفاع از آنان غافل شده. در نبرد قلمون هم معارضین در روزهای اول به شهرک صنعتی عدرا، و بعد به شهر تاریخی و مسیحی نشین معلولا حمله کرده و در هر دو مورد با استفاده از فرصت محیا شده به سبب تمرکز محور مقاومت بر روی آزادسازی قلمون موفق به تسخیر شهر های نامبرده گردیدند.

 اوضاع در میانه های ماه نوامبر برای حزب الله لبنان وخیم تر می شد، گروههای مخالف مسلح با ساخت خودروهای انتحاری در شهر یبرود و سپس انتقال خودرولها به شهر عرسال لبنان اقدامات هماهنگی را برای ضربه زدن به عقبه حزب الله در بیروت و دژ حزب الله در بعلبک سامان داده بودند.

 انفجار دربرابر سفارت ایران، انفجار در ضاحیه و ترور سران ارشد، حزب الله را پس از تسخیر شهر نبک و تثبیت مواضع گروههای مقاومت واراد به توقف موقتی عملیات در قلمون کرد، حزب الله باید اول از امنیت خود در لبنان مطمئن می شد.

یک ماه بعد از تعلیق عملیات قلمون حزب الله توانست امنیت مواضع خود در لبنان را تامین نماید. ضربات سخت به گرو عبدالله عزام که مسئولیت حمله به حزب الله داخل خاک لبنان را بر عهده داشت و همچنین رهگیری پی در پی خودروهای انتحاری شرایط را تثبیت کرده بود. علاوه بر این برای تنگ تر کردن حلقه محاصره حزب الله در مرز لبنان با منطقه قلمون یک فرودگاه کوچک برای هواپیما های بدون سرنشین، چندن سنگر بتونی مراقبت مرزی و پایگاههای مجهز تاسیس نمود.

یک ماه بعد وقتی حزب الله برای شروع دوباره عملیات قلمون و پاکسازی آخرین شهر در سیطره مخالفین یعنی یبرود آماده میشد این اقدامات ارزش خود را نشان دادند. در روز اول حمله عناصر امنیتی حزب الله پنج زن را که با جلیقه های منفجره قصد اجرای عملیات انتحاری در بعلبک را داشتند دستگیر و از یک شوک بزرگ جلو گیری کرد.

حمله به یبرود روز 10 فوریه آغاز شد. صبح این روز نیروی هوایی سوریه با بمباران 20 نقطه از شهر یبرود، منطقه جراجیر مزارع ریما که بین شهر یبرود و نیروهای مقاومت قرار داشتند سعی در پاکسازی سنگرهای بتونی، ساختمانهای مستحکم و مراکز تجمع معارضین داشت.

 توپخانه ارتش سوریه و حزب الله نیز با گلوله باران شهر و راههای ارتباطی سعی در سرکوب موشک اندازها و ممانعت از حرکت آزادانه نیروهای معارض در شهر داشتند. توپخانه حزب الله علاوه بر تحت فشار قرار دادن معارضین با برخوردار بودن از راکت های زمین به زمین "برکان" (آتشفشان)، مامورت پشتی بانی از گروه های پیشرو و خط شکن محور مقاومت را نیز بر عهده داشت.

 راکت برکان با سر جنگی 200 کیلوگرمی دارای برد محدود 3 تا 7 کیلومتری است. این مشخصات هرچند برای منهدم سازی ساختمانهای نسبتا کوچک و سنگر های مستحکم مناسب است اما برد کم برکان، هنوز برای حمله به عمق مواضع معارضین نیروهای مقاومت را نیازمند حمایت نیروی هوایی سوریه می سازد.

با شدت گرفتن گلوله باران و بمبارانهای نیروی هوایی سوریه، صبح روز اول بیش از 270 نفر از معارضین مسلح کشته شدند. عقبه نیروهای مسلح در شهر عرسال لبنان، برای جبران این تلفات فاجعه بار اقدام به اعزام یک کاروان از نیروهای مکانیزه مجهز به خودرو های پیکاب دارای سلاح های ضد هوایی و تیربارهای سنگین به یبرود نمود.

 وقتی کاروان به از سمت غرب به 10 کلومتری یبرود رسید مشخص شد که حمله نیروهای مقاومت از شب پیش شروع شده بود. در حالی که نیروهای حزب الله هنوز در شرق شهر یبرود بودند کاروان کمکی که هنوز در غرب بیرود و دور از منطقه درگیری بود انتظار کمین نیروهای مقاومت را نداشت. شلیک های پیاپی موشکهای ضد تانک کرونت از کوهپایه یکی از کوههای اطراف قلمون ظرف چند دقیقه هر 6 خودرو را منهدم نمود.

این تاکتیکی بود که حزب الله چند ماه پیش در حمله به حلب نیز به کار برده بود.شب قبل از حمله با استفاده از هلیکوپتر های میل Mi-17 نیروی هوایی سوریه گروههای کاماندویی مجهز به سلاح های تک تیر انداز سنگین و موشک های ضد تانک به پشت مواضع معارضین هلیبرن می شدند تا جلوی رسیدن کاروانهای کمکی به منطقه نبرد را بگیرند.

البته تجربه نشان داده این تاکتیک بی خطر نیست. هنگام انجام یکی از این عملیات های هلی برن، یک گروه از مجاهدین افغانی در میان یک میدان مین در شمال شهر السفیره پیاده شدند و فاجعه ای به وقوع پیوست. 17 نفر از اعضای تیم هوابرد به وسیله مینها کشته شدند.

پس از فشار سنگین روزهای اول، معارضین به هر ترتیبی کاروانهای کمکی را به یبرود رساندند. در این میان خصوصا رسیدن انواع و اقسام موشک های ضد تانک هدایت شونده کار را برای نیروهای مقاومت سخت تر کرد. طی کمتر از 3 هفته بیش از 20 تانک و خودروی زرهی مورد اصابت قرار گرفتند. در مقابل حضور موشکهای ضد تانک نیروهای مقاومت شدت آتش توپخانه روی خطوط مقدم نبرد را چند برابر کردند انفجارهای مداوم و خفه کننده فرصت هدفگیری و شلیک را از معارضین می گرفت. در کنار استفاده از توپخانه نیروهای مقاومت دوباره به تحرک سریع با استفاده از خودروهای بدون زره کوچک و موتورهای تریل روی آوردند که دشواری هدفگیری را دو چندان می کرد.


پس از سقوط نواحی حاشیه یبرود مانند مزارع ریما و تپه های اطراف، نیروهای مقاومت در روزهای 15 و 16 مارس برای ورود به شهر آماده می شدند. طبق تجربیات گذشته در مرحله ورود به شهر، مینها و بمب های کنار جاده ای معارضین میتوانست ضربات سنگینی به نیروهای محاجم وارد سازد. برای گریز از تلفات هنگام ورود به شهر، بجای ورود مستقیم از شرق شهر، نیروهای محور مقاومت ابتدا روستای السحل در شمال بیرود را تصرف کردند و بعد در یک حمله گاز انبری از پشت مواضع معارضین یعنی غرب بیرود وارد شهر شدند.

پیش بینی می شود تا آخر ماه مارس با سقوط بیرود رگ حیات معارضین در غرب سوریه قطع شود و آرامش نیز دوباره به لبنان بازگردد.

انتهای پیام/ ح . ا