استرس تحصیلی بارزترین و شاید تنها عامل استرسی است که سلامت و رفاه روانی دانشجویان دانشگاههای کانادا را به خطر میاندازد. بعضی گروههای دانشجویان استرس بیشتری را نسبت به بقیه تحمل میکنند؛ در این میان همهگیری کووید ـ 19 واکنش استرس را پیچیدهتر از قبل میکند. پژوهشگران ارزیابی کردهاند که آیا میزان استرس تحصیلی بر سلامت روان دانشجویان اثر میگذارد یا خیر و اگر اثرگذار است، گروههای جنسیتی یا نژادی/ قومیتی خاصی وجود دارد که در برابر استرس تحصیلی آسیبپذیرتر باشد و آیا مدت زمان تحصیل و واکنش به همهگیری کرونا برخی دانشجویان را در برابر استرس تحصیلی آسیبپذیرتر میکند یا خیر.
تحصیل در کانادا به عنوان یک دانشجوی بینالمللی میتواند تجربهای استرسزا و درعینحال مهیج و مفرح باشد. ممکن است دانشگاه رفتن در یک کشور خارجی، امتحان دادن، انجام دادن بهموقع پروژههای تحصیلی، زندگی با مردمی از فرهنگهای دیگر، معاشرت با دانشجویانی که کنار آمدن با آنان برایتان سخت است یا فکر کردن درباره آینده وجودتان را سرشار از استرس کند. استرس در میزان اندک خوب است، چون مثلاً در فصل امتحانات وادارتان میکند که سختکوشتر باشید و نهایت تلاشتان را بکنید.
فشار تحصیلی بر جوانان به حد شدیدی رسیده است. استرس راه یافتن به دانشگاه مناسب، گرفتن نمرههای خوب و یافتن بهترین دوره کارآموزی که همگی زمینه را برای موفقیت شغلی در آینده فراهم میکند، آسیبی جدی به سلامت روان جوانان وارد میکند. موفقیت تحصیلی غالباً به بهای رشد اجتماعی و عاطفی جوانان تمام میشود؛ در این میان اثرات همهگیری کرونا بر نظام آموزشی و بازار کار شرایط را پیچیدهتر و استرس را دوچندان میکند.
همگام با پیشرفت فناوری و دسترسپذیرتر شدن دستگاههای دیجیتال، مدرسان فناوری را برای ارتقا محیطهای یادگیری به کار بردهاند. البته شکی نیست که فناوری مزایای شگفتانگیزی برای گروههای مختلف یادگیرندگان دارد. اگرچه فناوری فرصتها و مزایای بارزی دارد، میتواند فشار شدیدی را به محصلان وارد کند.
برای مثال کودکان میتوانند آموزشها را چندین بار بشنوند، ببینند یا بخوانند، با سرعت مناسب خود پیش بروند و به منابع و مطالب آموزشی بیشتری دسترسی داشته باشند. درعینحال عاملهای حواسپرتی بیشتر میشود و روشهای دامنزننده به سوءتفاهمهای بالقوه نیز افزایش مییابد. فناوری یک موهبت است، اما وقتی دیگر عاملهای استرسزای تحصیلی را در نظر میگیریم، میتواند شمشیری دولبه باشد. ما بزرگسالان به ابزار و رابطهای کاربری IT عادت داریم، اما کنار آمدن با آنها برای دانشآموزان، بهویژه دانشآموزان کوچکتر کلافه کننده است.
سالهاست که پژوهشگران میگویند اگرچه دستگاههای دیجیتال روشهای بیشتری را برای ارتباط برقرار کردن در اختیارمان گذاشته است، اما این دستگاهها انسان امروزی را تنهاتر کرده است. هرچند فناوری شکافها و کمبودها را پر میکند تا یادگیری ممکن شود، محیط مجازی مانند ارتباط مستقیم نیست.
استرس نشانههای احتمالی فراوانی دارد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دانشجویان دچار استرس به تدریج با عوارض زیر روبهرو میشوند:
دورههای کوتاهمدت استرس عادی است و غالباً پس از اتفاقی به سادگی به سرانجام رساندن وظیفه استرسزایی که بار کاری را کم میکند یا حرف زدن با دیگران و مدتی استراحت کردن برطرف میشود. راهکارهای زیر نیز میتواند برای مدیریت فشار روانی مفید باشد:
برای دانشآموزان دبیرستانی که میخواهند وارد دانشگاه شوند، ضروری است که رویکردهای مفیدی را برای مدیریت استرس تحصیلی بیابند. در این بخش سه روش را توضیح میدهیم که به خانوادهها کمک میکند از جوانان محصلشان برای برقراری رابطه سالمتر با امور تحصیلی حمایت کنند.
این سه روش برای افرادی که در حال تحصیل در مقطع دکتری در کشور کانادا هستند نیز مفید است. زیرا این افراد به علت حجم و میزان سختی درس هایشان فشار روحی بیشتری را نسبت به دیگر افراد تحمل می کنند.
والدین برای آنکه مطمئن شوند محصلان جوان پیامهای زیانآور دریافت نمیکنند، باید اولویتهای خود را بررسی کنند و دربارهشان با فرزندانشان صحبت کنند. در یک مطالعه مشخص شد نوجوانانی که معتقد بودند والدینشان برای ویژگیهای شخصیتی به اندازه موفقیت تحصیلی یا بیشتر از آن ارزش قائلاند، سلامت روان بهتری دارند و کمتر رفتار خطرپذیر از خود نشان میدهند.
بیشتر از موفقیت تحصیلی برای سلامت روان ارزش قائل شدن مستلزم متعهد شدن به ایجاد یک سبک زندگی متعادل است. جوانان، بهویژه دانشجویان، در مراقبت از خود بسیار ضعیف هستند، درهرحال کاچی به از هیچی است. به دانشجویان توصیه میکنیم برنامهریزی داشته باشند تا بتوانند یک ساعت به باشگاه بروند، کمی با دوستان صمیمیشان قدم بزنند، خاطراتشان را بنویسند یا روی چمن دراز بکشند و کتاب، حتی کتاب درسی، بخوانند؛ این کارها برای مقابله با فشار تحصیلی مفید است و کمک میکند تا عادتهای سالمی برای زندگی پس از فارغالتحصیلی شکل بگیرد.
در شرایط زیر بهتر است برای غلبه بر استرس کمک بگیرید:
میتوانید با دوستان، اعضای خانواده یا مدرسان دانشگاه صحبت کنید. گفتگو با درمانگر یا مشاور نیز نقطه شروع خوبی برای کاهش استرس است؛ مشاور توصیههای مفیدی به شما میکند یا درمان مناسب را در صورت لزوم ارائه میدهد. همچنین برخی از موسسهها مانند موسسه اپلای استارز که به دانشجویان در زمینه مهاجرت تحصیلی کمک میکنند، تمام امکاناتی که دانشجویان در کشوری دیگر به آن نیاز دارند مانند محل اسکان، پیدا کردن شغل و... را در صورت تمایل دانشجویان برای آنها فراهم خواهند کرد تا به دور از استرس به تحصیل خود بپردازند.