دلخوری شدید پادشاه عربستان از آمریکا

به گزارش «شیعه نیوز»، پادشاه کشور عربستان، در حالی که قرار بود خود در نشست امنیتی کشورهای عربی و آمریکا حضور پیدا کند، در آخرین لحظات تصمیم خود را تغییر داد و اعلام کرد، ولیعهدش را راهی واشنگتن خواهد کرد. وزیر امور خارجه این کشور می گوید که ملک سلمان به  دلیل همزمان شدن این نشست با آغاز آتش‌بس پنج روزه در یمن و گشایش مرکز خیریه، از رفتن به واشنگتن منصرف شده است.

به گزارش آفتاب، اما نیویورک تایمز به نقل از یک منبع آگاه می‌گوید، این تصمیم پادشاه نشان از دلخوری شدید او از دولت آمریکا دارد؛ توافق ایران با غرب نزدیک است و آنطور که به نظر می‌رسد، هضم توافق میان تهران و واشنگتن آنچنان برای ریاض مشکل است که به مثابه یک چالش ایدئولوژیکی بزرگ به آن می نگرد. این دلخوری تا به آنجا مشهود است که نه آل سعود قادر به کتمان کردنش است و نه دولت آمریکا می تواند از آن چشم پوشی کند.

تلاش های دولت آمریکا برای راضی کردن کشورهای عربی و در راس آنها، عربستان به محض اعلام تفاهمنامه لوزان، آغاز شد. رئیس جمهور آمریکا ماه گذشته پس از امضای تفاهم نامه لوزان میان ایران و قدرت ها، سران کشورهای شورای همکاری خلیج را به استراحتگاه ریاست جمهوری در مریلند دعوت کرد تا بتواند فضای منفی این کشورها نسبت به تفاهمنامه را به نفع آن تغییر دهد.

طی تازه ترین تلاش از سمت دولت آمریکا، جان کری وزیر امور خارجه این کشور، روز پنجشنبه گذشته با ملک سلمان دیدار داشت و کاخ سفید روز جمعه اعلام کرد که ملک سلمان در نشست امنیتی کمپ‌ دیوید شرکت می‌کند و در واشنگتن با باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا هم دیدار خواهد کرد؛ تلاشی که از قرار در نهایت امر نتوانست نتیجه مطلوب را در پی داشته باشد.

علی رغم وجود کورسوهای امیدی از حرکت ایران و عربستان در مسیر بهبود روابط در سال گذشته که اوج آن را در می توان در دیدار وزرای خارجه دو کشور در حاشیه برگزاری نشست سازمان ملل در نیویورک دید، اما همچنان شرایط سردی بر روابط دو کشور حکمفرما است. چالش بحرین، سوریه، عراق، پرونده مذاکرات هسته ای ایران و غرب و در نهایت یمن، این دو رقیب دیرینه منطقه را در دو جبهه مقابل یکدیگر ابقا کرده  و باعث شده که عربستان و ایران نتوانند صفحه جدیدی را در روابطشان باز کنند.

از همین روی، توافقی که میان ایران و غرب در حال شکل گیری است، آنچنان برای آل سعود و متحدانش ناخوشایند است که باعث ایجاد شکاف میان عربستان و دوست دیرینه اش، آمریکا شود. این توافق باعث تقویت مواضع اصلی ترین قدرت شیعه در منطقه خواهد شد و قدرت سنی منطقه که عربستان سرآمد آن است، تحت الشعاع قرار خواهد گرفت. همچنین  توافق باعث درخشیدن هرچه بیشتر فرهنگ ایرانی خواهد شد که از دید غربی‌ها، به لحاظ شدت محافظه کاری و تحجر، بسیار کمتر از سعودی هاست.

در حالی که برخی تحلیلگران لغو سفر ملک سلمان را ناشی از دلخوری وی می دانند، برخی نیز معتقدند علیرغم دلخوری عربستان از مواضع آمریکا در مقابل ایران، لغو سفر پادشاه سعودی، وابسته به علل دیگری است. علی خرم، تحلیلگر مسائل منطقه و نماینده سابق ایران در سازمان ملل در گفت و گو با «آفتاب» می گوید:« لزوما نمی توان از عدم حضور ملک سلمان در نشست کمپ دیوید، دلخوری وی از دولت آمریکا را برداشت کرد. به ویژه آنکه رهبران کشورهای عرب محافظه کار هستند و کمتر به سفر به کشورهای دیگر می پردازند.»

وی می افزاید:« به ویژه آنکه ملک سلمان هم اکنون در شرایط پیچیده ای به سر می برد و مشغله های فراوانی دارد، وی تازه بر سر کار آمده و می توان گفت هنوز با شرایط موجود تطبیق کامل پیدا نکرده است؛ همچنین او در یمن دخالت کرده در داخل نیز تغییرات اساسی را در حاکمیت ایجاد کرده  است.»

خرم درباره علل سفر ولیعهد عربستان، به جای پادشاه این کشور می گوید:« می توان این جابه جائی را اینگونه توصیف کرد که ملک سلمان خواستار جوان گرائی است؛ که او طی اقدامات اخیرش این میل را به خوبی نشان داد. همچنین ولیعهد، رئیس سازمان امنیت ملی عربستان بوده بنابراین در مسائل امنیتی، متخصص تر از پادشاه است.»

در هر صورت علت پا پس کشیدن ملک سلمان از سفر به ایالات متحده هر چه که باشد، برای جان کری و کاخ سفید خوشایند نخواهد بود؛ و ممکن است به تیره شدن فضای دیپلماتیک این دو کشور بیانجامد.

از طرف دیگر، در حالی که موضوع توافق ایران و غرب، خود به تنهائی می تواند علت دلخوری عربستان از آمریکا  محسوب شود، اظهار نظر اوباما درباره مسائل داخلی کشورهای عربی نیز باعث تشدید این شکاف شده است.  باراک اوباما اخیرا در مصاحبه ای با نیویورک تایمز تلویحا گفت که بزرگترین خطری که امنیت کشورهای عربی را تهدید می کند، نه خارجی، بلکه خشم فزاینده شهروندانی است که از مشکل بیکاری و فقدان آزادی سیاسی رنج می برند. بنابراین آنطور که به نظر می رسد گمانه دلخوری ملک سلمان از او و لغو سفر به واشنگتن، اعتبار بالائی دارد.

انتهای پیام/ ز. ا

منبع: آفتاب