مهره‌ چینی‌ های شاه سعودی؛ همه چیز به کام فرزندان «عبدالله»

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز»، عربستان سعودی در چند ماه اخیر شاهد تغییرات متعدد در مناصب حکومتی در عرصه سیاسی و نظامی-امنیتی بوده است که این تحولات باعث شده است تا توجه ناظران سیاسی بیش از پیش به تحولات عربستان جلب شود. بمب خبری زمانی منفجر شد که پادشاه عربستان، بندر بن سلطان را از ریاست دستگاه اطلاعاتی این کشور برکنار کرد تا آغازی باشد بر پیش‌بینی‌های جدید درباره تغییرات احتمالی در سمت‌های سیاسی و امنیتی. در همین راستا در هفته گذشته نیز ملک عبدالله شاهزاده سلمان بن سلطان بن عبدالعزیز معاون وزیر دفاع را برکنار کرد؛ شاهزاده‌ای که دست راست برادرش بندر بود.

 همزمان حسین بن عبدالله بن حسین القبیل رئیس ستاد مشترک عربستان نیز اجبارا بازنشسته شد. این تغییرات در بالاترین سطوح امنیتی عربستان دارای پیام‌های متعددی است و از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است. از منظر داخلی تغییرات انجام شده را می‌توان بخشی از تلاش‌های ملک عبدالله برای مهیا کردن شرایط انتقال قدرت پس از خودش عنوان کرد. آنگونه که پادشاه عربستان عمل کرده او به گونه‌ای در حال تغییر و جابجایی مهره‌های شاهزاده‌هاست که فرزندان خودش جایگاهی تثبیت شده در قدرت داشته باشند. با تغییرات اخیر فرزندان سلطان بن عبدالعزیز، تضعیف شدند چرا که پست‌های کلیدی ریاست دستگاه اطلاعاتی، ریاست شورای امنیت ملی و معاون وزارت دفاع از دستشان خارج شد. در مقابل فرزندان عبدالله جایگاه بهتری پیدا کرده‌اند به طوری که ترکی بن عبدالله امیر ریاض شد و پسر دیگر پادشاه عربستان مشعل بن عبدالله نیز امیر مکه شد و هر دو مرتبه‌ وزرات گرفتند. همچنین در این میان با تبدیل گارد پادشاهی به وزارتخانه مقرن پسر دیگر عبدالله هم که سال‌ها ریاست گارد را بر عهده داشت جایگاهش تقویت شد و حالا در کنار وزارت گارد پادشاهی، معاون رئیس شورای وزیران هم شده است تا به نوعی پادشاه عربستان قبل از بستن چمدان‌هایش برای سفر به دیار باقی جایگاه سیاسی فرزندانش را تثبیت کند.

 در همین زمینه کامران کرمی کارشناس مسائل کشورهای حاشیه خلیج فارس با اشاره به اینکه ملک عبدالله در تلاش است تا جایگاه فرزندانش را در هرم قدرت در عربستان سعودی بهبود ببخشد، تصریح می‌کند که پادشاه سعودی می‌داند که فرزندانش در دوره انتقالی پس از وی در تقابل با شاهزاده‌های سدیری و فرزندان آنها قرار خواهند گرفت از این رو به دنبال تقوبت جایگاه فرزندانش است. وی همچنین با بیان اینکه  پادشاه عربستان علاوه بر فرزندانش افرادی را که نزدیک به خودش هستند، در سمت‌های کلیدی گماشته است، اظهار داشت که تغییرات انجام شده به زیان ولی‌عهد (سلمان بن عبدالعزیز) بوده است. از سوی دیگر هرچند کرسی‌های ریاست دستگاه اطلاعاتی به سپهبد یوسف الادریسی و معاون وزارت دفاع به محمد بن عبدالله العایش که خارج از خانواده سلطنتی‌اند رسیده، ولی قطعاً این رویه ماندگار نیست.

در همین زمینه حمزه حسن معارض عربستانی در گفت‌وگو با خبرنگار بین الملل خبرگزاری فارس می‌گوید: «سپهبد یوسف الادریسی به دلیل اینکه از خانواده حاکم نیست نخواهد توانست مدت زیادی در سمت دستگاه اطلاعاتی عربستان باقی بماند و وی به طور موقتی در این سمت است.» وی افزود: «در گذشته نیز زمانی که یکی خارج از خانواده حاکم، رئیس دستگاه اطلاعاتی می‌شد پس از مدت کوتاهی یکی از شاهزاده‌های بانفوذ این سمت را به دست می‌گرفت و انتظار می‌رود در زمان کوتاهی فرد دیگری جانشین الادریسی شود.» این نشان می‌دهد که شاه عربستان برای برانگیخته نشدن خشم سدیری‌ها (7 برادر تنی که عبارتند از فهد بن عبدالعزیز پنجمین پادشاه عربستان، سلطان بن عبدالعزیز ولیعهد سابق و وزیر دفاع، نایف بن عبدالعزیز وزیر کشور و ولیعهد سابق، عبدالرحمن بن عبدالعزیز نایب‌وزیر دفاع، ترکی بن عبدالعزیز، سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد و امیر احمد بن عبدالعزیز نایب‌وزیر کشور) که از زمانی که وی به ولیعهدی برگزیده شد با تردید به وی می‌نگریستند، افرادی غیر از نزدیکان خود را به این سمت‌ها گمارده است و حتی در این میان فرزندان نایف را نیز در سمت‌های مهمی قرار داده تا در خانواده سلطنتی شکافی عمیق ایجاد نشود. از سوی دیگر برکناری بندر بن سلطان از منظر دیگری نیز قابل بررسی است، برخی منابع نیز مدعی شده‌اند که بندر به دنبال کودتا در عربستان سعودی بود و تلاش داشت تا شرایط را برای دوره انتقالی به شکل دلخواه رقم بزند.

 بندر می‌کوشید با تقویت موقعیت سلمان به عبدالعزیز به عنوان ولیعهد در خانواده سلطنتی آینده عربستان پس از ملک عبدالله را به سود خود کند و جایگاهش را به عنوان یکی از قطب‌های قدرت تقویت کند و در همین راستا ما شاهد بودیم که پادشاه عربستان علاوه بر برکناری بندر، برادرش را در وزارت دفاع کنار گذاشت و رئیس ستاد کل ارتش عربستان را نیز برکنار کرد تا بر پیچیدگی‌ تصمیمات اتخاذ شده بی‌‌افزاید. در سطح منطقه‌ای نیز ناتوانی بندر در به نتیجه رساندن پرونده سوریه و ناتمام ماندن طرح بلندپروازانه‌اش برای وارد کردن 15 هزار شبه نظامی به سوریه و یکسره کردن کار بشار اسد رئیس جمهوری سوریه، تقویت گروه‌های تکفیری و افزایش فعالیت‌های آنها در منطقه به ویژه در لبنان و شمال مصر باعث شد تا در عرصه منطقه‌ای نیز شرایط به ضرر بندر و جناحی که از وی در خانواده سلطنتی حمایت می‌کرد باشد. در سطح بین المللی نیز آمریکا و روسیه که از اقدامات بندر و ماجراجویی‌های وی نگران شده بودند از تغییرات اعمال شده توسط پادشاه عربستان ناخرسند نیستند و این اقدامات را در شرایط کنونی تلاشی حساب شده از سوی ریاض برای تعدیل فضای موجود با حاصل جمع صفر می‌دانند، و اقدامات پادشاه عربستان را تلاشی برای ایجاد موازنه در خانواده سلطنتی و کنترل جنگ قدرت پیش رو در عربستان پس از عبدالله می داند.

 نکته مهم این است که این تغییرات بدون مشورت آمریکا انجام نمی‌شود و همچنین که در عزل و نصب‌های اخیر روشن شد، تغییرات سیاسی و نظامی پس از سفر چاک هیگل وزیر دفاع آمریکا به عربستان صورت گرفت. در پایان می‌توان گفت تغییرات سیاسی جاری در عربستان در ادامه روند سیاسی موجود در این کشور به ضرر برادران سدیری ادامه دارد که پس از مرگ سلطان بن عبدالعزیز و نایف بن عبدالعزیز آغاز شده بود. حالا با تغییرات اعمال شده این روند تشدید شده است و در همین زمینه برخی کارشناسان بر این باورند که در آینده جایگاه سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد و وزیر دفاع عربستان تضعیف خواهد شد.

منبع: فارس

انتهای پیام/ ز.ح