انگیزه‌ های عدم‌ دعوت ایران به کنفرانس ژنو۲

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از تسنیم، روزنامه الجمهوریه لبنان در مقاله ای به بررسی تعامل کشورهای غربی با موضوع کنفرانس ژنو ۲ در مورد بحران سوریه و عدم دعوت تهران به این کنفرانس و عوامل آن پرداخته است.عرصه لبنان همچنان مبهم است، این یعنی اینکه درگیری های منطقه ای همچنان بین دو محور بزرگ منطقه ای یعنی عربستان سعودی از یک طرف و ایران از طرف دیگر همچنان ادامه دارد.

با وجود روی کار آمدن طرح موسوم به دولت امر واقع در لبنان همچنان گروه های مطلع نسبت به ادامه روند بسته ماندن افق سیاسی دست کم در مرحله کنونی دچار بدبینی هستند و اعتقاد دارند تیرگی روابط بین تهران و ریاض انعکاس خود را در لبنان داشته است.

تلاش برای دور کردن ایران از کنفرانس ژنو ۲ شاید به عنوان هزینه ای برای راضی کردن و پایان دادن به اعتراضات سعودی ها باشد، چرا که مقامات ریاض با هر طرحی برای ایجاد موازنه های میدانی کنونی در سوریه مخالف هستند.در این زمینه عربستان سعودی از توان خود در سوریه برای از بین بردن گروهک تروریستی داعش خبر داده است، آنهم در زمانی که اولویت آمریکا در مرحله کنونی از بین بردن گروه های افراط گرا و تکفیری است که بخش های جغرافیایی وسیعی از مناطق تحت نفوذ مخالفان دولت را در دست دارند.

پیام سعودی ها در این راستا واضح است، آنها می گویند: «ما قادرهستیم گروه های تروریست را هدف قرار داده و بدون تکیه کردن بر دولت سوریه که خود را به عنوان تنها جریان قادر به حذف گروه های تروریستی است، این کار را انجام دهیم.» البته ضربه سختی که داعش دریافت کرده، به معنی پایان حضور این گروهک در سوریه نیست، این در حالی است که جبهه النصره نیز که به داعش در حال جنگ است، از سوی ایمن الظواهری رهبر القاعده به عنوان تنها نماینده قانونی این سازمان تروریستی در سوریه معرفی شده است.

در این راستا احمد الجربا بار دیگر به عنوان رئیس ائتلاف ملی مخالفان سوریه انتخاب شده و در مقابل معاون رئیس این ائتلاف به کردها داده شده است، این نشان می دهد که آنها در این کنفرانس بین المللی حضور خواهند داشت. مشخص است که کردها که مناسبات ویژه و خاصی با واشنگتن دارند، این اقدامات را در راستای تفاهم بین ریاض و واشنگتن دنبال می کنند.از این منظر بازگشت گرمی روابط بین واشنگتن و ریاض بر اساس حفظ منافع سعودی ها در خاورمیانه نشان از آن دارد که برای اولین بار به معنای بازگشت نقش سیاست های آمریکا در راستای درگیریهای فراگیر بین عربستان و ایران دارد.

بر اساس این دیدگاه می توان انعکاس این تحولات بر عرصه سیاسی لبنان را با نگرانی های زیادی دنبال کرد، آن هم در شرایطی که درگیری های عربستان با حزب الله نیز دنبال می شود، از سوی دیگر سقف این درگیریها نیز افزایش پیدا کرده و ریاض به دنبال ایجاد دولت امر واقع در این کشور است که نخستین اقدامات آن نیز تغییر وزیر خارجه این کشور با فرد دیگری با رویکردهای سیاسی متفاوت است که بتواند به تیم مخالفان دولت سوریه کرسی دیگری در نشست های بین المللی بدهد. این در حالی است که این کشور اصلا به پیامدهای احتمالی وقوع چنین اتفاقی در لبنان توجهی ندارد. تیم ریاض اعتقاد دارد که حزب الله لبنان نمی تواند واکنش مناسبی به علت تحولات موجود از خود نشان دهد، این در حالی است که دادگاه بین المللی نیز برای تعیین رویکردهای خود آماده است.
این در حالی است که موضع نیمه رسمی و واضح حزب الله لبنان مبتنی بر این است که تلاش برای روحیه گری با این حزب و تحمیل دولت امر واقع به آن با واکنشی بزرگتر و فراگیرتر مواجه خواهد شد، البته از سابقه حزب اله لبنان نیز مشخص است که در مورد مسایلی که سرنوشت ساز به حساب می آورد، شوخی نمی کند.

به این ترتیب عرصه سیاسی لبنان مبهم و افق آن مسدود به نظر می رسد، اما نگاه از این زاویه تنها می تواند نتیجه گیری های غلطی را ایجاد کند. درست است که روابط عربستان سعودی و آمریکا با حرارت بیشتری در دوره اخیر همراه شده است، بویژه اینکه جان کری وزیر خارجه آمریکا به ریاض رفت و لحن دو طرف بعد از این سفر ملایم تر شد، اما دولت آمریکا سیاست های کلی جدید در قبال منطقه دارد که از سپتامبر گذشته آن را اعلام کرده و تاکید کرده به دنبال باز کردن کانال های ارتباطی با ایران بعد از مرحله طولانی از دشمنی و قطع روابط با این کشور است.

این کشور در سیاست های جدید خود منطبق بر منافع حیاتی خود چه در سطح منطقه یا در مورد چالش های فراروی این کشور در ابعاد جهانی از جمله چالش چین وارد عمل شده است. از اینجاست که محافل دیپلماتیک آگاه اعلام می کنند که نرمش آمریکا در قبال عربستان سعودی از زاویه تامین شرایط بهتر برای تثبیت عنوان کلی سیاست های این کشور است و کودتایی علیه این سیاست ها به شمار نمی رود.

در همین راستا گفته می شود که انزوای ایران از حضور در کنفرانس ژنو ۲ نیز یک موضوع صوری است و نمی تواند به معنای کنار زدن ایران در موضوع راهکار سوریه باشد، بویژه اینکه همه اعتراف دارند که غیر از حضور تمامی طرف ها در دور یک میز به صورت رو در رو و آماده سازی برای ژنو ۳ که تنها باید چند هفته بعد از ژنو ۲ برگزار شود، هیچ راهی برای رسیدن به نتایج اساسی از این کنفرانس وجود ندارد. مسایل اساسی نیز در کنفرانس ژنو ۳ بررسی خواهد شد که قطعا ایران به آن دعوت می شود.

با این وجود اوضاع به نسبت لبنان با بدبینی بیشتری همراه است، عربستان می خواهد بیشتر برگه هایی که از آن خواسته می شود را در چارچوب معادله بزرگی که واشنگتن در خاورمیانه طراحی کرده را در دست داشته باشد، دلیل آن هم این است که برای آماده سازی برای مرحله کنونی لبنان که از مدتی پیش آغاز شده بین دو بخش سیاسی و نظامی حزب الله لبنان تفاوت قائل شده و این به معنای ایجاد گفتگوها و همگرایی در زمان مورد نیاز بدون تاثیر گرفتن از برگه های فشار است. در این حالت چگونه می توان تصور کرد که دولتی در لبنان روی کار آید که این حزب در آن حضور نداشته باشد؟ شاید پاسخ دیوید هیل سفیر آمریکا در لبنان گویا ترین پاسخ در این رابطه باشد که گفت: شاید ما این آرزو را داشته باشیم، اما این امید غیر ممکن و غیر قابل تحقق است.

در همین راستاست که گفته می شود در افق مسدود کنونی در لبنان راهی به سوی تشکیل دولت ایجاد نمی شود، نه بر اساس معادله (۸-۸-۸) و نه دولت امر واقع. چرا که درگیری در این کشور ممنوع است.

واقع گرایانه ترین سناریو به این ترتیب است ترتیب است که کنفرانس ژنو ۲ راه را برای ایجاد شکافی در دیوار قطور ایران و عربستان سعودی باز خواهد کرد، البته این در حالی است که سازش لبنانی به دور از تحولات منطقه ایجاد شود که آزمایشی برای مناسبات بین دو قدرت منطقه ای خواهد بود. این تفاهم می تواند در مورد اولویت انتخاب رئیس جمهور لبنان باشد، علاوه بر اینکه نخست وزیر آینده و ترکیب دولت و ساختار وزرا و همچنین قانون جدید انتخابات نیز از دیگر مسایل احتمالی است که می تواند مورد توافق قرار گیرد. علاوه بر اینها اجازه به ارتش لبنان برای پوشش کامل امنیتی این کشور در راستای کنترل کامل فضا و اجرای راه حلی برای آوارگان سوریه مستقر در این کشور در انتقال اردوگاه های خود در طرف سوری به مرزهای لبنان از دیگر مسایلی است که می تواند مورد توافق دو طرف قرار گیرد.

این بدان معناست که نشانه های گشایش فضا می تواند از مارس آینده خود را نشان دهد، این در حالی است که آمریکا نیز بر ضرورت ثبات عرصه داخلی لبنان تاکید دارد و لبنانی ها نیز اوضاع را دنبال می کنند، چرا که دیگران مشغول مسایل بزرگ منطقه ای هستند و زمانی برای وارد شدن در جزئیات خسته کننده اوضاع لبنان ندارند.

انتهای پیام/ ز.ح