چرا اعلی درجه عزاداری به سیدالشهداء (علیه السلام) اختصاص دارد؟

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از شبستان، واقعه عاشورا و عشق شیعه به امام حسین (علیه السلام) از زمینه هایی است که وهابیت همواره می کوشد تا با شبهه افکنی و غرض ورزی حقانیت آن را زیر سوال ببرد. از این رو در گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین محمدهادی یوسفی غروی، استاد برجسته حوزه و کارشناس تاریخ در این باره به بجث و بررسی پرداخته ایم که مشروح آن از نظرتان می گذرد:
 
رحلت پیامبر (صلی الله علیه واله) اعظم مصیبت مسلمین است آیا برای ایشان هم از همان ابتدا عزاداری شده است یا خیر عزاداری به سبک امروز ابداع شیعه است؟
عزاداری شیعه به پیروی ائمه اطهار(علیه السلام) که از نسل خود امام حسین (علیه السلام) هستند -از امام زین العابدین (علیه السلام) گرفته تا امام مهدی (عجل الله تعالی فلرجه) - انجام می گیرد و برای شیعیان قول، فعل و تقریر امام معصوم (علیه السلام) حجت است. بنابراین شاهدیم امام سجاد (علیه السلام) نه تنها در قول، بلکه در عمل نیز در طول عمر مبارکشان به هر مناسبتی جا به جا و مکان به مکان یاد اباعبدالله الحسین (علیه السلام) می کردند و می گریستند. با این حال ما خبر معتبری از امام زین العابدین (علیه السلام) برای دعوت شیعه به عزاداری و گریستن بر امام حسین (علیه السلام) نداریم اما از امام باقر(علیه السلام) به بعد، اخبار معتبری در دست است که هم معصومین (علیه السلام) بر مصیبت سیدالشهداء (علیه السلام) می گریستند و اقامه عزا می کردند و هم شیعه را دعوت به این عمل می کردند.

مانند خبر معتبر شیخ صدوق در امالی و عیون اخبار الرضا(علیه السلام) که مرحوم قمی نیز در مفاتیح الجنان به آن اشاره کرده است:" وقتی ماه محرم می‏رسید پدرم را کسی خندان نمی‏دید و غم و اندوه بر او چیره می‏گشت تا روز عاشورا فرا می‏رسید و روز عاشورا روز مصیبت و اندوه و روز گریه او بود و می‏فرمود: این همان روزی است که حسین(علیه السلام) کشته شد."بنابراین وقتی امام رضا(علیه السلام) چنین عملی را از پدر خود نقل کردند و قاعدتا معنای آن این است که ایشان هم بر روش پدر بودند و عمل می کردند و جدا بعید است که آن حضرت (علیه السلام) روشی را از پدر نقل کنند و خود بر خلاف آن عمل کنند.

لذا اهل بیت (علیه السلام) فراخوان در این زمینه داشته اند؛ همچنان که امام صادق (علیه السلام) در روایتی از فضیل ابن یثار در خصوص برپایی مجالس میان شیعیان برای ذکر مناقب و اخبار و فضایل اهل بیت (علیه السلام) سوال می کنند. اینها در واقع دعوت شیعیان از سوی امامان معصوم (علیه السلام) است.

چرا عزاداری بر امام حسین (علیه السلام) از روز اول محرم آغاز می شود نه از روز شهادت یعنی دهم این ماه؟
درخصوص اینکه چرا سوگورای بر آن حضرت (علیه السلام) پس از شهادت شروع نمی شود و از روز اول محرم برپا می شود و این در حالی است که عزاداری بر رفتگان از دنیا پس از مرگ آنهاست، باید گفت این موضوع نیز به نوع فراخوان و دعوت ائمه (علیه السلام) بر عزاداری بر سید الشهدا (علیه السلام) باز می گردد و ظاهرا منظور ائمه (علیه السلام) این بوده این سوگواری مانند عزاداری دیگر مردگان که تنها برای ابراز مودت و محبت و دل سوختن است، نباشد بلکه از نخستین روز محرم آغاز شود تا اخبار و گزارشات مربوط به جریان امام حسین (علیه السلام) که منجر به شهادت ایشان و رقم خوردن آن فاجعه شد، برای مردم در هر روز بازگو شود و آنها بدانند به طور مثال در روز اول چه اتفاقی افتاد (در این روز امام حسین (علیه السلام) با حر ابن یزید ملاقات داشت و آن جریان هایی که پیش آمد) و روز دوم و سوم و ... تا روز عاشورا چه بر اهل بیت (علیه السلام) گذشت.
 
اما گاه مطرح می شود چرا شیعیان این نوع عزاداری با این شور و حال را برای پیامبر (صلی الله علیه واله) و امام علی (علیه السلام) و حضرت زهرا (سلام الله علیها) که ارادت ویژه ای به این بزرگواران دارند، نمی گیرند؛ آیا مقام پیامبر (صلی الله علیه واله) و آن حضرات از امام حسین (علیه السلام) کمتر است که در سوگ ایشان آنچنان ماتم سرایی نمی کنند که برای امام حسین (علیه السلام) می کنند؟
پاسخ این سوال نیز مانند قبلی است و باید دانست ما به طور خاص و ویژه روایتی بر اعلام فرخوان و دعوت عزاداری بر پیامبر (صلی الله علیه واله)، امام علی (علیه السلام) و دیگر ائمه (علیه السلام) جر سیدالشهدا(سلام الله علیها) نداریم البته به طور عام روایات متعددی داریم که در یادبودها آن بزرگواران و در غم آنها شیعه حزین است و در سرور آنها مسرور اما این جنبه ارشادی دارد و امری است که نیاز به تذکر ندارد و هر فردی که دیگری را دوست دارد این محبش مظاهری خواهد داشت و یکی از اینها این است که شیعه برای شادی و غم معصومین (علیه السلام) در انعکاسی داشته باشند.

هم در پیروان انعکاس داشته باشد برای شادی آنها شاد و برای غم آنها غمگین باشد مرحوم شیخ صدوق در الخصال ممدوحه و الخصال مذموم در اخر این کتاب نزدیک به چهار صد حدیث خوب و بد یکی از خصلت های ممدوح به نقل از امام صادق (علیه السلام)  از پیامبر (صلی الله علیه واله) است که روای اصلی پیامبر (صلی الله علیه واله) است شیعتنا منا خلقوا من طینتا ویفرحون من.

البته اینکه می فرمایند شیعه ما از گل ما ساخته شده اند، جنبه سمبلیک دارد. بنابراین شیعه پیامبر (صلی الله علیه واله) را کمتر از امام حسین (علیه السلام) نمی داند. لذا باید دانست هر سوالی پشتوانه ای دارد. نمی توان گفت چون شیعه برای امام حسین (علیه السلام) عزاداری این چنینی می گیرد، مقام ایشان را بالاتر از پیامبر (صلی الله علیه واله) می داند. این سخن مانند این است ما قاعده ای خاص قائل شده ایم و برای هر فرد طبق مقام او به سر و سینه می زنیم بنابراین چون به حسب ظاهر ما معتقدیم که پیامبر (صلی الله علیه واله)و علی (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) افضل از امام حسین (علیه السلام) هستند، لازمه اش این است برای آنها بیشتر عزا بگیریم یا به عکس حالا که ملتزم به این هستیم فضیلت آنها از امام حسین (علیه السلام) بیشتر است، باید برای امام حسین(علیه السلام) بیشتر از ایشان عزادرای نکنیم! آن چه که مد نظر شبهه افکنان است این مطلب دوم است. در پاسخ به این شبهه باید گفت مذهب ما (شیعه) با مذهب شما تفاوت دارد، مذهب ما روی مبانی تشیع است و مبانی تشیع هم بر پیروی از امامت و عصمت ائمه اطهار(علیه السلام) بنا شده و قول و فعل و تقریر آنها برای ما حجت است. وقتی ایشان با قول و فعل و تقریر عزاداری بر امام حسین (علیه السلام) را دعوت اختصاصی داده اند و برای دیگران اینچنین دعوتی نکرده اند، شیعه که پیرو ائمه معصومین (علیه السلام) است، از این دستورات پیروی کرده نه آن قیاس هایی که شما در ذهن خود در نظر می گیرید. در عین حال تاکید می کنیم هیچ ملازمه ای میان عزاداری و مقام و مرتبه نیست و قائل نیستیم مقام امام حسین (علیه السلام) بالاتر از پیامبر (صلی الله علیه واله) است بلکه هر فرد جای خود را دارد اما چون مصیبیت امام حسین (علیه السلام) – نه خود ایشان و مقامشان- بالاتر از آنهاست، لذا به تبع منزلت مصیبت ان حضرت (علیه السلام) بالاتر می رود.

آیا این نوع عزاداری ها هم در دوران خلفای راشدین بوده است؟
خیر، هیچ یک از امامان معصوم (علیه السلام) برای عزای احدی جز امام حسین (علیه السلام) مجلسی نگرفته یا اعلام فراخوان و دعوتی نداشته اند.

انتهای پیام/ ز.ح